سعید خراط‌ها جامعه‌شناس
فرآیند جامعه‌پذیری مفهومی است که در ارتباط با رشد کودکان مطرح می‌شود. فرآیندی که انتظار می‌رود افراد با رسیدن به سن بلوغ، آن را درک کنند، به بلوغ اجتماعی برسند و بتوانند در خیلی از مسائل تصمیم‌گیرنده باشند. در این دوران که معمولا با جوانی افراد همراه است، فرد با هنجارها و ارزش‌های جامعه آشنا و از طرفی سلسله مسئولیت‌هایی به او واگذار می‌شود.
فرد امور قضایی و قانونی را می‌شناسد و سعی می‌کند براساس آن در جامعه رفتار کند. متاسفانه آنچه که امروز ما در جامعه شاهد آن هستیم، نشان می‌دهد جامعه‌پذیری افراد دچار اختلال شده است. علت اصلی آن هم به تضاد ارزش‌ها و تعارض هنجارها برمی‌گردد. این مسأله دقیقا به مراحل رشد کودک برمی‌گردد. این‌که او در مسیری قرار می‌گیرد که نمی‌تواند خوب و بد را از هم تشخیص دهد. ارزش‌ها به او یادآوری می‌کنند که دروغ‌گفتن بد است اما او به‌راحتی دروغ‌شنیدن را در دور و اطراف خود یاد می‌گیرد.
قانون می‌گوید، رشوه‌دادن جرم است اما فرد در زندگی متوجه می‌شود اگر رشوه ندهد، ممکن است در خیلی از جاها به مشکل بر بخورد. پس همه اینها فرد را دچار تردید و تضاد می‌کند و از جامعه‌پذیری بازمی‌دارد. تمام مواردی که جزو خط‌قرمزها به‌حساب می‌آید، در جامعه و درقالب آموزه‌ها به فرد منتقل می‌شود و فرد در تشخیص درستی یا نادرستی آن بازمی‌ماند.
پایین آمدن سن جرم، بالا رفتن آسیب‌های اجتماعی و مسائلی از این دست باعث می‌شود تا جامعه‌پذیری دچار نقص و اشکال شود و ما به این نتیجه برسیم که افراد آن‌طور که نیاز است تا در یک جامعه پویا، جامعه‌پذیر باشند، نیستند. از آن‌جایی که مطرح کردن هر مشکلی نیاز به راه‌حل دارد، باید گفت درمورد این مسأله نیز باید راه‌حلی گفته شود. اما واقعیت این است که نمی‌توان نسخه‌ای کلی دراین‌باره ارایه داد و با چند فرمول ساده افراد را جامعه‌پذیر کرد.
متاسفانه در خیلی از موارد مدارس سعی می‌کنند با القای برخی هنجارها به جامعه‌پذیری افراد کمک کنند اما عملا این اتفاق نمی‌افتد و برعکس بچه‌ها را دچار تردید می‌کند. درمورد جامعه‌پذیری افراد، باید ارزش‌های گروهی پاس داشته شوند. همین‌طور ارزش‌های اجتماعی باید مدنظر قرار گرفته شوند و نباید تنها به هنجارهای حزبی و گروهی توجه کرد. شاید مهم‌ترین نهادی که بتوان به‌صورت جدی روی آن تکیه کرد و از آن توقع داشت که جامعه‌پذیری افراد را بالا ببرد، نهاد خانواده باشد چراکه بچه‌ها در کنار خانواده و براساس سطح فرهنگی که دارند با هنجارها آشنا می‌شوند و بهتر می‌توانند تحت آموزش‌های فراگیر قرار گیرند و درنهایت جامعه‌پذیری افراد بالا برود.