زهرا جعفرزاده| اورژانس کشور فقیر است. این را اعتباراتی که هر ‌سال کمتر می‌شود، مراکزی که افتتاح نمی‌شود و کمبود 7‌هزار و 500 نفری اورژانس تأیید می‌کند. مسئولان مرکز مدیریت حوادث و فوریت‌های پزشکی کشور، آن‌قدر کمبود اعتبار دارند که در 5‌سال گذشته نتوانستند پایگاه‌های اورژانس جاده‌ای و شهری را توسعه دهند و 653 پایگاه و 13‌هزار و 47 نیروی عملیاتی از برنامه 5‌ساله توسعه عقب هستند. هر چه در این مدت به پایگاه اضافه شده، از نوع اجاره‌ای بوده که هر لحظه احتمال تخلیه آن هست. اینها تنها بخشی از مشکلات اورژانس کشور است. حالا سایه تحریم‌ها هم بر سر تجهیزات و خدمات پزشکی سنگین شده، بخشی از مشکلات این مرکز، مانند همان یک‌هزار آمبولانسی که قرار بود به ناوگان تجهیزات اورژانس اضافه شود، در پروسه پر پیچ و خم تحریم‌ها گرفتار شده. امین صابری‌نیا، رئیس مرکز حوادث و فوریت‌های پزشکی وزارت بهداشت، در نشست خبری روز گذشته به مشکلات این بخش اشاره کرد.« قرار بود یک‌هزار آمبولانس خریده شود، حتی اعتبارات آن هم تأمین شد، اما به دلایلی که خیلی مشخص نیست هنوز این اتفاق نیفتاده، درحالی‌که ما برای بازسازی اورژانس‌های کشور به 1500 آمبولانس احتیاج داریم.» رئیس اورژانس کشور، تحریم‌ها را یکی از دلایل تأخیر در خرید این آمبولانس‌ها عنوان کرد.« تحریم‌ها از یک طرف باعث شده تا خرید این آمبولانس‌ها با مشکل مواجه شود، از سوی دیگر یکسری مشکلات اداری هم وجود دارند.» به گفته او، آمبولانس‌های داخلی نمی‌توانند همه نیازهای ما را تأمین کنند، به‌هرحال این آمبولانس‌ها یکسری مشخصات فنی نیاز دارند، به همین خاطر باید شاسی‌هایی وارد شوند که این مشخصات و شاخص‌های فنی را داشته باشند.
کمبود نیروی انسانی اما مهم‌ترین مشکل اورژانس است که صابری نیا از آن به‌عنوان یک معضل یاد کرد. «نیروهای اورژانس به خاطر کمبود نیروی انسانی با فشار مضاعفی روبه‌رو هستند، به‌طوری‌که برای نگهداشت پایگاه‌هایمان 7‌هزار و 15 نیرو کم داریم، تنها راهی که وجود دارد جبران این کمبود نیرو با نیروهای شرکتی است.» به اعتقاد رئیس اورژانس، باید نگاه‌ها نسبت به تأمین نیروی انسانی اورژانس تغییر کند.«ما نمی‌توانیم نگاه خیلی خصوصی به اورژانس پیش بیمارستانی داشته باشیم، باید نگاه، حاکمیتی باشد. به همین خاطر باید دولت در این زمینه کمک کند.»
صابری‌نیا در ادامه به اجرای طرح تحول نظام سلامت و شلوغی بیمارستان‌های دولتی اشاره کرد.« ما در تهران با مشکل کمبود بیمارستان‌های دولتی مواجه هستیم، شاید در شهرهای کوچک این اتفاق کمتر افتاده باشد.‌ درصد اشغال تخت‌ها، به 92‌درصد رسیده که عدد بالایی است، زمانی که ما با کمبود نیرو مواجه هستیم و میزان مراجعه‌ها هم دو برابر می‌شود، فشار زیادی وارد می‌شود.» او در پاسخ به «شهروند» درباره کمبود اعتبارات اورژانس کشور و عقب‌ماندگی از برنامه چهارم و پنجم توسعه برای برخورداری از 800 پایگاه اورژانس جاده‌ای و شهری هم گفت: «براساس برنامه پنجم توسعه باید 803 پایگاه اورژانس را افتتاح می‌کردیم، اما در بخش توسعه عملا متوقف شده‌ایم، کمبود اعتبارات مشکل بزرگی در اورژانس بیمارستانی است، ما نسبت به اعتبارهای واقعی، 25‌درصد کمبود داریم، حتی در بودجه 94 هم ما به 100‌درصد نیازهایمان نمی‌رسیم. همین اتفاق هم باعث شده در برخی مناطق از ساختمان‌ها و کانکس‌های استیجاری استفاده کنیم. به‌هرحال ما ثبات مکانی نداریم هر لحظه ممکن است درخواست تحویل بدهند و ما هم تخلیه کنیم.» او در توضیح بیشتر ادامه داد: «یکی از مشکلات ما در شهر تهران، گران بودن زمین است، یکی از کارهایی که کردیم این بود که از آتش‌نشانی برای این کار کمک بگیریم.» او از کاهش اعتبارات نسبت به ‌سال قبل خبر داد. «جمع اعتبارات اورژانس پیش بیمارستانی در ‌سال 93 نسبت به ‌سال 92، 69‌درصد افزایش داشت، درحالی‌که ‌سال 94 نسبت به امسال این اعتبارها، حدود 35‌درصد رشد دارد.»
