[شهروند ] از همان روزهایی که زمزمههای شیوع ویروس کرونا در جهان پیچید، نگرانیها برای سرنوشت کودکان هم افزایش پیدا کرد. تحقیقات نشان میدادند که کودکان به ویروس کرونا مبتلانمیشوند، اما هرچه میگذشت مشاهدات میگفتند که اتفاقا کودکان هم میتوانند در معرض ویروس تاجدار قرار بگیرند. از نخستین اماکنی که بنای ادامه کارشان به دورکاری و حضور فیزیکی نداشتن گذاشته شد، مدارس بودند. مدیران، معلمان و کادر آموزشی از یک سو و والدین و دانشآموزان از سویی دیگر نگران اشاعه ویروسی بودند که ممکن بود هر آن آنها را از پای درآورد. این نگرانیها تنها متوجه کشور ایران نبود. کشورهای دیگر ازجمله انگلیس هم درگیر مسائلی بودند که از باز و بستهبودن مدارس در کشورشان نشأت میگرفت. گاردین در گزارشی به نمونههایی از این مسائل اشاره کرده است.
لی هادسون، مشاور رئیس بهداشت و متخصص اطفال درباره این موضوع در گاردین نوشته است: «قابل درک است که والدین نسبت به سلامت فرزندانشان نگران باشند، از طرفی هم اینکه معلمان نخواهند ریسک بزرگ حضور در مدرسه را بپذیرند، برای همه ما قابل فهم است.»
او که خود را پزشکی معرفی میکند که این روزها درگیر درمان کودکان و جوانان درگیر ویروس کووید-19 بوده و از طرفی هم از کودکان در حوزههای سلامت روان نگهداری میکرده است، میگوید: «همچنان که آنفلوآنزا پیشتر انگلیس را به تعطیلی کامل کشانده بود، حالا ویروس کرونا هم انگلیس را به بنبست منتهی کرده است، بنبستی که راه چاره آن تعطیلکردن مدارس است.»
هرچند که هنوز مشخص نیست کودکان تا چه اندازه میتوانند درگیر ویروس کرونا شوند، اما معادله حضور بچهها در مدرسه و احتمال ابتلای آنها هنوز به جوابی نرسیده و یک مسأله نگرانکننده باقی مانده است. مطالعات نشان میدهد که هرچه جمعیت در یک محدوده زیاد باشد، احتمال ابتلای افراد به ویروس بیشتر خواهد بود. اما از سویی دیگر غربالگریهای سازمان ONS و نمونهگیری از حدود 10هزار خانواده در انگلستان نشان داده که هیچ تفاوتی میان مثبتشدن تست کرونای کودکان دو تا نوزده ساله و سایر گروهها در ابتلا به ویروس کرونا وجود ندارد. البته باید توجه کرد که از میان تمام تستهای گرفته شده تنها 33 نفر مبتلا به ویروس کرونا بودند که این آمار بسیار پایینی است.
اما در همان روزهای ابتدایی شیوع ویروس کرونا دانشمندان اعلامکردند که کودکان میتوانند ناقل ویروس کرونا باشند. آنها ممکن است همچنان که مبتلا به کووید-19 هستند، هیچ علامت و نشانه خاصی مبنی بر ابتلا نداشته باشند. اما هیچکدام از این ادعاها نشان نمیدهد که کودکان ناقلان سریعتری نسبت به جوانان هستند.
هادسون اما در بخش دیگری از این مقاله اشاره کرده که طبق مشاهدات خودش، کودکان به کرونا مبتلا میشوند، اما تعداد مبتلایان به سندرم التهابی ناشی از کرونا کم تعداد بوده است. همچنین میزان مرگومیر در جوانان و کودکان نادر بوده است. بعضی از کودکان و خانوادهها در انگلستان در محیطهای خانوادگی تحت فشار زیادی قرار دارند و ما میدانیم که دسترسی به مراقبتهای بهداشتی و اجتماعی کاهش یافته است.
بحث سلامت روان کودکان مسأله دیگری است که در مقاله گاردین به آن اشاره شده است. تحقیقات نشان میدهد که از هر هشت کودک، یک نفر به اختلال سلامت روان مبتلاست. این اختلال میتواند با حضور کودکان در مدارس کمتر یا بیشتر شود اما دستکم خدمات روانی به آنها ارایه میشود. از طرف دیگر مدارس نقش مهمی در رفاه همه کودکان و نوجوانان بازی میکنند. بهحدی که تأکید بر مداخلات اولیه و معالجه سلامت روان در مدرسه بخش مهمی از برنامه بلند مدت NHS بود. اما اهمیت مدرسه تنها متوجه معلمان و کودکان آسیبپذیر نیست. به مدرسه نیامدن اما برای بسیاری از کودکان آسیبپذیر میتواند به مثابه یک فاجعه قلمداد شود. فاجعهای که احتمالا در آینده تأثیر خود را بیش از پیش نشان میدهد.
برای حضور کودکان در مدرسه احتمالا چالشهای بسیاری پیشرو است. از خطر احتمال ابتلا به کرونا بگیرید تا منزوی شدن آنهایی که در خانواده فرد مبتلا به کرونا داشتهاند.
هادسون پیشنهاد داده است که بازگشت باید مرحله به مرحله با نظارت دقیق باشد و هرگاه خطری پیشرو مشاهده شد، عقب کشیده شود. کسانی که در برابر خطر آسیبپذیرترند باید بیشتر تحت مراقبت قرار گیرند. یکی از مهمترین مسائلی که در شرایط پاندمی کرونا در انگلستان و البته سایر کشورها مورد توجه بود، آسیب به گروههای کم توجه و کم صدایی مانند سالمندان و کودکان بود. از نظر من بازگشت کودکان به مدرسه میتواند از عواقب مدرسه نرفتن کودکان بهتر باشد. البته همان بازگشتی که به آن اشاره کردم. بازگشتی ساختارمندانه و مرحله به مرحله که از منظر بهداشتی هم بتواند کارآمدی خود را داشته باشد. البته این نظر من است.