طرحنو| «دیشب در خیابان امیریه واقعه اسفانگیزی رخ داده، آقای غلامحسین خان درویش در نتیجه تصادف اتومبیل با درشکه فوت مینمایند. اتومبیل مزبور از جلوی درشکهای که ایشان در آن بودهاند غفلتا تصادف نموده و بهطوری به درشکه میخورد که اسبهای درشکه را تلف نموده و مشارالیه را زیر میگیرد. شوفر اتومبیل در همان موقع فرار نموده ولی اتومبیل تحتتعقیب درآمده است.» «این کلمات، روایت روزنامه اطلاعات سال 1305 با تیتر «واقعه تاسفانگیز» از «درویشخان»- اولین قربانی تصادف رانندگی در ایران- است. «تصادف» در لغتنامه دهخدا «مقابل و روبهرو شدن بدون قصد» معنی شده است؛ مقابلهای که هر از چندگاه در گوشهای از خاک این کشور سر بیرون میکند و با گرفتن جان یک یا چند نفر، خودی نشان میدهد. «درویشخان» یکی از صدها فرد سرشناس قربانی تصادف است. در ادامه، با داستان تصادفهای مرگبار افراد سرشناس دیگری همراه میشویم که در میان حوادث پرشمار رانندگی که هر روز و هر ساعت در کشورمان رخ میدهد، جنبه رسانهای پیدا کرده است. حوادثی که شماری از آنها از معنای لغتنامهای تصادف، بهدورند؛ تصادف نیستند؛ بلکه جنایت و نقض حقوقشهروندی هستند.
از درویش خان طالقانی تا فروغ فرخزاد
«غلامحسین درویش» معروف به درویشخان- موسیقیدان مشهور- را اولین قربانی تصادف در ایران میدانند. او در اواخر شب روز دوم اسفندماه سال ١٣٠۵ به قصد عزیمت به خانه خود، درشکهای دو اسبه کرایه میکند. در آن زمان خودرو بهتازگی وارد خیابانهای تهران شده بود و از چیزی به نام گواهینامه رانندگی خبری نبود و رانندگان معمولا مهارت آنچنانی در رانندگی نداشتند و همینطور قوانین درستی هم وجود نداشت. زمانیکه درشکه حامل درویشخان از خیابان امیریه به سمت شمال میپیچد، خودرو فوردی از جهت مخالف با درشکه و اسبهای آن تصادف میکند. اسبهای درشکه درجا تلف میشوند و درویشخان از درشکه به بیرون پرتاب شده و از ناحیه سر به زمین برخورد میکند، ضربه آنقدر سنگین بوده که بعد از ۵ روز، درویشخان 54 ساله بهدلیل ضربهمغزی فوت میکند و در گورستان ظهیرالدوله آرام میگیرد؛ همانجا که «فروغ فرخزاد» قربانی دیگر تصادف قرار گرفته است؛ تصادفی که در 24 بهمن 1345 هنگام رانندگی با یک جیپ در جاده دروس- قلهک در تهران رخ داد و روند زندگی این شاعره بلندآوازه ایرانی را در سالهای اوج خلاقیت یعنی در 30 سالگی متوقف کرد.
سریال مرگ هنرمندان در تصادفات رانندگی
با توجه به آنکه آمار تصادف در کشور ما بالاست، طبیعی است که افراد مشهور و سرشناس هم سهمی از این آمار داشته باشند. «سلمان هراتی» شاعر، یکی از این افراد است که درحالی در 27سالگی فوت کرد که تازه شعرهایش مورد توجه قرار گرفته بود. هراتی در زمره 15 شاعر برتر حوزه دفاعمقدس بهحساب آورده میشود. هراتی در عصر جمعه 9 آبان 1365 سوار بر مینیبوس برای تدریس به مدارس یکی از روستاهای رامسر میرود که این مینیبوس به مینیبوس دیگری برخورد کرده و پایانی بر زندگی شاعرانه او میشود.
«پوپک گلدره»، بازیگر ناکام سریال نرگس، یکی دیگر از هنرمندانی است که بر اثر تصادف جان خود را از دست داد. بازیگر «موجمرده» حاتمیکیا، «ساعتخوش» مهران مدیری و «دنیای شیرین دریا» در اواسط ساخت سریال نرگس، چند روز مرخصی میگیرد و برای استراحت به شمال میرود؛ او سوار بر یک پیکان بود که راننده به سمت چپ منحرف میشود و به یک پژو آردی برخورد میکند. در این تصادف، 7 نفر کشته شدند و گلدره هم ضربهمغزی شد و بهکما رفت. این بازیگر 35 ساله تا 27 فروردین 1385 در بیمارستان مهر تهران دوام آورد اما سرانجام بعد از 6ماه تسلیم مرگ شد.
«عباس امیریمقدم»، همان «کاهن اعظم معبد آمون» در سریال یوسفپیامبر و همان «ابوموسی اشعری» مجموعه تلویزیونی امامعلی(ع)، قربانی دیگر این مقابله دردناک است. امیری ساکن رشت بود. بعد از پایان کار خود در یک پروژه در اسفندماه 89 بهدلیل لغزندگی جاده تصادف میکند و در بیمارستان از دنیا میرود.
