با موافقت وزارت نیرو و رئیس مجلس، مقدمات انتقال آب شاهرود برای ساخت سد ۳۵۰میلیون مترمکعبی و اختصاص سهم ۳۰ تا ۶۰میلیون مترمکعبی از سد طالقان جهت تأمین آب شرب استان قزوین در ۲۰سال آینده فراهم شد.
به‌گزارش مهر، سال‌های مدیدی است که به‌دلیل مصرف بی‌رویه آب و افزایش چاه‌های غیرمجاز و نیز برداشت بیش از حد از چاه‌های دارای پروانه در کنار توسعه فعالیت‌های کشاورزی، صنعتی و خدماتی، شاهد کاهش شدید آب‌های زیرزمینی و افت آبخوان دشت هستیم به‌طوری که با کاهش 5/1 متری در برخی چاه‌ها پدیده فرونشست زمین، افزایش میزان پیشروی شوری آب، بحران کم‌آبی و خطر خشک‌شدن دشت قزوین بروز کرده که موجب نگرانی مردم و مسئولان شده است.
مسئولان شرکت آب منطقه‌ای با طرح جدی این بحران در جلسات متعدد استانی و کشوری نظر مسئولان‌ارشد استان را جلب کردند تا با کمک به حل این موضوع دغدغه بحران کم‌آبی را چاره کنند.
راه‌حل‌هایی نیز به‌صورت برنامه های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت پیشنهاد و اجرایی شد که مقابله با چاه‌های غیرمجاز و انسداد آنها، کنترل برداشت آب از چاه‌های مجاز، پیگیری برقراری سهم آب استان از سد طالقان، نصب کنتورهای هوشمند، کمک به افزایش آبیاری تحت‌فشار و انتقال آب شاهرود و ارتفاعات دوهزار و سه‌هزار تنکابن در دستورکار قرار گرفت.
در این میان با کمک نمایندگان و استاندار جهت جلب رضایت و موافقت مسئولان کشوری پیگیری لازم برای دریافت مجوز و اعتبار جهت برنامه‌های پیش‌بینی شده صورت گرفت و خوشبختانه در جلسه‌ای بسیار مهم و حساس در دفتر دکتر لاریجانی، رئیس مجلس با حضور چیت‌چیان، وزیر نیرو و تمامی نمایندگان استان در مجلس، استاندار و مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای سرانجام تصمیمات مهمی برای استان گرفته شد که بارقه امید را جهت حل بحران کم‌آبی در اذهان زنده کرد. حمید قزوینی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین درباره نتایج این جلسه مهم و بررسی وضع کنونی آب استان گفت: جلسه ۹دی‌ماه در دفتر دکتر لاریجانی بسیار با ارزش و موفق بود و بخشی از نگرانی‌های مسئولان استان برای رفع کم‌آبی را برطرف کرد.
وی اضافه کرد: در سفر رهبری در‌سال ۸۲ رهنمودهای ارزشمندی از سوی مقام عظمای ولایت درخصوص رسیدگی به وضع آبی دشت قزوین ارایه شد که استاندار محترم این توصیه‌ها و گزارشی از تنگناهای آبی استان را ارایه کردند و خواستار مساعدت ضربتی و جدی وزیر نیرو در این زمینه شدند.
قزوینی بیان کرد: نمایندگان استان هم مشکلات کم‌آبی حوزه‌های خود در بخش شرب و کشاورزی را مطرح کردند و پس از ارایه گزارش تکمیلی توسط شرکت آب منطقه‌ای تصمیمات مهمی اتخاذ شد که تعیین سهم آب شرب از سد طالقان و موافقت با انتقال آب شاهرود مهم‌ترین آن بود.
قزوینی اظهار داشت: جهت تأمین آب شرب استان، بیش از ۶۰میلیون مترمکعب در شرایط کنونی نیاز داریم که برای ۳۰میلیون مترمکعب تخصیص گرفته شده که باید از طریق خط انتقال ۱۱۰۰ میلی‌متری انجام شود و با پیشنهاد دوراندیشانه مسئولان استان تقاضای افزایش سهمیه آب شرب تا ۶۰میلیون مترمکعب داده شد که هم وزیر نیرو و هم ریاست مجلس ضمن پذیرش توضیحات کارشناسی با این طرح موافقت ضمنی کردند و مقرر شد برای جلوگیری از هزینه‌های اضافی در آینده درحال‌حاضر نسبت به احداث خط انتقال با حجم ۶۰میلیون مترمکعب اقدام و ظرفیت خط انتقال آب شرب از ۱۱۰۰ به
۱۴۰۰ میلی‌متر تبدیل شود.
این مسئول تصریح کرد: احداث این خط انتقال به طول ۶۰کیلومتر بیش از ۲۵۰میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و زمان اجرا نیز 3 سال خواهد بود که توسط بخش خصوصی انجام می‌شود.
