شهروند| فقر آبی در ایران و خاصه پایتخت کشور، وارد فاز جدیدی شده است؛ فازی که در حین آن دستورالعمل‌های مسئولان مربوطه نیز برای آگاهی بخشی به مردم تغییر مسیر داده است. آنان اکنون عموم مردم را توصیه به خواندن دعای باران می‌کنند و با سکوت‌های مقطعی خود (در این حوزه) به تشدید مصرف دوره‌های مختلف دامن می‌زنند. آنچنان که به نظر می‌رسد، مسئولان امر، تنها مأمور هشدار در شرایط اضطرار شده‌اند؛ شرایطی که انسان را به یاد ضرب‌المثل قدیمی «جیک جیک مستان و فکر زمستان» می‌اندازد. این وضع اما با وجود کمبود شدید بارش‌ها در سال آبی جاری به مقطع حساس‌تری رسیده و نشان می‌دهد که بحران ذخیره‌سازی آب برای ‌سال آتی نیز ادامه خواهد داشت. افزون بر این، در ماه‌های گذشته هر بار که وضع ذخیره آب سدها به مرحله بحران می‌رسد مسئولان با تهدیدها و موعظه‌های مکرر اقدام به هدایت الگوی مصرفی می‌کنند، در غیر این صورت اما انگار فرهنگ مصرف بهینه و صرفه‌جویی آب افزون بر مصرف‌کنندگان، مورد غفلت مسئولان نیز قرار می‌گیرد.
ابهام در نتیجه فعالیت‌های دولتی
وجود بحران آبی در کشور و کمبود شدید ذخایر آب در مناطق مختلف کشورمان مورد تردید هیچ شخصی نیست؛ اما نبود مکانیزم صحیح برای هدایت و تأثیرگذاری روی افکار عمومی از جانب نهادهای مسئول در سال‌های اخیر موجب تشدید این رخداد شده است. از سوی دیگر به نظر می‌رسد اکنون زمان آن است که مجریان طرح‌های مختلف در حوزه آب و همچنین بانیان اصلی این امر به میان مردم آمده و از عملکردشان گزارشی کامل و البته دقیق ارایه دهند. زیرا چنانچه روشن است تنها سیاست وزارت نیرو و شرکت آب و فاضلاب در مواقع اضطراری و آن هم تنها با حربه موعظه و این اواخر هم با درخواست دعا برای باران است که نشان می‌دهد، موضوع کم آبی از جانب خود دولت نیز جدی گرفته نمی‌شود. در همین زمینه می‌توان به عدم انتشار نتایج تحقیقات وزارت نیرو و مسئولان آب و فاضلاب کشور در راستای کنترل فرآیند مصرفی، طرح جیره‌بندی آب مشترکان پر مصرف، باروری ابرها و همچنین بهنیه‌سازی و صرفه‌جویی اصولی در بخش کشاورزی اشاره کرد. موضوعاتی که اهتمام دولت روی آن می‌تواند بخش اعظمی از معضلات آبی در کشورمان را کاهش دهد، زیرا بحران آبی جدا از کمبود بارش‌ها در کشور و ورود ایران به 30ساله خشکسالی، با ضلع دیگری به نام مشترکان و مصرف‌کنندگان دست و پنجه نرم می‌کند که کنترل آن می‌تواند اثرات قابل توجهی را برای این بخش داشته باشد.
کاهش 79‌درصدی بارش‌های دوره بلندمدت
در شرایطی که اعلام شده 79‌درصد کاهش حجم بارش‌ها در دی به ثبت رسیده است، به نظر می‌رسد‌ سال بد آبی گذشته بدتر هم ادامه یافته و امسال هم وضع بحرانی است. خسرو ارتقایی مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران، جمعه اعلام کرد که حجم بارش‌های نیمه نخست دی‌ماه امسال نیز در حدود 4 میلیمتر گزارش شده است که این میزان در مقایسه با دوره بلندمدت 79‌درصد کاهش نشان می‌دهد. وی خبر داد: حجم آب موجود در مخازن سدهای تأمین‌کننده آب استان تهران با کاهش 55‌میلیون مترمکعبی در مقایسه با زمان مشابه ‌سال گذشته به حدود 362‌میلیون مترمکعب رسیده است.
مردم دعای باران بخوانند
علیرضا نوذری‌پور قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران هم با اشاره به وضع آب سدهای تهران به‌خصوص سدهای لار و لتیان گفته است: به دلیل عدم بارش مناسب باران وضع آب سدهای تهران وخیم است و مردم باید ضمن صرفه‌جویی برای بارش نزولات جوی دست به دعا بردارند. او با اشاره به این‌که ذخایر سدها را در سال‌های گذشته از دست داده‌ایم گفت: به دلیل عدم بارندگی مطلوب از ذخایر سدها استفاد می‌کنیم به‌طوری که برای تأمین آب شرب مردم تهران در بهمن‌ماه با نگرانی‌هایی مواجه هستیم. قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، ذخایر آب 5 سد استان تهران را 361‌میلیون مترمکعب اعلام کرد و گفت: به دلیل وضع ذخایر آبی استان تهران آب سدها در مقایسه با مدت مشابه 2‌سال گذشته 2برابر این میزان بود. وی، در ادامه از افزایش میزان مصرف آب در فصل زمستان به دلیل افزایش درجه دما خبر داد و افزود: میزان مصرف آب به 2‌میلیون و 600‌هزار مترمکعب افزایش یافته است. قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران، با بیان این‌که افزایش درجه دمای هوا موجب تبخیر آب سدها شده است ادامه داد: به دلیل تبخیر آب سدها، میزان روان آب‌های بالا دست این سدها به یک‌سوم کاهش یافته است. نوذری‌پور، با بیان این‌که درحال حاضر متوسط مصرف آب در تهران 2.5‌میلیون مترمکعب در روز است گفت: براساس درجه حرارت هوا مقداری افزایش و کاهش نسبت به این رقم داریم اما به‌طور متوسط 2.5‌میلیون مترمکعب آب در تهران روزانه مصرف می‌شود و کماکان حجم مصرف بالا است.
تابستان و بی‌آبی؛ زمستان و بی‌آبی
آغاز‌ سال آبی جاری (مهرماه 93) با بحران آغاز شده است. بحران به آن معنا که حجم بارش‌های کشور از این مقطع و تاکنون در مقایسه با دوره مشابه‌ سال گذشته ۲۱‌درصد کاهش یافته است. حجم بارش‌های کشور از ابتدای مهرماه امسال تا 17 دی‌ماه جاری حدود 70 میلیمتر ثبت شده، درحالی‌که حجم بارش‌ها در مدت مشابه سال آبی گذشته 89 میلیمتر بوده است. میزان بارش‌ها در دوره درازمدت در همین زمان 82 میلیمتر ثبت شده است که بر این اساس، حجم بارندگی‌ها در ‌سال آبی جاری در مقایسه با متوسط درازمدت 15‌درصد کاهش یافته است. این امر نشان می‌دهد، گذشته از تابستان خشک و کم‌آب، باید میزبان زمستانی به همان سبک و سیاق نیز باشیم.