شهروند| سال 2014 سالی بود که در آن جهان ناخوشایندیهای زیادی را تجربه کرد. ماجراهای اوکراین موجب شد تا روسیه به شکلی اجتنابناپذیر به رویارویی با اروپا و آمریکا بپردازد. بحران و رکود اقتصادی در اروپا به شکلی غیرقابل انکار افزایش یافت و درنتیجه آن گروههای سیاسی ضددولت در اروپا یکی پس از دیگری به قدرت رسیدند. مسیری که دولت چین در اجرای سیاستهای ضدفساد مالی در پیش گرفت نشان داد که این کشور تا چه اندازه تلاش میکند تا در میانه کاهش رشد اقتصادی به رویارویی با مقاومتهای سیاسی مخالفان خود بپردازد.
در آغاز سال 2015 میلادی، اندیشکده استراتفور طبق معمول هرسال در گزارشی مفصل به پیشبینی تحولات جهان درسال جاری پرداخته است. این اندیشکده آمریکا که ریاست آن را جورج فریدمن، تحلیلگر برجسته آمریکایی برعهده دارد، اساس کار خود را بر مبنای پیشبینی تحولات جهان اختصاص داده است. این اندیشکده آمریکایی از اعتبار زیادی در جهان برخوردار است و بسیاری از کمپانیهای بزرگ اقتصادی دنیا و همچنین نهادهای دولتی بسیاری از کشورهای جهان مشتری تحلیل آن هستند. از این جهت روزنامه «شهروند» از امروز در شمارههای آتی خود به تدریج اقدام به چاپ گزارش مفصل استراتفور درخصوص تحولات سال 2015 میلادی خواهد کرد.
استراتفور در گزارشهایش همواره بر این نکته تأکید کرده بود که چین و اتحادیه، بهعنوان دو قدرت از میان سه قدرت بزرگ جهانی در سالهای آتی روند رکود را در پیش خواهد گرفت این درحالی است که قدرت سوم که همان ایالات متحده آمریکا باشد، همچنان با تکیه بر افزایش توانش در بخش انرژی، موقعیت خود را بهعنوان یک قدرت هژمون حفظ خواهد کرد. در گزارش سال 2015 میلادی، استراتفور پیشبینیاش را بر عامل کاهش شدید قیمت نفت متمرکز کرده است. به عقیده این اندیشکده آمریکایی، کاهش قیمت نفت درسال 2015 میلادی بر بسیاری از تحولات جهانی تأثیر خواهد گذاشت. استراتفور بر این عقیده است که رویارویی میان اوپک و تولیدکنندگان نفت آمریکا به تدریج فروکش خواهد کرد و در آن سو کشورهای عربی نظیر عربستان سعودی، کویت و امارات متحده عربی، همچنان از اقدامی برای افزایش یافتن قیمت نفت خودداری کرده و موجب خواهند شد تا بازار نفت جهانی همچنان اشباعشده باقی بماند.
در نتیجه رکود در بازار جهانی انرژی، بحران اوکراین نیز به تدریج حساسیت خود را از دست خواهد داد و اوضاع تا حدودی آرام خواهد شد. مسلما روسیه بسیار بیشتر از دیگر کشورها توان تحمل بحرانهای اقتصادی را خواهد داشت اما کاهش شدید درآمدهای نفتی روسیه در کنار تحریمهایی که بر مسکو اعمال شده است، بیش از اندازه بر ولادیمیر پوتین فشار وارد خواهد آورد و همین مسأله موجب خواهد شد که او در کنترل و اداره رقابتهای سیاسی در کرملین با مشکل مواجه شود. البته روسیه همچنان از اهرم انرژی علیه اوکراین استفاده خواهد کرد و این قدرت را خواهد داشت تا با استفاده از این اهرم اتحادیه اروپا را به کاهش تحریمها وادار کند. ایالات متحده آمریکا اما همچنان بر اعمال فشار بر روسیه ادامه خواهد داد و درسال 2015 میلادی تلاش خواهد کرد تا روابط نظامی خود را با کشورهای هم مرز روسیه افزایش دهد. البته در این مسیر، واشنگتن درخصوص تبعات چنین رفتاری بسیار با احتیاط عمل خواهد کرد. در این میان آلمان نیز نقشی میانهرو در بحران ایفا خواهد کرد و تلاش خواهد کرد تا با روسیه مدارا کند و همین سیاست موجب خواهد شد تا فشار مضاعفی از سوی غرب احساس کند.
ایالات متحده آمریکا اما با توجه به بالا گرفتن تنشها در منطقه اوراسیا، تلاش خواهد کرد تا توجه خود را از خاورمیانه کمتر کرده و بیشتر توجه خود را به قلب اروپا معطوف کند. البته این اقدام در عرصه عمل بسیار دشوار خواهد بود. مبارزه علیه داعش روندی کند را در پیش خواهد گرفت چراکه واشنگتن تنها به حملات هوایی بسنده خواهد کرد. از سوی دیگر، مذاکرات آمریکا و ایران بر سر مسأله هستهای نیز درسال 2015 میلادی به نتیجه چندان محسوسی نخواهد رسید. البته طرفین همچنان روند دیپلماسی را ادامه خواهند داد. روند کاهش قیمت نفت موجب خواهد شد تا ایران به سمت اقتصاد باز حرکت کند که البته این حرکت بسیار کند خواهد بود.
اندیشکده استراتفور در ادامه مقدمه گزارش خود مینویسد: «ما امروز در میانه موج دومی چرخشی هستیم که در میانه سال 2008 و 2009 در جهان آغاز شد که عبارت است از بحران مالی جهانی که اتحادیه اروپا و چین را به رکود کشاند، انقلاب در تولید نفت شیل که به طرز محسوسی توان بخش انرژی آمریکا را افزایش داد و حمله نظامی روسیه به قفقاز که بار دیگر به دنیا یادآوری کرد که مسکو به حفظ گستره نفوذ سرزمینی خود نیاز مبرم دارد. میدانیم که بازار جهانی نفت اشباع شده است، چین و اروپا همچنان در روند رکود باقی خواهند ماند و روسیه همچنان تحت فشارهای شدید غرب در مقابل نفوذ غرب در حوزه نفوذش مقاومت خواهد کرد. مجموعه این تحولات، سال 2015 را شکل خواهد داد».