هنر تا کردن کاغذ که قرنها قبل با نماد پرنده زیبای«درنا» در ژاپن با هدف اشاعه فرهنگ صلح ابداع شد، این روزها از اردبیل سر در آورده تا برای نخستینبار هنر اریگامی در خدمت آموزش خلاقیت کودکان، درمان بیماریهای روحی روانی و همچنین صنعت و شهرسازی به کار گرفته شود.
به گزارش مهر، اُریگامی يك سنت قديمی ژاپنی است که به كمك آن اشيایی ظريف و زيبا از تازدنهای پيچيده كاغذهای مربعی شكل ساخته میشود. «اری» به معنی با اندیشه تا دادن و «گامی» به معنی کاغذ است و بهطورکلی به هنر تا دادن صفحات کاغذی، فلزی، چرمی، پارچهای و هر جنس دیگری بدون بریدن گفته میشود که به شکل ظریف و ماهرانه تاخورده و فرم مورد نظر از آن حاصل میشود. این هنر که در دورههای مختلف تاریخی ژاپن شکل گرفته است این روزها شهرت جهانی یافته و کاربردهای مختلفی در علوم ریاضی، مهندسی، نجوم، معماری و شهرسازی، صنعت، دکوراسیون و سرگرمی و خلاقیت یافته است. سمبل این هنر پرنده دریایی یا درنا است که به نماد صلح معروف است. در جنگ جهانی دوم دختر جوانی به نام ساداکو با تشعشعات بمباران اتمی ژاپن صدمه دید. دوستی به او پیشنهاد کرد تاهزار عدد از پرندههای صلح را بسازد تا بهبود یابد. ساداکو در طول مدت ساخت پرندگان به بهبودی نسبی دست یافت اما با تشدید بیماری درحالیکه تعدادی از پرندگان خود را نساخته بود، جان خود را از دست داد. دوستان هم مدرسهای ساداکو با تکمیل پرندگان یاد او را گرامی داشتند و وقتی توجه شهردار هیروشیما به این حرکت انسان دوستانه جلب شد، تندیسی از درنا در یکی از پارکهای شهر که به پارک صلح تغییر نام یافت ساخته شد و زیر آن متن دانشآموزان به این شکل درج شد. «این فریاد ماست. این خواسته ماست. صلح در دنیا»
درناهای ژاپنی در کتب و برنامههای آموزشی مختلف معرفی شدند و به دلیل زیبایی و به پشتوانه تاریخ غنی توانستند از ممالک دیگر سر درآورند. بطوریکه انگلستان، آمریکا و ایتالیا پیشتازان تشکیل انجمن اریگامی بوده و به قابلیتهای آموزشی آن به صورت ویژه توجه کردند. این روزها استان اردبیل در کنار 12 استان کشور در برنامههای آموزشی اریگامی که از سوی انجمن اریگامی ژاپن هدایت میشود مشارکت دارد. بهطوری که مطابق اظهارات مدیر انجمن اریگامی اردبیل ورود این هنر به استان اردبیل فرصتی است تا یکی از هنرهای مورد تأیید جهانی بتواند شیوههای نوینی در حوزههای ذکر شده را خلق کرده و به یکی از پایههای ثابت آموزش سرگرمی و خلاقیت گروههای سنی مختلف تبدیل شود. به گفته بنیامین امامی یکی از شاخصههای هنر اریگامی تقویت و تربیت خلاقیت و کارگروهی است. بهطوری که تمامی اشکال اریگامی از کاغذهای مربعی شکل 15*15 سانتی متر به دست میآید و فقط در برخی شاخهها از کاغذ رلی استفاده میشود.
امامی آموزش این هنر برای گروههای سنی کودک را فرصتی برای تقویت خلاقیت میداند و از اجرای برنامههای مشترک با کانون پرورش فکری کودکان استان و بهزیستی استان خبر میدهد.
در عین حال آموزش اریگامی محدود به کودکان نیست و آموزش در سه فصل مقدماتی، پیشرفته و مربیگری صورت میگیرد. کارآموز در پنج جلسه ابتدایی نقشه خانی از کتابهای تا را آموخته و سپس تمرین و ممارست خود را آغاز میکند.
به عقیده روانشناسان اریگامی توان کنترل آسیبهای روحی ازجمله افسردگی، انزوا طلبی و کمبود اعتماد به نفس را دارد. امامی تأکید دارد که این هنر به دلیل مشغولیت ذهنی بالا، ایجاد حس اعتماد به نفس و مفید بودن برای فرد و در عین حال رسیدن به یک زیبایی منحصربهفرد در انتهای تلاش خود میتواند بسیاری از بیماریهای روحی را تسکین بخشد. وی حتی به یاد دارد که در طول فعالیت یک ساله انجمن اریگامی اردبیل کارآموزی با درجه قابل توجه افسردگی توانست بیماری خود را درمان کند. اینکه درناهای مقدس ژاپنیها میتواند تسکین آلام بشری باشد درواقع به تاریخ و قابلیت عمیق آن برمی گردد. توجه به این هنر در گوشه گوشه جهان نشان میدهد، تاکردن کاغذ با هدف سرگرمی به یک علم و ابزار در حوزههای دیگر تبدیل شده است. علاوه بر این مدیر انجمن اریگامی اردبیل یکی از مهمترین کاربردهای اریگامی را استفاده از آن در شهرسازی میداند. به گفته امامی تندیسهایی با تلفیق گچ و پارچه و مواد ضدآب با کمک اریگامی ساخته شده و در میادین شهری نصب میشود.
وی بهویژه زیبا سازی فضای شهری، تنوع بخشی و ایجاد روحیه شادابی و نشاط را با توجه به المانهای فرهنگ بومی در این طرح قابل اجرا میداند.