نمیشود در مقابل حرکتی که آغاز شده و به ثمر نشسته ساکت بود. از اردیبهشت تاکنون 8میلیون نفر ایرانی فاقد بیمه، بیمهدار شدهاند. اینکه کیفیت و امکانات بیمه چه خواهد بود، موضوعی است که مجال اجرا را میطلبد و نظر بیمهشدگان را. اما اینکه قسمتی از قانون بدون فوت وقت اجرا میشود و مردم مطلع و هماهنگ، امری است ستودنی. توسعه و تقویت بیمههای پایه ازجمله راهکارهای دولتها برای نیل به جامعهای سالم و پایدار تلقی میشود، این در حالی است که در کنار ناکارآمدی صندوقهای بیمهای موجود در کشور، تا سال گذشته براساس برآوردها حدود یکهشتم جمعیت کشور محروم از هرگونه بیمهای شناخته شدند.
افزایش نارضایتیهای مردم از هزینههای بالای دارو و درمان، محرومیت و فقری که با ابتلای حاشیهنشینان به بیماریهای مختلف عجین شده و آنها را از مراجعه به پزشک باز میداشت از یکسو و اضافه شدن به آمار افرادی که سالانه به علت هزینههای کمرشکن درمان به زیر خط فقر میرفتند از سوی دیگر موجب شد تا دولت تدبیر و امید رسیدگی به وضع سلامت مردم را در اولویت ویژه قرار دهد.
در همین راستا طرح بزرگ تحول نظام سلامت طراحی و اجرای گام به گام آن در دستورکار دولت قرار گرفت. بند «الف» این طرح بر بیمه شدن همه آحاد جامعه که دارای مستندات قانونی بود، تأکید داشت. در راستای تکلیف قانون برنامه پنجم توسعه و از بدو تشکیل سازمان بیمه خدمات درمانی در سال 1373، باید سازوکاری طراحی میشد تا ایرانیان از یک پوشش بیمه همگانی برخوردار شوند. این امر متاسفانه صورت نگرفت. هم مجلس ششم و هم مجلس هفتم همیشه به صورت مقطعی استقرار بیمه همگانی را تکلیف کرده بودند، تا اینکه دولت یازدهم، سازمان بیمه سلامت را مکلف کرد همه افرادی را که دارای شناسنامه و هویت ایرانی هستند از پوشش بیمه همگانی برخوردار کند.
به گفته انوشیروان محسنی بندپی، مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران به احتمال قوی کسانی که از چتر بیمه خارج بودند، افرادی آسیبپذیر و فاقد حداقل درآمد بودند که شاید از پناهگاههای استاندارد و تغذیه مطلوبی هم برخوردار نباشند که تعداد آنها بالغ بر 95درصد افراد فاقد بیمه است. 5درصد باقیمانده هم کسانی بودند که میگفتند احتیاجی به بیمه ندارند و از نظر مالی متمکن هستند. 30 تا 40درصد ساکنان سکونتگاههای غیررسمی در حاشیه کلانشهرها بیمه نداشتند که شمار آن در استان تهران به 800هزار نفر میرسید. متاسفانه با معضل فقر، بیکاری و آسیبپذیری حاشیهنشینها روبهرو هستیم که بعضا اندام نحیفی دارند و برای پذیرش انواع بیماریها مستعد هستند و لازم است از مراقبتهای اولیه برخوردار شوند.
به نظر میرسد اجرای طرح تحول نظام سلامت که استقرار بیمه همگانی یکی از محورهای آن است، آثار اقتصادی و اجتماعی مثبتی در پی داشته است طوری که هفته گذشته هاشمی، وزیر بهداشت به ارایه آماری از روند تغییرات هزینههای کمرشکن در دو جامعه شهری و روستایی پرداخت و اظهار کرد: میزان هزینههای کمرشکن در جامعه روستایی از 7.3درصد به 6درصد رسیده و این رقم در جامعه شهری از 4به 2.7درصد کاهش یافته است، این درحالی است که باید این شاخص تا قبل از برنامه چهارم به زیر یکدرصد میرسید.
وی ضمن اعلام اینکه میزان فقیر شدن مردم به علت هزینههای سلامت، کاهش 50درصدی یافته است، گفت: امیدواریم هدفمندی یارانهها در مسیر اصلی خود که ارتقای وضع محرومان جامعه و رشد اقتصادی کشور است به حرکتش ادامه دهد. پس از تلاشهای دولت، اکنون شمار بیمهشدگان سازمان بیمه سلامت به 8میلیون نفر رسیده و مسئولان سازمان بیمه سلامت میگویند، پوشش بیمه همگانی تقریبا کامل شده است، هرچند سامانه اینترنتی مربوط برای کسانی که به هر دلیلی هنوز موفق به ثبت نام نشدهاند، فعال است. این دستاورد دولت حلقه بزرگ زنجیره طرح تحول نظام سلامت است که با اجرای کارآمد و ثمربخش سایر بخشهای طرح تحول و تقویت روزافزون بیمههای پایه میتواند آینده روشنی را برای «سلامت و درمان» مردم که براساس قانون اساسی حق آنهاست، رقم بزند.