[شهروند] مشکلات معیشتی و اقتصادی زنان سرپرست خانوار یکی از چالشهای دولت یازدهم بود که از ابتدای شکلگیری دولت مطرح میشد. نگاهی به اعداد و ارقام سرشماریها نشانمیدهد که بخش عمدهای از جمعیت این زنان فاقد شغلی با درآمد مشخص هستند. بر اساس آمارهای ارایهشده در کشور بیش از سه میلیون زن سرپرست خانوار یا خودسرپرست وجود دارد که به دلیل برخوردار نبودن از پشتوانه مالی و فقدان یک چتر حمایتی به سختی نیازهای اولیه زندگی را تامین میکنند و اگر در این زمینه مساعدتهای نهادهای حمایتی و دولتی نباشد، درصد بالایی از این افراد به زیر خط فقر سقوط میکنند.
در همین راستا دولت یازدهم با شناسایی و اولویتبندی مشکلات و نیازهای اصلی این قشر و تدوین برنامههای مختلف در قالب سیاست رفاهی و بستههای حمایتی تاکنون از طریق وزارت تعاون و دستگاههای اجرایی ذیربط مثل کمیته امداد، بهزیستی و... برنامههای متعددی را با هدف تقویت و ارتقای سطح معیشت آنان به اجرا درآورده و شمار بسیاری از زنان سرپرست خانوار را زیر پوشش و مشمول این حمایتها قرار داده است که از آن جمله میتوان به ایجاد اشتغالهای خانگی با اعطای وام کمبهره، توزیع سبد کالا، قطعنشدن مستمری زنان سرپرست خانوار در صورت ازدواج مجدد، بیمه اجتماعی و احداث مسکنهای ارزانقیمت برای آنان اشاره کرد.زنان سرپرست خانوار معمولا به دلیل فوت، مهاجرت یا ازکارافتادگی و اعتیاد همسرانشان، مسئولیت اقتصادی خانواده را برعهده میگیرند؛ با این همه، مشاهدات حکایت از آن دارند که تنها فقدان مرد نیست که بار اقتصادی را به دوش زنان میاندازد. در برخی موارد با حضور مرد در خانه نیز زنان مجبور به تقبل هزینههای اقتصادی خانواده میشوند. در تایید این حرف میتوان به گزارش مرکز آمار ایران استناد کرد که میگوید: «۳۵ درصد از زنان سرپرست خانوار با وجود داشتن همسر، سرپرست خانواده هستند. از ۶۵ درصد باقیمانده، ۲۰ درصد از آنها به دلیل فوت همسر و ۲۶ درصد به دلیل طلاق، سرپرست خانوار محسوبمیشوند. بسیارند زنان سرپرست خانواری که برای به عهده گرفتن مسئولیت اقتصادی خانواده نمیتوانند روی استخدام در بخشهای رسمی اقتصاد حساب کنند و از اینرو به بخشهای غیررسمی روی میآورند. نداشتن تحصیلات و مهارت کار همچنین سیاستهای تبعیض شغلی همگی عواملی هستند که زنان را به سمت لایههای غیررسمی سوق میدهند.»آمارها از وجود ۳.۵ تا ۴ میلیون زن سرپرست خانوار در کشور حکایت دارد و به گفته «معصومه ابتکار»، معاون رئیسجمهوری در امور زنان و خانواده، شش یا هفت دهک از این قشر نیازی به حمایت ندارند، در کنار آن بخشی تحت حمایتهای سازمان بهزیستی یا کمیته امداد هستند و برخی باوجود تنگدستی تحت پوشش هیچ نهاد حمایتی نیستند و در شرایط سختی روزگار میگذرانند.روز سهشنبه نیز طرحهای دولت با هدف در خانه ماندن، فاصلهگذاری اجتماعی و هوشمند برای کاهش تبعات و کنترل انتشار ویروس کووید-۱۹ اگرچه تا حدودی به مدیریت این بیماری کمک کرد، اما در عمل اقشار آسیبپذیر و از جمله زنان سرپرست خانوار با در خانه ماندن به شدت آسیب دیدهاند و ضروری است برای جبران خسارت و آسیبهای مختلف، اقدامات عاجل و موثر انجام شود. سخنگوی کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس از رد لایحه مربوط به توانمندسازی زنان سرپرست خانوار در جلسه این کمیسیون خبر داد و گفت: «ما نیازمند یک قانون دائمی در این حوزه هستیم و دولت بهتر است اقدامات خود را در این زمینه به صورت لایحهای تدوین و به مجلس ارسال کند.» او با اشاره به حضور ابتکار، معاون امور زنان و خانواده رئیسجمهوری در جلسه کمیسیون بودجه برای ارایه و بررسی لایحه اصلاح بند «ت» ماده «۸۰» قانون پنجساله برنامه ششم توسعه اضافه کرد: «بعد از ارایه گزارش و نظرهای مخالف و موافق، این لایحه در کمیسیون رد شد.» او افزود: «خانم ابتکار گزارشی را از اقدامات معاونت زنان و خانواده در حوزه اشتغالزایی و حمایت از زنان سرپرست خانوار ارایه و اعلام کرد که جزئیات این برنامه اجرایی است که بعد از بیان نظرهای مخالف و موافق این لایحه رد شد، زیرا این طرح بعد از تصویب در مجلس دیگر با تغییر دولتها یا برنامههای پنج ساله دچار مشکل نخواهد شد.»