شیده لالمی| کاوش‌های باستان‌شناسی در جنوب تهران به کشف بی‌سابقه اسکلت انسانی متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد منجر شد. این اسکلت تاریخ سکونت در تهران را که پیش از این براساس بقایای باستان‌شناسی در تپه‌های قیطریه 3هزارسال برآورد شده بود، تغییر داد و به هفت‌هزار سال رساند. سرخط ماجرای کشف اسکلتی که تاریخ سکونت در تهران را تغییر داده به دختر جوانی می‌رسد که با مشاهده اتفاقی بقایای شکسته آثار تاریخی پای باستان‌شناسان را به پروژه حفاری فاضلاب تهران باز کرد.
پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری روز گذشته بخشی از نتایج کاوش‌های باستان‌شناسان در محدوده مرکزی تهران در خیابان مولوی را منتشر کرد. نتایجی شگفت‌آور تاریخ سکونت در تهران را چند‌هزار سال جابه‌جا کرده است. «محمداسماعیل اسماعیلی‌جلودار»، سرپرست گروه باستان‌شناسی پروژه پژوهش باستان‌شناسی در جنوب بازار تهران در این‌باره گفت: «کاوش‌های باستان‌شناسی در حفاری‌های فاضلاب خیابان مولوی تهران منجر به شناسایی اسکلتی متعلق به هزاره پنجم پیش از میلاد شد. این کشفِ منحصر به‌فرد، سابقه سکونت در محدوده شهری تهران را تا هفت هزارسال به عقب می‌برد.»
در عین حال «سیدمحمد بهشتی»، رئیس پژوهشکده میراث فرهنگی و گردشگری که شخصا از محل کشف این اسکلت چند‌هزار ساله دیدن کرده است، در گفت‌وگو با «شهروند» تأکید کرد که این کشف منحصر به‌فرد باستان‌شناسان تاریخ سکونت تهران را تقریبا دوبرابر عقب برده است. او گفت: آنچه در کاوش‌های باستان‌شناسی در این منطقه از تهران به‌دست آمده بسیار جالب توجه و مهم است تا پیش از این قدیمی‌ترین اثری که در تهران به‌دست آمده بود متعلق به هزار اول میلاد یعنی سه‌هزار سال پیش بود و این اسکلت تاریخ تهران را بیش از دوبرابر افزایش داده است.
به گفته بهشتی، سرخط این کشف بزرگ باستان‌شناسان به دختری می‌رسد که یک روز اتفاقی هنگامی که از محدوده کارگاه فاضلاب مولوی عبور می‌کرده متوجه شده در میان خاک‌هایی برای جاگذاری فاضلاب روی زمین ریخته شده سفال‌هایی وجود دارد. او این سفال‌ها را به سازمان میراث فرهنگی می‌برد و پس از آن گروهی از باستان‌شناسان به این محدوده اعزام می‌شوند و در کاوش‌ها به این اسکلت چند‌هزار ساله و مجموعه دیگری از آثار با ارزش تاریخی می‌رسند.
تا پیش از کشف تمدّن قیطریّه گمان می‌رفت پیشینه تاریخی نواحی محدوده این شهر به آثار یافت‌شده در شهرری محدود می‌شود، ولی اکتشافات باستان‌شناسی در تپّه‌های قیطریه تاریخ تهران را تا هزاره اول میلاد یعنی 3هزار سال پیش تعیین کرد، حالا اما اسکلت متعلق به هزاره پنجم میلاد تاریخ سکونت انسان در شهر تهران را چند‌هزار سال تغییر داده است. در این کاوش که در خیابان مولوی حدفاصل میدان‌های محمدیه تا قیام انجام شده علاوه بر بقای این اسکلت که در تصاویر با زانوان خمیده و دستانی که از آرنج به سمت بالا جمع شده، دیده می‌شود، آثار متنوع و پرشمار زیرسطحی زیادی هم کشف شده است. آن‌طور که اسماعیلی‌جلودار سرپرست این گروه باستان‌شناسی می‌گوید، آثار به‌دست آمده از این کاوش شامل قطعات فراوان سفال‌های ساده و لعابدار از دوره‌های صفوی و قاجار، مصالح آجری و سنگی و تزیینات کاشی‌کاری، اشیای استخوانی و تکه ظرف‌های شیشه‌ای است.
به گفته جلودار این اسکلت چند هزارساله برای حفاظت و انجام آزمایش‌ها به موزه ملی ایران فرستاده شده است و پس از پایان مطالعات و آزمایش‌ها به نمایش عموم درمی‌آید.
او گفت: باستان‌شناسان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و گروه باستان‌شناسی دانشگاه تهران در قالب هیأتی پژوهشی مشغول نظارت بر روند اجرای عملیات عمرانی و مستندسازی شواهد گذشته، پیگردی آثار تاریخی و گمانه‌زنی باستان‌شناختی در محدوده این اکتشاف هستند.