[شهروند] دو روز سختی بود؛ خانواده آسوبار یکشبه تمام زندگیشان را از دست دادند. زن و شوهر و دو پسرشان آواره شدند و در خانه و زندگی این و آن زندگی میکنند؛ نه باغی برایشان مانده و نه مزرعهای؛ تمام احشام درون باغشان هم از بین رفته و هر چه بز و گاو داشتند، تلف شدند. حتی خانهشان هم دیگر قابل زندگیکردن نیست؛ باید از نو ساخته و تعمیر شود. از وسایل زندگی هم چیز زیادی برایشان نمانده؛ این تمام مصیبتهایی است که برای یک خانواده در سیلاب جنوب کشور رخ داده است. خانواده آسوبار دوباره باید زندگی را از نو بسازند. باید تقریبا از صفر شروع کنند. سیل ویرانگر نه فقط زندگی آنان را بلکه زندگی بیشتر همشهریهایشان را از بین برد. در آن شب شوم، وقتی آب در مسیر خانه این خانواده در روستای عورکی قرار گرفت، ناز بیبی و نورمحمد جانشان را برداشتند و فرار کردند. دو پسرشان به محل کار رفته بودند، در حال بازگشت به خانه بودند که آنان نیز در مسیر آبهای خروشان و وحشی قرار گرفتند. هیچکدام از دیگری خبری نداشتند؛ نه پسران از پدر و مادرشان و نه پدر و مادر از بچههایشان. هر چهار نفر به دنبال راهی برای فرار بودند تا اینکه ناز بیبی و نورمحمد توانستند خودشان را به خانه یکی از بستگان برسانند. محمداکرم آسوبار، خواهرزاده ناز بیبی است. مرد جوانی که در منطقه صدیق زهی بخش دشتیاری زندگی میکند و وقتی این اتفاق رخ داد، تمام سعی و تلاش خود را کرد تا بتواند به خانه خالهاش برسد اما موفق نشد. او درباره جزئیات یکشنبه شب به خبرنگار ما میگوید: «شاهبخش و شیرمحمد پسران خالهام هستند. آنها در چابهار کارگری میکنند. هر روز صبح از خانهشان به چابهار میروند و شب برمیگردند. آن شب هم داشتند از محل کار برمیگشتند که در سیلاب گیر افتادند. همه نگرانشان بودیم؛ وقتی این اتفاق افتاد بلافاصله راهی خانه خالهام شدم. خانهشان خشت و گلی است و میدانستم که ممکن است خراب شود. ولی منطقه عورکی در محاصره آب بود و نتوانستم به آنجا بروم. خیلی نگران بودیم تا اینکه خالهام تماس گرفت و گفت که خود را به خانه برادرشوهرش رساندهاند؛ اما از پسرانش خبر نداشت. خیلی نگران بود. من رفتم به دنبال آنها تا اینکه در مسیر هر دو را دیدم. داشتند به خانه برمیگشتند. گرفتار آب شده بودند. میخواستم آنان را به خانه خودمان ببرم ولی گفتند راه همان است، میتوانند خود را به خانه عمویشان برسانند با اینکه نگرانشان بودم، رفتند.»
سه ساعت گذشت تا اینکه شیرمحمد و شاهبخش تماس گرفتند و گفتند توانستهاند خود را به خانه عمویشان برسانند. سه ساعت در مسیر آب حرکت کرده بودند. «همین که فهمیدیم در خانه عمویشان هستند، خیالمان راحت شد. خانه عموی آنها در همان منطقه عورکی است ولی پشت به سیلاب قرار دارد و در معرض خطر نیست. موبایل و تلفن هم آنجا قطع است. آن شب با هزار دردسر توانسته بودند تماس بگیرند؛ نه برق دارند و نه آنتن. وضعیتشان واقعا سخت است؛ البته نه فقط آنها بقیه روستاییان هم وضع سختی دارند. من کلی زن و بچه دیدم که در سرما جایی برای زندگی ندارند و به مساجد پناه بردهاند. ما اهالی روستاهای اطراف هر روز داریم به آنان کمکرسانی میکنیم، امدادگران هم در صحنه هستند ولی باز هم وضع سختی است. باران قطع شده، اما اوضاع همچنان بحرانی است.»
