[شهروند] روز گذشته، محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، در حساب کاربری خود در توییتر نوشت: «مشاوره بد باعث شد تا دونالد ترامپ در تصمیمگیریهای خود اشتباه کند و به همین ترتیب پایان حضور آمریکا در منطقه آغاز شده است.» ظریف که برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ 2020 به جنوب آلمان سفر کرده در گفتوگوی اختصاصی با ریچارد انگل، خبرنگار شبکه انبیسینیوز در پاسخ به اینکه نزدیک بود با افزایش تنشها میان ایران و آمریکا جنگی آغاز شود، گفت: «آمریکا در مکان و زمانی اشتباه ضربه وارد کرد و اینها عواقبش هستند؛ نه ما و نه آمریکا نمیتوانیم عواقب را کنترل کنیم. منظورم این است که افراد مسئول عواقب تصمیمهایشان هستند و من فکر میکنم کسانی که دست به این کار زدند، باید عقب بکشند.» ظریف گفت: «به نظر من دونالد ترامپ را گمراه کردند که فکر کند آمریکا میتواند از تبعات آن فرار کند اما نتیجه آن برعکس بود. این شروع پایان حضور آمریکا در منطقه بود.» ظریف در ادامه گفت: «ما خیلی به جنگ نزدیک بودیم، چون ایالات متحده خیلی بزدلانه حمله علیه ایران را آغاز کرد. آنها نمیتوانستند با سردار سلیمانی در میدان جنگ روبهرو شوند، پس در تاریکی شب در حال اجرای عملیات صلح، ماشین او را مورد هدف قرار دادند.» ظریف افزود: «ایران پاسخی متناسب در برابر همان پایگاهی داد که عملیات ترور سلیمانی از آن آغاز شده بود.» ظریف همچنین تأکید کرد که ما میخواستیم به آمریکا نشان دهیم که نمیتواند قلدری کند و گفت: «به نظرم دولت آمریکا از سوءبرداشت و اطلاعات غلط درباره ایران رنج میبرد و این موضوع میتواند فاجعه به بار بیاورد.» ظریف در ادامه تأکید کرد که مهم است دونالد ترامپ به جای تازهکارها، به مشاورانی گوش دهد که اطلاعات بهتری درباره منطقه ما دارند.
در بخش دیگری از گفتوگو، وزیر امورخارجه ایران در پاسخ به این سوال که برای هواپیمای اوکراینی چه اتفاقی افتاد و علت تأخیر در اعلام علت اصلی سقوط آن گفت: «من ظهر جمعه، چند ساعت قبل از آنکه اعلام شود، مطلع شدم که هواپیما ساقط شده و تا قبل از آن به من گفته بودند دلیل آن نقص فنی بوده است. سلسله مراتب فرماندهی ما احتمالا بین صبح روز چهارشنبه، چند ساعت بعد از ساقطشدن آن تا غروب چهارشنبه از آن مطلع شدند.» ظریف در ادامه گفت: «هنوز مجهولات بسیاری وجود دارد. برای همین ما بیشتر از هر کس دیگری میخواهیم بدانیم که داخل جعبه سیاه چیست، بدانیم دقیقا چه اتفاقی افتاد.» ظریف در ادامه گفت که نیروهایمسلح در حال انجام تحقیقات خود بود و من در جریان نبودم و از بابت این موضوع متأسفم، اما آنها در حال انجام تحقیقات خود بودند تا به این نتیجه برسند که این موشک خود آنها بوده که هواپیما را ساقط کرده است. او همچنین این حادثه را یک مصیبت خواند و گفت که بسیاری از 176 نفری که جان خود را در این حادثه از دست دادهاند، پاسپورتهای ایرانی داشتند و خانواده و بستگان آنها در ایران هستند.»
ظریف همچنین درباره جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی گفت که ما آن را باز کردهایم اما بدون حضور تمامی طرفین درگیر به جعبه سیاه دست نمیزنیم. او تأکید کرد که حق قانونی و ملی و شخصی ماست که درباره این موضوع تحقیق کنیم. ما نیاز داریم بدانیم چرا این اطلاعات به ما داده نمیشود. به گزارش ایسنا ظریف تأیید کرد که ایران قادر به بارگذاری اطلاعات جعبههای سیاه هواپیمای اوکراینی نیست اما تهران جعبه سیاه را به دولتهای خارجی تحویل نخواهد داد. وزیر امور خارجه همچنین اعلام کرد که براساس قانون هوانوردی بینالمللی، حق با ایران است که هدایت تحقیق درباره ساقطشدن هواپیما را بر عهده بگیرد، اما برای رمزگشایی اطلاعات درون جعبه سیاه، ایران به نرمافزارها و تجهیزات لازم از آمریکا یا دیگر کشورهای غربی نیاز دارد.
