اعضای پارلمان عراق روز گذشته گردهم آمدند تا نخستوزیر جدید این کشور را انتخاب کنند. با این حال در پنجمین جلسه پارلمان برای انتخاب روسای اصلی این کشور، همچنان چهره نخستوزیر عراق ناشناخته باقی ماند. نخستوزیری که چالش بزرگ مبارزه با تروریستهای دولت اسلامی را پیشرو دارد، هرچند سرکوب این افراطیها تنها با اقدامات نظامی میسر نخواهد شد. جلسه دیروز به ریاست سلیم الجبوری رئیس پارلمان و با حضور 245 نماینده برگزار شد در حالی که به علت به حدنصاب نرسیدن قانونی، نیمساعتی به تعویق افتاده بود. از سوی دیگر پایگاه المسله به بینتیجه بودن نشست ائتلاف همپیمان ملی در داخل مجلس به علت عدمحضور ابراهیم الجعفری اشاره و اعلام کرد: تشکلها نتوانستند درباره نامزد فراکسیون بزرگ برای پست نخستوزیری توفیقی بهدست آورند. قرار بود در این جلسه موضوعاتی مانند آوارگان و کمکرسانی به آنها، بودجه سال 2014 و تشکیل کمیسیونهای دائم بررسی شود. برگزاری این جلسه در حالی است که آرام محمد شیخ معاون دوم رئیس پارلمان عراق فرصت معرفی نامزد نخستوزیری از سوی ائتلاف همپیمانی ملی را روز جمعه آینده دانسته بود.
مسیر دشوار نخستوزیر آینده
رئیس دولت آینده عراق برای نجات عراق از خطر فروپاشی و تجزیه ماموریت بسیار دشواری خواهد داشت. او در درجه اول و پیش از هرچیز باید مانع پیشروی تروریستهای دولت اسلامی- که پیش از این با نام داعش شناخته میشدند- در عراق و اشغال خاک این کشور بهدست آنها شود. او همچنین باید از یکپارچگی کشور در برابر کردهای جداییطلب که به دنبال تشکیل دولتی مستقل در شمال عراق هستند دفاع کند. دستیابی به این اهداف تنها در صورتی امکانپذیر خواهد بود که او بتواند از مهمترین و دشوارترین چالش پیشرو سربلند خارج شود. نخستوزیر آینده عراق باید نظر 3گروه جمعیتی اصلی عراق یعنی شیعیان، اهل سنت و کردها را به خود جلب کند و آنها را بر سر میز مذاکره بنشاند تا گفتوگوی ملی بین این 3 گروه برقرار شود، گفتوگویی با هدف دستیابی به مصالحهای که مورد قبول طرفین واقع شود. مهمترین مسألهای که در این بین وجود خواهد داشت موضوع نمایندگان سیاسی، توزیع درآمد ملی و حقوق فرهنگی و هویت مذهبی است. نخستوزیر آینده عراق اگر موفق به حل این مسائل شود میتواند امیدوار باشد که مرزهای عراق فعلی را در طولانیمدت حفظ کند اما اگر در این امر با شکست روبهرو شود عراق در معرض خطر تجزیه از سوی این گروهها قرار خواهد گرفت و عراق مدرن در کمتر از 100سال به حیات خود پایان خواهد داد. حتی اگر تروریستهای دولت اسلامی از اقدامات و تحریکات خود در بخشهای شمال و غرب عراق عقبنشینی کنند، بازگرداندن اتحاد و انسجام به عراق همچنان نیازمند تلاش و کوششی فوقالعاده است. «گرت استنسفیلد»، کارشناس خاورمیانه در دانشگاه «اکستر» معتقد است: «دولت اسلامی در شرایط فعلی به دنبال گسترش قلمرو خود در عراق است.» استنسفیلد در اینباره میگوید: «این حقیقت که عراق همچنان در مواجهه با چنین تهدیدی ناتوان است بیانگر این است که دستیابی به یک توافق سیاسی تا چه میزان دشوار است.» بنابر اظهارات صالح المطلق، معاون نخستوزیر عراق، یک راهحل سیاسی میتواند شیعیان و اهل سنت عراق را به یکدیگر نزدیک کند. او در گفتوگو با المانیتور عنوان کرد: چنین راهحلی در عین حال موجب انزوای شبهنظامیان دولت اسلامی و در ادامه اخراج آنها از عراق خواهد شد. المطلق بر این باور است که در سالهای گذشته با القاعده نیز به همین شکل مقابله شده است. صالح المطلق در ادامه میگوید: «علاوه بر این یک راهحل سیاسی میتواند به بازگشت عدالت و حقوق اجتماعی ازدسترفته در دوران اشغال عراق کمک کند.»
نشانههای توافق سیاسی
با این حال نشانههای توافقات سیاسی به منظور خروج عراق از بحران به چشم میخورد. کردهای شمال عراق که پیش از این بهدنبال فرصتی برای دستیابی به استقلال بودند با حمله روزهای گذشته شبهنظامیان دولت اسلامی به نیروهای پیشمرگه در موصل با تهدید حقیقی این افراطیون مواجه شدند و حالا از همکاری با دولت عراق استقبال میکنند. دولت اقلیم کردستان روز دوشنبه بهطور رسمی از آمریکا خواست تا این اقلیم را به تسلیحات پیشرفته برای مقابله با تروریستهای دولت اسلامی مجهز کند.
حمایت هوایی ارتش عراق
از پیشمرگههای کرد در مبارزه با داعش
نوریالمالکی، نخستوزیر عراق نیز روز گذشته از نیروهای مسلح این کشور خواست تا جنگجویان کرد را در نبرد با تروریستهای دولت اسلامی در شمال عراق یاری کنند. حملات دولت اسلامی در روزهای گذشته موجب فرار دههاهزار تن از مردم یزیدی این مناطق شده است. سخنان نوریالمالکی نخستین نشانه همکاری بین بغداد و اربیل، مرکز اقلیم کردستان عراق است. ژنرال قاسم الموسوی، سخنگوی ارتش عراق نیز از فرمان نوریالمالکی به نیروی هوایی این کشور برای پشتیبانی هوایی از مبارزان کرد خبر داد. همچنین دولت آمریکا که از حامیان نوریالمالکی به شمار میرود نیز مایل است ارتش عراق را به تسلیحاتی جدید مسلح کند. از سوی دیگر در واشنگتن نیز شمار گروههایی که خواستار برقراری گفتوگوی ملی در عراق هستند رو به افزایش است. از سویی الجزیره روز گذشته خبر داد نیروهای پیشمرگ توانستهاند ناحیه ربیعه و گذرگاه ربیعه را در مرزهای عراق و سوریه مجددا تحت کنترل خود درآورند. پیشتر پیشمرگها به دلیل حمله تروریستهای داعش کنترل خود را بر این مناطق از دست داده بودند. جنگندههای عراقی نیز منطقه ربیعه را هدف قرار داده و نیروهای پیشمرگ نیز به پیشرویهای خود برای بازپسگیری مناطقی که کنترل آن را از دست دادهاند، ادامه میدهند.