شهروند| ۵۰درصد عوامل سرطان‌زا به سبک زندگی و ۳۵درصد به دخانیات برمی‌گردد. این اما تمام ماجرا نیست، گفته می‌شود آلودگی‌های محیطی منشا 92درصد سرطان‌ها هم هستند. همه اینها روز گذشته در نشست خبری دومین همایش سرطان و پیشگیری عنوان شد. عبدالله فضلعلی‌زاده، رئیس انجمن علمی سرطان ایران در این نشست، با انتقاد از سازمان‌های بیمه‌گر به‌خاطر درمان محور بودن تأکید کرد: « بیشتر هزینه‌ها در بخش درمان صرف می‌شود، درحالی‌که مسئولان باید به پیشگیری بازگردند چراکه ۵۰درصد عوامل سرطان‌زا به سبک زندگی و ۳۵درصد به دخانیات برمی‌گردد.» به گزارش فارس، او ادامه داد: «امروزه سرطان از بیماری‌های بسیار شایع به شمار می‌رود و از نظر شیوع و میزان تلفات پس از بیماری‌های قلبی و حوادث جاده‌ای در ردیف سوم قرار دارد و با این روند در پیش گرفته شده در سال‌های آینده از رده سوم بالاتر خواهد رفت.» به گفته فضلعلی‌زاده، براساس گزارش سال 2012 در دنیا 14میلیون نفر به سرطان دچار بودند درحالی‌که در سال 2000 این میزان 10میلیون نفر بوده است و با پیش‌بینی‌های انجام شده در‌سال 2030 به افزایش 2برابری یعنی به 27میلیون خواهد رسید.
رئیس انجمن علمی سرطان ایران گفت: «میزان بروز سرطان در دنیا به ترتیب در مردان و زنان 205 و 165 در هر صد‌هزار نفر است اما در ایران به ترتیب در مردان و زنان 134 و 128 در هر صد‌هزار نفر است بنابراین اینگونه نیست که سرطان درحال افزایش باشد و طبق سازمان جهانی بهداشت در رده چهارم کشورها قرار داریم. این اطلاعات نادرست است.»
او با تأکید بر این‌که دولت‌ها باید استراتژی لازم را برای مقابله با سرطان در سال‌های بعدی به کار گیرند، افزود: «سال‌ها برنامه‌ریزی برای تشخیص و درمان به صورت برنامه‌های پراکنده بود و آنچنان نتیجه مطلوبی حاصل نمی‌شد.» به گفته او، در سال 58 متوسط سن مردم ایران 58سال بود درحالی‌که در‌سال 91 حدود 73.8سال برآورد شده است. بنابراین افزایش سن از فاکتورهای زمینه‌ساز سرطان است.
فضلعلی‌زاده افزود: « پرتوهای یون ساز که از منابع طبیعی ایجاد می‌شود غیرقابل اجتناب بوده و در معرض آن هستیم اما دوز آن مجاز است. چنانچه این پرتوها بیشتر از حد باشد باعث جهش ژنی و مرگ سلولی می‌شود. مردم ما هنوز نسبت به فاکتورهای سرطان‌زا آگاهی ندارند. این درحالی است که 50درصد جمعیت کشور چاق هستند، 35درصد فعالیت بدنی دارند، 10درصد جمعیت سیگاری‌اند و جمعیت رو به سالمندی داریم. بنابراین پیشگیری باید از سنین اولیه زندگی انجام شود.» او ادامه داد: «با وجود این‌که برنامه‌های زیادی در دست تدوین است اما قدرت اجرایی برای آن وجود ندارد و در دست ما نیست. ما فقط می‌توانیم راهنما باشیم. این درحالی است که بیش از 50درصد عوامل خطرساز به شیوه زندگی برمی‌گردد و 35درصد در دخانیات خلاصه می‌شود بنابراین اگر نیرو و قدرت را در افزایش آگاهی مردم به کار گیریم میزان ابتلای مردم به سرطان در سال‌های آینده کاهش می‌یابد.»
آلودگی‌های محیطی
منشـأ ۹۲درصد سرطان‌هاست
ناصر پارسا عضو کمیته علمی مرکز تحقیقات سرطان هم در این نشست گفت: « 80درصد سرطان‌ها از 60سال به بالا رخ می‌دهند. 8درصد سرطان‌ها عامل ژنتیکی دارد و 92درصد با منشأ محیطی است که پس از ورود عامل خارجی به بدن باعث تخریب ژنی می‌شود.»
او با اشاره به این‌که هر چه جمعیت بیشتر و محیط آلوده‌تر شود ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد، افزود: «خبر خوبی نیست که کشور ما تا این میزان ابتلای به سرطان داشته باشد و هر‌سال هم افزایش یابد. چند‌سال پیش اعلام کردم اگر به فکر پاکیزگی محیط‌زیست و ایجاد کلینیک سرطان‌شناسی نباشیم در سال‌های بعد جوابگوی نیازها نخواهیم بود.»
پارسا افزود: آموزش از اقدامات بسیار مهم است چرا که باید تغییر در سبک زندگی به یک فرهنگ تبدیل شود. این متخصص ژنتیک گفت: درحال حاضر مصرف دخانیات بیش از حد در کشور وجود دارد که مهم‌ترین عامل سرطان است. در هر ماده دخانی 4هزار نوع مواد سمی وجود دارد که 40 نوع از عوامل تولید‌کننده سرطان را داراست بنابراین اگر آموزش همگانی بدهیم و در پیشگیری کمک کنیم از نظر اقتصادی به نفع نظام سلامت و درمان بیماران خواهد بود.
او عوامل موثر در ابتلا به سرطان را دخانیات، رژیم غذایی، مواد شیمیایی مانند بنزین و نیترات، اشعه‌های یونی و غیریونی، هورمون‌تراپی، ژنتیک، بالا رفتن سن، ویروس‌ها و باکتری‌ها و مصرف الکل دانست. پارسا گفت: « 80درصد سرطان‌ها از 60سال به بالا رخ می‌دهند چرا که بدن در این سن در معرض مواد سرطان‌زا قرار می‌گیرد و قدرت بافت و سیستم ایمنی بدن کاهش می‌یابد.»
به گفته عضو کمیته علمی مرکز تحقیقات سرطان، سرطان معده در مردان ایرانی شایع‌ترین نوع است و در زنان ایرانی بعد از سرطان پستان قرار دارد و این نشان می‌دهد عامل باکتری‌ها در آب و غذا به نوعی وارد بدن می‌شود. همچنین 10 تا 12 نوع ویروس وجود دارد که ایجاد سرطان می‌کند.
پارسا با اشاره به آلودگی‌های محیطی که منجر به تخریب ژنی می‌شوند ادامه داد: «برای نمونه نیتروزامین ماده ژنی را تغییر می‌دهد و مانع رشد طبیعی سلول می‌شود. این ماده در نوشابه‌ها، دود سیگار، کنسرو‌ها و سوسیس و کالباس وجود دارد. »