ظریف همچنین در این گفتوگو تأکید کرد: «ما درخواست کمک کردیم، چرا آمریکا به ما کمک نکرده است؟ این یک مسأله بشردوستانه است. چرا به ما نرمافزار ندادند؟ چرا تجهیزات لازم را به ما ندادند؟»
وزیر امور خارجه ایران همچنین در این گفتوگو درباره رد و بدلشدن نامههای تند میان ایران و آمریکا، بهویژه مایک پمپئو صحبت کرد. ظریف گفت که پمپئو «نامهای نامناسب به ایران» نوشت که حاوی تهدیداتی بوده است. اما ایران بدون استفاده از لحن بیادبانه پاسخی محکم و مناسب داده است. ظریف همچنین با تأکید بر اینکه همان وزیر امور خارجهای است که با جان کری به روشی قابل احترام رفتار کرده گفت که لحن ارتباط میان ایران و آمریکا بدتر شده است. او گفت در زمان ریاستجمهوری باراک اوباما، رویه این شکلی نبوده و بازگشت به رویه سابق برعهده ترامپ است.
محمدجواد ظریف در حاشیه این کنفرانس دیدارهای متعددی با مقامات حاضر در این کنفرانس داشته است. او با وزیران امور خارجه جمهوری چک، عمان، کرواسی، چین، آلمان، ژاپن و کانادا به صورت جداگانه دیدار و درباره مسائل دوجانبه منطقهای، بینالملل و برجام گفتوگو و تبادلنظر کرد. ظریف در دیدار با همتای چینی خود در بعدازظهر روز جمعه شیوه مدیریت چین درخصوص ویروس کرونا را تحسین و از همکاری دولت چین در کمک به خروج دانشجویان ایرانی از ووهان تشکر کرد. روز شنبه، اعضای شورای روابط خارجی اتحادیه اروپا نیز درباره برجام و مسائل منطقهای با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفتوگو کردند. وزیر خارجه اسپانیا نیز در راستای بررسی راههای گسترش روابط دوجانبه با ایران، زمینههای تقویت اعتماد و همکاری بین ایران و اروپا، کاهش تعهدات برجامی ایران و اروپا، شرایط منطقه و واقعیتهای داخلی آمریکا با ظریف گفتوگو کرد. ظریف روز گذشته با وزیر امور خارجه اوکراین نیز درباره هواپیمای اوکراینی و همکاری دو کشور در تحقیقات تبادل نظر کردند. جاستین ترودو، نخستوزیر کانادا هم با حضور در محل استقرار ظریف با وزیر امور خارجه ایران دیدار و گفتوگو کرد. فرانسوا فیلیپ شامپاین، وزیر امور خارجه کانادا، در پیامی توییتری اعلام کرد که در دیدار خود با همتای ایرانیاش درباره تحقیقات شفاف و قابل استناد و همچنین آنالیز دادههای جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی رایزنی کردهاند.
ظریف: آماده گفتوگو با عربستان هستیم
محمد جواد ظریف که برای شرکت در کنفرانس امنیتی مونیخ به آلمان سفر کرده، عصر شنبه در گفتوگو با «لیز دوست» گفت: «بعد از شهادت سردار سلیمانی پیامی از سوی عربستان مبنی بر تمایل آنها برای گفتوگو با ایران دریافت کردیم.»
وی افزود: «ما به پیام آنها پاسخ مثبت دادیم و گفتیم برای گفتوگو آمادهایم، اما دیگر پاسخی از جانب عربستان دریافت نکردیم.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، ظریف با تاکید بر اینکه ایران به دنبال تنش با همسایگان نیست، تصریح کرد امنیت همسایگان را امنیت خود میدانیم و همین امروز حاضریم با همه همسایگان گفتوگو کنیم.
ظریف در ادامه گفت: «منطقه خلیج فارس متعلق به همه همسایگان است و کشورهای منطقه باید بدانند که آمریکا و اسرائیل نمیتوانند برای منطقه ما امنیت بیاورند، بلکه این کشورهای منطقه هستند که باید امنیت و ثبات منطقه را تامین کنند.»
ظریف در پاسخ به این سوال مبنی بر اینکه آیا ایران تاکنون سیگنال مثبتی از طرف عربستان برای کاهش تنش ها و نیز درخصوص ابتکار صلح هرمز دریافت کرده است، پاسخ منفی داد.
ظریف در ادامه سخنانش به پیشنهاد عمران خان، نخستوزیر پاکستان برای گفتوگوی مستقیم میان ایران و عربستان اشاره کرد و گفت: «ما در پاسخ به این پیشنهاد اعلام کردیم که همین فردا برای گفتوگو حاضریم. این پیشنهاد را نواز شریف نخست وزیر سابق پاکستان هم داده بود.»