وی اضافه کرد: یکی از کارهای بسیار دوراندیشانه، ظرفیت‌سازی برای انتقال ۶۰میلیون مترمکعبی است که در مقایسه با خط ۳۰میلیون مترمکعبی در هزینه‌های اجرا فقط ۱۰ تا ۱۵درصد افزایش خواهد داشت که بسیار منطقی است و آینده طرح را تضمین می‌کند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین یادآورشد: یکی از مشکلات در این بخش تعیین ردیف اعتباری بود تا بتوانیم طرح را عملیاتی کنیم که مقرر شد ردیف اعتباری «تأمین آب شرب تاکستان» به ردیف اعتباری «خط انتقال آب شرب شهرهای استان» تبدیل شود که مجلس آن را تصویب کند، اجرای این طرح در کنار طرح قبلی برای تأمین آب شرب 5 شهر بوئین‌زهرا، شال، اسفرورین، دانسفهان و سگزآباد و
۳۰ روستا که ۱۰۰میلیارد تومان اعتبار داشت با تبدیل‌شدن به ردیف اعتباری جدید با این کار ۴۰۰میلیارد تومان برای مجموعه طرح‌ها در نظر گرفته خواهد شد و مشکل منابع مالی حل می‌شود.
به‌گفته وی، با اجرای این طرح آب شرب ۹ شهر و
۹۵ روستای استان تا افق ۱۴۱۵ تأمین می‌شود.
قزوینی همچنین گفت: این موافقت با درک مشکلات جدی کم‌آبی استان صورت گرفت و در کنار آن چشم‌انداز ۱۴۱۵ استان را ارایه کردیم تا دغدغه تأمین آب در 20 سال آینده را تأمین کنیم که در این راستا طرح انتقال آب از شاهرود مطرح شد.
وی اظهار داشت: در چشم‌انداز 20 ساله و افق
۱۴۱۵ نیاز آب شرب و صنعت استان ۳۵۰میلیون مترمکعب برآورد می‌شود که درحال‌حاضر حدود ۸۰۰میلیون مترمکعب از آب شاهرود به سد سفیدرود می‌ریزد و ۷۵۰میلیون مترمکعب نیز ظرفیت رودخانه‌های ارتفاعات دوهزار و سه‌هزار تنکابن است که اگر از الموت‌رود و شاهرود حدود ۲۵۰میلیون مترمکعب و دوهزار و ۱۰۰میلیون مترمکعب به استان اختصاص یابد، قادریم با ساخت سد این میزان آب را ذخیره و برای نیازهای شرب و صنعت دو دهه آینده قزوین استفاده کنیم.
قزوینی اظهار داشت: مطالعه طرح انتقال آب از ارتفاعات شاهرود و الموت‌رود از سال ۸۹ آغاز شد اما چون وزارتخانه تصمیم گرفت این طرح به صورت مشترک برای 3 استان تهران، البرز و قزوین اجرا شود، در‌سال ۹۱ مطالعه متوقف شد که وزیر نیرو هنوز هم اعتقاد به اجرای طرح مشترک داشت اما نمایندگان و مسئولان استان با تجربه سد طالقان مخالف این کار بودند و انتظار دارند آب شاهرود به صورت مستقل برای قزوین پیش‌بینی شود که سرانجام بررسی کارشناسی و تصمیم‌گیری نهایی برعهده شرکت مدیریت منابع آب ایران گذاشته شد تا در یک‌سال آینده و تا پایان سال
۹۴ مطالعات طرح تکمیل و ارایه شود.
این مسئول اضافه کرد: این کار بزرگ بیش از یک‌هزار میلیاردتومان اعتبار لازم دارد که مطالعات آن در سال ۹۴ و ۹۵ تکمیل خواهد شد و به‌صورت ساخت، بهره برداری و واگذاری BOT و بیع متقابل توسط سرمایه‌گذار بخش خصوصی انجام می‌شود که با خرید تضمینی آب در چند سال سرمایه بازگشت خواهد داشت. مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین یادآور شد: امسال مناقصه برای انتخاب مشاور طرح برگزار خواهد شد.
قزوینی همچنین تصریح کرد: در کل استان حدود دو‌میلیارد و ۶۰۰میلیون مترمکعب آب مصرف می‌شود که دو‌میلیارد مترمکعب آن از آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شود که متاسفانه ۹۱درصد آن در بخش کشاورزی است و درحال حاضر با کسری مخزن تا سقف ۳۵۰میلیون مترمکعب مواجه هستیم که با ساخت سد روی رودخانه شاهرود این نیاز تأمین خواهد شد.
توسعه آبیاری تحت‌فشار در بخش کشاورزی ضروری است
وی بیان کرد: با آبیاری سنتی در کشاورزی در شرایط کنونی توسعه آبیاری مدرن کاملا محسوس است و اگر در سال‌های آینده حداقل 5درصد آبیاری در مزارع به‌صورت تحت‌فشار و قطره‌ای تبدیل شود، قادر خواهیم بود تا ۵۰۰میلیون مترمکعب آب را صرفه‌جویی کرده و در بخش‌های مورد نیاز استفاده کنیم.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای قزوین اظهار داشت: مهندس رجب رحمانی، نماینده مردم تاکستان در مجلس شورای اسلامی در جلسه با وزیر نیرو و رئیس مجلس اعلام کرد، از مجموع ۳۰هزار هکتار باغ انگور در تاکستان حدود 7هزار هکتار از اراضی به‌دلیل کم‌آبی درحال خشک‌شدن و از بین رفتن است که با اجرای این طرح‌ها می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد و مقرر شد، استان قزوین همچنین به‌عنوان پایلوت کشاورزی مدرن هم انتخاب شود.
