مجید سلیمی بروجنی|  اوایل آبان‌ماه سال‌جاری خبری از رویترز منتشر شد مبنی‌بر این‌که پس از یک‌سال مذاکره، قرارداد شرکت ایران‌ایر با بوئینگ آمریکا نهایی شده و معادل 120 هزار دلار قطعات شامل چارت، نمودار و دیتای پرواز تحویل شرکت ایرانی شد.
این نخستین معامله بوئینگ با ایران طی 35 سال اخیر است. معامله‌ای که اگرچه به برخی اسناد و داده‌ها محدود می‌شود، در ادامه و به شرط لغو تحریم‌ها ممکن است به تکرار روزگاری بینجامد که اوج توسعه ناوگان هواپیمایی در آن صورت گرفت.
در طول دهه‌های 40 و 50 شمسی بوئینگ هواپیماهای پیشرفته خود را وارد ناوگان هوایی ایران کرد. هواپیماهایی که بعد از گذشت 4دهه هنوز جزو بهترین‌های ناوگان هواپیمایی ایران به شمار می‌روند. در حال حاضر ایران‌ایر بیشترین هواپیماهای بوئینگ را در اختیار دارد. نگاهی به سوابق این شرکت نشان می‌دهد توسعه شرکت هما به مدد هواپیماهای بوئینگ بوده و اولین پرواز هما با هواپیمای بوئینگ 100-727 در مسیر تهران- بیروت انجام گرفت. پروازی که زمینه‌ساز حضور هواپیماهایی همچون200-727، 707-737 و خانواده 747 در سال‌های بعد شد. در سال 1354، پرواز مستقیم تهران به نیویورک آغاز به کار کرد. این پرواز توسط هواپیمای 707 و با یک توقف در لندن صورت می‌گرفت. مدتی بعد و با ورود هواپیمای 747 sp، پروازهای مسیر مذکور، بدون توقف صورت می‌گرفت که طولانی‌ترین مسیر بدون توقف در جهان به شمار می‌رفت. در آن سال‌ها شرکت هما با تمام تلاش در حال تبدیل شدن به هاب منطقه و استفاده از ظرفیت ژئوپلیتیک بود. این تلاش‌ها سبب شد ایران‌ایر در سال‌های پایانی دهه70 به عنوان روبه‌رشدترین خط هوایی جهان و البته ایمن‌ترین خط هوایی جهان (بعد از کانتاس) معرفی شود که البته هواپیماهای مدرن بوئینگ در دستیابی به این عناوین بی‌تاثیر نبودند. در هفتم نوامبر 1979 آخرین پرواز هما به آمریکا انجام شد و مقامات آمریکایی مانع فرود هواپیما در فرودگاه جان اف کندی شدند و مسیر هواپیما را به فرودگاه مونترال تغییر دادند و اعلام کردند هیچ هواپیمای ایرانی حق فرود در 19 هزار فرودگاه موجود در آمریکا را ندارد.
در دهه 90 میلادی با کارشکنی آمریکایی‌ها در خرید و پشتیبانی هواپیماهای موجود در ایران دولت ایران و هواپیمایی ایران‌ایر تصمیم به تغییر استراتژی خود به تغییر پرنده‌ها از بوئینگ به ایرباس گرفت.
با این تغییر استراتژی و با کارشکنی‌های پی‌درپی آمریکا در سال 1990 قرارداد خرید تعدادی هواپیمای ایرباس 200-320 با کشورهای اروپایی منعقد شد که این قرارداد نیز به دلیل شیطنت آمریکا و فشارهایی که به ایرباس آورد در سال 2001 فسخ شد. از این پس سیاست خرید هواپیما به سمت هواپیماهای غیرآمریکایی رفت و شاهد ورود توپولوف، یاک و نظایر آن به کشور بودیم. هما هم برای به روز‌آوری ناوگان خود به شرکت فوکر روی آورد که منتج به خرید تعدادی F100 شد. این روند ادامه داشت تا این‌که در تصمیمی عجیب پای هواپیماهای MD به کشور باز شد و این پرنده‌ها جایگزین توپولف روسی شدند. بر طبق آمار موجود نزدیک به 120 هواپیمای ایرانی به دلیل کمبود قطعات زمینگیر شده‌اند. مشکل اساسی برای راه‌اندازی هواپیماهای غیرفعال موجود قطعات، لوازم و متعلقات هواپیما به‌ویژه موتور هواپیماست که عمدتا باید از طریق 2 شرکت« پرت‌ اند ویتنی» یا جنرال الکتریک تامین شود. البته در مورد هواپیماهای بوئینگ بیشتر نیاز به همکاری «پرت اند ویتنی» است که البته در حال حاضر تعداد هواپیمای بوئینگ در ایران کم است ولی با افزایش هواپیماهای ایرباس بدیهی است که نیاز به همکاری شرکت جنرال الکتریک بیشتر خواهد شد.
در هر صورت ضرورت دارد که چنانچه تحریم‌ها حذف شدند، دولتمردان و مدیران صنعت هوایی کشور استراتژی مناسبی را درخصوص واردات هواپیما اتخاذ کنند تا بتوان ضمن برقراری توازن، تخفیف‌های لازم را از سازندگان به‌دست آورد یا در زمینه تعمیر و نگهداری هواپیماها یا ساخت قطعات در چارچوب استانداردها، همکاری لازم را با ایران داشته باشند و بتوان مرکز منطقه‌ای برای آن ایجاد کرد. در شرایط فعلی آنچه برای صنعت حمل و نقل هوایی کشور بسیار مهم است به سرانجام رسیدن مذاکرات هسته‌ای است تا در چارچوب آن شرکت‌های سازنده هواپیما ترس از برقراری رابطه با شرکت‌های هواپیمایی ایران را کنار بگذارند، در این صورت می‌توانیم گام‌‌های اساسی در جهت ناوگان با خرید ناوگان مناسب برداریم.