طاهره فریدی مدیر انجمن حمایت از سالمندان
تفاوت «مادران دیروز» و «مادران امروز» را باید در نحوه رفتار آنها با فرزندان خود جستوجو کرد. این تفاوت را نمیتوان بدون درنظر گرفتن رفتار آنان بررسی کرد.
تنها نگرانی «مادران دیروز» یا گذشته این بود که زندگی خود و فرزندانشان در آرامش و سلامت کامل بگذرد؛ آنها دغدغه دیگری برای زندگی نداشتند و همین مسأله باعث شده بود که یک زندگی سرشار از آرامش را سپری کنند. اگر یک بیماری برای فرزند «مادر دیروز» پیش میآمد، مادر با داروهای خانگی او را مداوا میکرد. میتوان گفت که «مادران دیروز» مادرانی بودند که برای تحصیل و آینده فرزندان خود برنامهریزی میکردند و به غیر از این مسأله دغدغه دیگری نداشتند. آنها حتی محل کار و زندگی فرزند خود را هم مشخص میکردند. اما «مادران امروز» تنها آینده فرزندان خود را در آن میبینند که آنها تحصیلات عالیه داشته باشند و زندگی خود را بدون دغدغه خاصی سپری کنند. «مادران امروز» در این راه تمام سعی خود را میکنند که فرزندانشان در آرامش کامل زندگی کنند و تمام نیازها و خواستههایشان برآورده شود.
نکته مهمی که باید به آن اشاره کرد، بحث چشم و همچشمی و رقابت بین «مادران امروز» است؛ اگر این رقابت بین آنها برقرار شود، نتیجه آن میشود که آسایش و آرامش پدر و مادر (خانواده) برای برآوردهکردن خواستههای فرزندان به تنش و خستگیهای جسمی و روحی منجر میشود و آنها بدون درنظر گرفتن شیوههای درست و اخلاقی تربیتی با فرزندان برخورد میکنند.
اگر «مادران دیروز» یک دوچرخه به فرزند خود هدیه میدادند، خوشبختی و رضایت از زندگی به فرزندان خود بخشیده بودند؛ اگر «مادران دیروز» اجازه استفاده از خودروی پدر را به فرزند خود میدادند، اگر اجازه میدادند که او گواهینامه بگیرد، احساس خوشبختی را به او هدیه کرده بودند. اینها در صورتی است که «مادران امروز» برای فرزندان خود، خودروی شخصی تهیه میکنند و دغدغهشان در مدلی که آن خودرو میتواند داشته باشد، خلاصه میشود؛ این مادران تنها دنبال چشم و همچشمی هستند و از فرزندان خود به شکل یک نماد استفاده میکنند و با نوع موبایل، مدرک تحصیلی و دیگر موارد رقابتی که در مسائل مادی خلاصه میشود، با فرزندان خود برخورد میکنند.
مسائلی نظیر آنچه در سطرهای بالا گفته شد، باعث شده که نحوه برخورد «مادران امروز» با فرزندان خود به شکلی باشد که آنها در بسیاری از موارد متوقع بار آیند. اینها همه در حالتی است که «مادران دیروز» با تهیه یک عروسک پارچهای برای دختر خود یا یک ماشین اسباب بازی یا وسایل دمدستی برای پسر خود، دل آنها را شاد میکردند. «مادران دیروز» همراه و همگام با درس و کلاس و مدرسه فرزندان خود پیش میرفتند و «مادران امروز» تمام این موارد را برعهده معلمهای خصوصی گذاشتهاند. «مادران امروز» نهایت همیاری با فرزندان خود را در کمکهای مالی خلاصه کردهاند و تنها میخواهند که آنها یک زندگی سرشار از رفاه مادی داشته باشند. این میزان از تأکید بر بار مادی در رابطه با تربیت و آینده فرزندان در گذشته جایی نداشته است.
یکی از اعضای انجمن ما تعریف میکرد، «وقتی که میخواستم برای جشن تولد نوهام آماده شوم، هاج و واج مانده بودم که چه هدیهای میتوانم برایش تهیه کنم. چرا که مادرش اتاق او را پر از وسایل مختلف کرده بود و برای یک انشای خوب او کلی اسباببازی خریده بود. مادرهای امروز با تفکرات مادی خود از تربیت اخلاقی فاصله گرفتهاند و کار را هم برای خود و هم برای فرزندانشان در آینده سخت کردهاند. آرامش، نقطه گمشده زندگی این مادران است.
من بهعنوان یک «مادر دیروز» نگران «مادران امروز» و فرزندانشان هستم. آنها ذهن خود و فرزندانشان را با مسائلی درگیر میکنند که ارزش چندانی از لحاظ اخلاقی ندارد و بسیاری از آنان برمبنای سبکهای زندگی در دیگر کشورها به تربیت فرزندان خود میپردازند.
یادم میآید، مدتها بود که یکی از اعضای انجمن ما با ناراحتی در انجمن حضور پیدا میکرد، وقتی از او چرایی این احوال را پرسیدیم، گفت که نگران رسیدن زمان سربازی پسرش است. او خودش را به آب و آتش میزد که فرزندش به سربازی نرود. اما واقعا او چه کاری میتوانست در قبال این اقدام انجام دهد؟ آیا واقعا یک سربازی رفتن باید این همه تنش در خانواده به بار آورد؟ متاسفانه «مادران امروز» به نحوی با فرزندان خود برخورد میکنند که آنها علاوهبر متوقع شدن - در اصطلاح - لوس بار میآیند. «مادران امروز» بیخبر از این مسأله، سعی میکنند که فرزندانشان هیچ کمبودی در زندگی احساس نکنند و همین مسأله دردسر زیادی برای آنها میآفریند.
متاسفانه آرامش کمتر در خانوادهها دیده میشود و اخلاق و معنویات بسیار کمرنگ شده است. وجود رقابت، شیوه تربیتی فرزندان را دگرگون کرده و همینطور متناسب با تجربههای جدید فرزندان در دنیای پر رنگ و لعاب امروز، مادران مجبور میشوند که به نیازهای بچههای خود پاسخ دهند.
البته اگر بخواهیم از نگاه دیگری به این موضوع نگاه کنیم، شاید نتوانیم مقصر همه این موارد را «مادران امروز» بدانیم. دنیا پیشرفت کرده و متناسب با این پیشرفت تغییراتی در نحوه برخورد و رابطهها به وجود آمده و بحثهای آموزشی هم تفاوت پیدا کرده است. اما کاش این علم و پیشرفت با تجربه گذشته همراه میشد؛ آن وقت میشد ادعا کرد که آن چه لازمه تربیت صحیح فرزندان است، به دست میآمد.