۵۴۰۰ چاه مجاز و ۱۷۰۰ چاه غیرمجاز
در کنار همه کارهای انجام شده آنچه نگران‌کننده و بازدارنده برنامه‌های مهم برای تأمین آب است، افزایش چاه‌های غیرمجاز و عدم برخورد جدی با مسدود کردن این چاه‌هاست که تداوم آن با هدردادن منابع آب‌های زیرزمینی آینده دشت را تهدید خواهد کرد.
در این خصوص از قزوینی سوال شد، چاه‌های غیرمجاز در استان چه تعداد است و برای مسدود کردن آن، چه پیش‌بینی صورت گرفته است که وی پاسخ داد: در قانون مصوب‌سال ۸۹ آمده است چاه‌هایی که تا پایان سال ۸۵ حفر شده و به بهره‌برداری رسیده، فرم‌یک تلقی شده و مجاز هستند که باید امروز هم
تعیین تکلیف شوند و سهم آب آنها مشخص شود.
وی افزود: درحال‌حاضر یک‌هزار و ۱۸۰ حلقه چاه فرم‌یک در استان داریم و چاه‌های غیرمجاز هم درقالب فرم پنج هستند که تعداد آنها بالغ بر یک‌هزار و
۷۰۰ حلقه است که برای مسدود شدن آنها با همکاری نیروی انتظامی و دستگاه قضایی با قاطعیت اقدام خواهیم کرد. قزوینی تعداد چاه‌های دارای پروانه بهره‌برداری در استان را 5هزار و ۴۰۰ حلقه عنوان کرد.
مسدود شدن ۲۰۰چاه غیرمجاز و صرفه‌جویی ۳۵میلیون مترمکعب آب
قزوینی اظهار داشت: در دو ماه گذشته ۱۲۰ حلقه چاه غیرمجاز پر شده و ۸۰ حلقه آنها تقلیل منصوبات داشته که مجموعا تعداد ۲۰۰ حلقه چاه غیرمجاز در استان مسدود شده که با خروج از چرخه این چاه‌ها ۳۵میلیون مترمکعب آب در استان صرفه‌جویی شده است. وی از همکاری دادستانی و دادگستری، نیروی‌انتظامی و فرمانداری‌های استان در جلوگیری از فعالیت چاه‌های غیرمجاز تقدیر کرد.
روزبه: توسعه آبیاری‌مدرن در استان
ضروری است
مرتضی روزبه، استاندار قزوین هم درباره مسائل حوزه آب استان گفت: اجرای سریع طرح مطالعه پروژه سد الموت‌رود بسیار ضروری است، همچنین حقابه استان از این پروژه باید مورد توجه قرار گیرد.
استاندار قزوین با تأکید بر اجرای پروژه‌های آبیاری تحت‌فشار و نوین در استان افزود: قزوین در اجرای این پروژه‌ها با مشکلاتی روبه‌رو است، از این‌رو از رئیس مجلس درخواست شد امکانات بیشتری در لایحه بودجه برای توسعه این حوزه اختصاص دهند.
وی گفت: متاسفانه سهم استان قزوین در اجرای پروژه‌های آبیاری تحت‌فشار کمتر از پنج‌درصد است که این موضوع نقص بزرگی بوده و همه باید برای رفع آن تلاش کنند که در این راستا پیشنهاد کردیم تا قزوین پایلوت آبیاری مدرن در کشور شود تا بتوانیم حجم بیشتری از اراضی را تحت‌پوشش آبیاری مدرن قرار دهیم تا منابع آبی استان حفظ شود.
حسینی: ۶۰میلیون مترمکعب سهم آب قزوین از سد طالقان
حجت‌الاسلام مرتضی حسینی، رئیس مجمع نمایندگان استان هم گفت: خوشبختانه با هماهنگی بسیار خوبی که بین نمایندگان و استاندار و مسئولان صنعت آب استان وجود دارد، پس از یک‌سال پیگیری‌های لازم از سوی مسئولان استانی و کشوری امروز توانستیم در دفتر رئیس مجلس مصوبات خوبی را برای استان بگیریم که امیدواریم بخشی از مشکلات ما را حل کند.
رئیس مجمع نمایندگان استان تصریح کرد: در این نشست با اصرار و پافشاری نمایندگان موافقت اولیه شد تا سهم ۳۰میلیون مترمکعبی سال‌های گذشته استان از سد طالقان با توجه به نیاز منطقه به ۶۰میلیون مترمکعب افزایش یابد و احداث خط انتقال با این ظرفیت در دستورکار قرار گیرد.