«ساناز کیهان» هم بازیگر دیگری است که یکشنبه 25 دیماه سال 92 ساعت 12 شب پس از تصادفی که در خیابان گلنبی تهران رخ داد، درگذشت. این اتفاق بر اثر برخورد خودرویی که وی به همراه دوستانش در آن بودند با یک درخت رخ داد. کیهان در سریال «خط قرمز» و فیلمهای سینمایی «سوگند»، «کلاهی برای باران» و... به ایفای نقش پرداخته است.
اتفاق منجر به مرگ دیگری که رخ داد و به نوعی جامعه هنری را تحتتأثیر قرار داد، مرگ همسر «بنیامین بهادری» در سال 92 بود؛ باز هم یک تصادف دیگر در اتوبانهای تهران. این حادثه ساعت 4 عصر جمعه 29 آذرماه رخ داد. بنیامین بهادری بههمراه دختر دوساله و همسرش در خودرو ماتیزشان از خروجی بزرگراه شهید باکری وارد اتوبان شهید همت میشوند و زندگی نسیم-همسر او- بر اثر یک مسابقه رانندگی بهپایان میرسد. جالب آنجاست؛ رانندهای که از عقب با خودرو ماتیز بهادری تصادف کرده بود، بهجای آنکه توقف کند، پایش را بر پدال گاز میفشارد و از محل حادثه دور میشود.
ماراتن مرگبار
متاسفانه ورزشکاران کشور هم از قطار مرگ در تصادفات رانندگی جا نماندهاند. «آیدین نیکخواهبهرامی» قهرمان بسکتبال کشور مصداق این گفته است. بسکتبالیست پرآوازه ایرانی در دیماه 86 سوار بر خودرو خود به گاردریل حاشیه کمربندی نمکآبرود برخورد میکند و در 25 سالگی، درجا جان میدهد و تیمملی بسکتبال ایران برای همیشه شماره 9 محبوب خود را از دست میدهد و نیز پرتابهای 3 امتیازی او را. «سیروس قایقران»، کاپیتان تیمملی و ستاره تیم ملوان بندرانزلی هم یکی دیگر از ورزشکاران سرشناسی است که قربانی تصادف شده است. او در 37 سالگی همراه با همسر و فرزند و برادر همسرش، با خودرو رنو بهسمت بندرانزلی میرفت که در امامزاده هاشم رشت با یکدستگاه کامیون خاور تصادف میکند. در این تصادف- که در فروردین 77 اتفاق افتاد- قایقران و پسر 8 سالهاش- راستین- جان خود را از دست دادند.
آخرین قربانی تا امروز
نتیجه خوشگذرانی یک مرفهبیدرد هست
«ایمان ولیزاده»، قهرمان و داور بینالمللی واترپلوی کشور- تا زمانی که این گزارش درحال نوشتن است- آخرین قربانی سرشناس تصادف رانندگی در ایران بهشمار میرود. ولیزاده درحالیکه نامزد آلمانیاش «یاسمین» او را همراهی میکرد، هنگام رانندگی در بزرگراه شهیدچمران در تهران بر اثر برخورد یک خودرو دیگر به خودرواش جانبهجانآفرین تسلیم میکند. آنچه که در شیوه جان باختن او قابلتوجه است، خوشگذرانی افراد دیگر برای خودنمایی با خودروهای لوکس و گرانقیمت در سطح شهر است، یعنی پدیدهای که حالا چند سالی است در کلانشهرهای کشور بین جوانان ثروتمند باب شده است. حالا ما روزبهروز شاهد افزایش اختلاف طبقاتیای هستیم که به یک گروه کوچک اجازه میدهد، هرطور که میخواهند در جامعه حضور داشته باشند و به این ترتیب تفریحات و خوشگذرانی آنها باعث جان سپردن عدهای دیگر میشود. ولیزاده در نخستین ساعات بامداد یک روز چهارشنبه، درحالیکه میخواست نامزد خود را از خانه پدری در خیابان سهروردی به خانهاش در بلوار آفریقا برساند، سوار بر خودرو اسپورتیج خود در بزرگراه شهید چمران با سرعت 80 کیلومتر درحال حرکت بود که بر اثر برخورد یک دستگاه خودرو لکسوس- که 200 کیلومتر بر ساعت سرعت داشته و راننده آن در مستی کامل بهسر میبرده است- از دنیا میروند. سرعت بالای راننده لکسوس باعث میشود که او نتواند کنترل خودرو خود را حفظ کند و درنهایت با خودرو اسپورتیج برخورد میکند و آن را به دیوارهای سیمانی زیر پل میکوبد و باعث میشود که سرنشینان آن در خودرو حبس شوند.
حالا، بهنظر شما، کدام جریمه میتواند این ورزشکار را به خانوادهاش و جامعه ورزشی کشور بازگرداند؟ کدام بیمه؟