افزایش نیافتن تعداد بالگردهای اورژانس هم موضوع دیگری است که صابری نیا به آن اشار کرد. «ما نتوانستیم تعداد بالگردها را از 14 فروند، ارتقا دهیم، به همین خاطر می‌خواهیم تا ‌سال دیگر، نسبت به افزایش درست و علمی اورژانس هوایی در 2 مقوله خرید خدمت اورژانس هوایی یا خرید بالگرد اقدام کنیم.» با این همه صابری‌نیا، می‌گوید: «در نیمه اول امسال، با همین بالگردهایی که داریم، 419 مجروح، 21 زن باردار و 90 بیمار غیرتصادفی را به بیمارستان منتقل کنیم.» رئیس اورژانس کشور در ادامه از رتبه‌بندی پایگاه‌های اورژانس پیش بیمارستانی و پرسنل آنها هم خبر می‌دهد. «این موضوع تا 2 ماه آینده در احکام پرسنل اورژانس پیش بیمارستانی در نظر گرفته می‌شود، از سوی دیگر به خاطر نبود قوانین حمایتی در اورژانس پیش بیمارستانی و نبود آیین‌نامه انضباطی، قرار است تا پایان امسال پروتکل این بخش نوشته شود.» صابری نیا همچنین وعده داد تا آخر امسال، سند ملی اورژانس هم نوشته شود.
رئیس اورژانس کشور، در ادامه این نشست خبری به ماموریت‌های اورژانس در هفته آلوده تهران هم اشاره کرد. «از ابتدای دی‌ماه 400 نفر به خاطر مشکلات تنفسی به اورژانس مراجعه کردند، در 24 ساعت گذشته هم خدمات اورژانس 10‌درصد نسبت به شبانه روز قبل از آن افزایش پیدا کرد، البته اینها بیشتر مربوط به حوادث ترافیکی بود، مشکلات تنفسی در حد معمول و حدود یک تا 2‌درصد بود.» با این همه صابری‌نیا، تأکید کرد که اورژانس کشور هنوز به خاطر آلودگی هوا و ماموریت‌های بالا، در شرایط بحرانی قرار نگرفته است.
در ادامه این نشست، آرمان برزه کار، رئیس اداره طرح و توسعه اورژانس کشور هم به وضع پایگاه‌های امدادی اشاره کرد. «پایگاه‌های ما تا پایان برنامه پنجم توسعه به 2‌هزار و 749 می‌رسید اما درحال حاضر 2‌هزار و 296 پایگاه شهری و جاده‌ای داریم، بنابراین 653 پایگاه عقب هستیم.» به گفته او، برای راه‌اندازی این پایگاه‌ها هم باید 24‌هزار و 741 نیروی عملیاتی وجود داشته باشد که تنها 11‌هزار و 694 نفر مشغول کار هستند، به این معنی که 13‌هزار و 47 نیروی عملیاتی تا پایان این برنامه، کسری وجود دارد. براساس اعلام این مسئول در اورژانس، در شرایطی به وجود 1500 آمبولانس نیاز است که 50‌درصد از آمبولانس‌های موجود فرسوده هستند و نیاز به ترمیم و تعویض دارند.
میعادفر، معاون فنی و اجرایی اورژانس کشور هم در ادامه این نشست به مشکلات پرسنل اورژانس اشاره کرد. کسانی که حین انجام کار دچار حادثه و حتی مرگ شده‌اند. «براساس آماری که از 9 استان جمع‌آوری شده، در 5‌سال گذشته 98 تکنسین اورژانس حین انجام کار، مجروح شده و 4 نفر هم جانشان را از دست داده‌اند.» به گفته او، پرسنل اورژانس در کار خود، در معرض ابتلا به بیماری‌های هپاتیت و اچ‌ای‌وی و بیماری‌های عفونی قرار دارند.همه اینها در شرایطی است که هنوز کار این نیروها، جزو مشاغل سخت به شمار نمی‌رود.