خانه خانواده آسوبار دیگر جای زندگی نیست. اگر وضع از بحران خارج شود، این خانواده باید همه چیز را دوباره بسازند: «قسمتی از خانهشان تخریب شده، آب همه خانه را فراگرفته، سرمایهشان را از دست دادهاند، مشکلات و خسارتهای مالی زیاد است و این خانواده و بقیه که وضعیتشان مشابه است، روزگار سختی پیش رو دارند. کاش بشود کمکی به آنان کرد و وضع را برایشان قابل تحملتر کرد. درست است که خسارت جانی ندیدهاند اما به خاطر خسارت مالی و زندگی نابودشدهشان حال و روز خیلی بدی دارند. خالهام، مزرعه و باغ یونجه و موز و گوجه و پیاز داشت اما همه از بین رفته. دیگر هیچ چیزی برایشان باقی نمانده؛ منتظرند تا منطقه کمی امن شود و برگردند تا شاید بتوانند از صفر شروع کنند.»
جهیزیهای که با سیل رفت
روستای «نوبندیان» در محاصره سیل است. آب همه راههای ارتباطی این روستا را از بین برده است. یک جاده خاکی به طرف چابهار تنها دسترسی اهالی این روستا با دنیای خارج است. اما از نوبندیان به بالادست دیگر هیچ چیزی به جز آب نیست. رفتوآمد هم با قایق انجام میشود. اهالی این روستا نسبت به بسیاری از مناطق سیلزده وضع بهتری دارند. در واقع نوبندیان پل ارتباطی مناطق سیلزده با چابهار است. همین هم شده تا خبرهای این حادثه ویرانگر اول به این روستا و اهالی آن برسد. عبدالحکیم پادبان دهیار این روستا به «شهروند» میگوید: «این روستا ارتفاع دارد، به همین دلیل هم خانهها و زندگی اهالی از آب درامان بوده، اما از نوبندیان به بعد سیل همه چیز را با خودش برده.» او ادامه میدهد: «ستاد بحران در همین روستا تشکیل شد، کار سازماندهی نیروهای امدادی و تقسیم کار و مواد غذایی هم از همینجا انجام میشود.» اما نبودِ راههای ارتباطی امدادرسانی به سیلزدهها را مشکل کرده. هرچند تعدادی بالگرد از طرف هلالاحمر و نیروهای ارتش و سپاه در منطقه حضور دارند، اما ظاهرا عمده کار امدادرسانی توسط قایقها انجام میشود. قایقهای موتوری که مردم محلی خودشان برای کمک به یکدیگر از آن استفاده میکنند اما آنطور که پادبان میگوید تعداد این قایقها هم کم است: «روستاهای زیادی آسیب دیدند، از برخی روستاها خبر میرسد که حتی نان خشک برای خوردن ندارند، آب آشامیدنی نیست، حتما تصاویرش را دیدهاید که مردم برای نجات جانشان بالای درخت پناه گرفتند؛ شرایط آنها واقعا خطرناک است. اقلام امدادی به دست آنها نمیرسد، مردم محلی با اینکه چیز زیادی ندارند، خودشان برای آنها کمک میفرستند.» پادبان اما نگرانیهای دیگری هم دارد. او میگوید: «مشکل اصلی مردمان سیلزده بلوچ بعد از فروکشکردن آب شروع میشود؛ چراکه سیل همه زندگی آنها را با خودش برده. از بینرفتن وسایل زندگی آن هم برای اهالی محروم این منطقه مصیبت بزرگی است: «اینجا مردم به سختی زندگی میکنند، خانوادهای با کلی مشقت یک یخچال خریده، یا یک جوان اهل همین روستای بالای ما برای خواهرش جهاز تهیه کرده بود، که آب همه آنها را برد. وقتی اینها از بین میرود، دیگری پولی نیست که بشود آن را جایگزین کرد. به همین دلیل هم من از همه کسانی که قصد کمک دارند، تقاضا میکنم که چند هفته بعد ما را یادشان نرود.»
400 روستا در محاصره آب
«این دو روستا در میان سیلاب تنها نیستند. سیل 398 روستای دیگر را در سیستانوبلوچستان مسدود کرده، همچنین طبق برآوردهای اولیه تاکنون به بیش از ۲۰هزار واحد مسکونی خسارت وارد شده و راه ارتباطی ۱۲۵ روستای حاشیه تفتان و میرجاوه نیز از جمعه شب تاکنون بر اثر طغیان رودخانههای فصلی و بارش برف مسدود و برق ۱۲۰ روستا نیز قطع شده است.» اینها را مدیرکل دفتر مدیریت بحران استانداری سیستانوبلوچستان میگوید و ادامه میدهد: «در این سیلاب 285 خانوار آسیب دیدهاند. سههزار نفر از سیل نجات یافته، اما دو نفر جان باختهاند. سیل در سه روز گذشته خسارتهای شدیدی به مردم و زیرساختهای جنوب سیستانوبلوچستان وارد کرده؛ ازجمله آنکه داروندار مردم دلگان، نیکشهر، خاش، دلگان، کنارک، سراوان، دشتیاری چابهار، زراباد، کنارک، بزمان و روستاهای اطرافشان را با خود برده و مزارع موز و محصولات کشاورزی را نابود کرده است.» رئیس مدیریت بحران استان سیستانوبلوچستان با بیان اینکه 65 گروه جهادی در قالب 3هزارو500 نفر از طرف سازمان بسیج وارد مناطق سیلزده شدند، گفت: «در حال حاضر یک فروند بالگرد از کرمان به مناطق سیلزده اعزام شده است که در بخش امداد هوایی این بالگرد استفاده میشود.» نماینده سیستانوبلوچستان در شورایعالی استانها با تأکید بر لزوم امدادرسانی هوایی و تأمین بالگرد برای آسیبدیدگان سیل سیستانوبلوچستان گفت: «امیدوارم بالگردهایی از استانهای همجوار و تهران برای امدادرسانی و رساندن آذوقه به مردم این استان اعزام شود.» عزیز سارانی در تشریح آخرین وضع استان سیستانوبلوچستان پس از سیلاب گفت: «برخی روستاها 72ساعت است که بر اثر سیلاب راه ارتباطی آنها قطع شده و تنها امکان امدادرسانی به آنها از طریق هوایی است، درحالیکه این امکان هنوز در سطح استان فراهم نشده و به شدت نیازمند اورژانس هوایی در سطح استان سیستانوبلوچستان هستیم. روستای دشتیاری چابهار در سیستانوبلوچستان آسیب بسیاری دیده و وضع امدادرسانی نیز بسیار ضعیف است که در صورت ادامه این وضع شاهد فاجعه بزرگی در این منطقه خواهیم بود.»
احمد علی موهبتی
استاندار سیستانوبلوچستان میگوید: «امکانات مورد نیاز را هلالاحمر جمهوری اسلامی، سپاه پاسداران، دستگاههای خدماتی آب و برق و مخابرات و مجموعه دستگاههای دیگر در حوزه خدمات فراهم کردند و همه پای کار هستند و آمادگی کامل دارند. اما با توجه به حجم بالای بارشها، وقوع سیلاب، زیر آب رفتن خانههای روستایی و اراضی کشاورزی و بیخانمانشدن خانوارها به حمایت ملی برای جبران خسارتها نیاز است.»