شهروند| سه سال از سی‌ام دی ماهی که ساختمان پلاسکو درهم‌فروریخت و آتش؛ آهن و آجرهایش را آب کرد، می‌گذرد و حالا خبر آمده که ساخت مجددش متوقف شده است. آن سال و در بحبوحه ویرانی پلاسکو، رئیس بنیاد مستضعفان گفت بنیاد، این ویرانه را دو ساله می‌سازد. بعد از گذشت حدودا یک ماه از آغاز ساخت دوباره ساختمان پلاسکو اختلاف میان این بنیاد و شهرداری، کار دست ساختمان جدید داده است.
خبر را دیروز علی‌محمد سعادتی، شهرداری منطقه 12 اعلام کرد. او گفت ساخت ساختمان پلاسکو متوقف شده و دلیل این اتفاق را هم احترام نگذاشتن بنیاد مستضعفان به قانون دانسته است: «از اردیبهشت امسال بارها به مسئولان بنیاد مستضعفان هشدار دادیم و در جلسات متعدد از آنها خواستیم نقشه‌های ساختمان جدید پلاسکو را به شهرداری ارایه کنند. با اینکه با آنها مساعدت کردیم، اما آنها نقشه‌ای به ما ارایه نکرده‌اند.» او گفته نه در شأن مردم و کسبه و نه بنیاد مستضعفان است که ملکی غیرقانونی احداث شود اما با وجود مساعدت‌های بسیار شهرداری، عوارض و نقشه ساخت همچنان به شهرداری داده نشده است: «از هفته گذشته اخطارهای جدی به آنها داده شد. عوامل نواحی به ساختمان رفتند، هر چند همکاران شهرداری را به محوطه راه ندادند و باوجود تذکرات پی‌درپی، یک تا دو ستون نیز احداث کردند، اما از ظهر روز گذشته به صورت جدی مانع فعالیت و ساخت‌وساز در پلاسکو شدیم.»
صحبت‌های سعادتی عاملی شد تا بنیاد مستضعفان واکنش نشان‌دهد و شاهسواری، نماینده بنیاد مستضعفان در پروژه ساخت پلاسکو ضمن گلایه از سنگ‌اندازی شهرداری به «ایسنا» بگوید: «مسئولان شهرداری مدعی‌اند نقشه‌های ساختمان جدید به آنها داده نشده است، این درحالی است که نقشه‌های اصلاح‌شده پلاسکو بعد از رفع ایرادات شهرداری آماده بود، ولی امکان بارگذاری این نقشه‌ها در سیستم شهرداری تهران وجود نداشت.» او گفته بیست‌وششم آبان در مکاتبه‌ای با شهرداری اعلام کردند امکان بارگذاری نقشه‌های جدید در سایت شهرداری وجود ندارد و شهرداری منطقه ۱۲ در جواب نامه بیست‌وششم آبان اعلام کرده مراتب نحوه صدور پروانه پلاسکو در انتظار کسب تکلیف از سوی معاونت شهرسازی شهرداری تهران است: «بر اساس توافق اولیه و رأی کمیسیون ماده ۵، مقرر شده بود ساختمان جدید پلاسکو در ۲۰ طبقه که شامل پنج طبقه زیرزمین و ۱۵ طبقه فوقانی است، با کاربری صددرصد تجاری احداث شود، اما شهرداری منطقه ۱۲ در اقدام اخیر خود عملیات اجرایی احداث ساختمان جدید پلاسکو را متوقف کرد.»
از وضع پلاسکو سوءاستفاده نکنیم
بعضی از اعضای شورای شهر هم مخالف برخورد بنیاد مستضعفان با شهرداری‌اند و طلب عوارض را حق قانونی شهر می‌دانند. محمد سالاری، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران به «شهروند» می‌گوید با شهردار منطقه 12 صحبت‌کرده و از نظرش گلایه‌های شهردار دراین‌باره کاملا درست است: «ارایه نقشه به شهرداری کاری است که هر مالکی وقتی می‌خواهد ملکی را بسازد، باید انجام دهد تا به این ترتیب عوارض آن را بتوانند مشخص کنند. اینکه مالکی این کار را انجام ندهد، هیچ توجیه قانونی ندارد و در نتیجه باید برابر قانون هم با او برخورد کرد.» به گفته سالاری نکته‌ای که اینجا وجود دارد این است که مالک، یکی از سازمان‌های مطرح کشور است، این درحالی است که هیچ جای قانون، بندی وجود ندارد که چون سازمانی مالک جایی است، نباید عوارض شهر را پرداخت کند: «اینکه مالک عوارض را پرداخت‌نکند، موردی است که نهادهای نظارتی مانند شورای شهر و سازمان بازرسی باید بررسی کنند و اگر این اتفاق به نتیجه مطلوب نرسد، حتما شورای شهر به ماجرا وارد خواهد شد.» او می‌گوید پرداخت‌نشدن عوارض ساختمان پلاسکو به شهرداری، به دلیل شرایط ویژه این ساختمان، سوءاستفاده‌ای است که مالک انجام می‌دهد، به همین دلیل نمی‌توان به راحتی از آن گذشت: «باز هم تأکید می‌کنم که پرداخت عوارض عین قانون است و بدیهی‌ترین کاری است که سازنده پروژه باید انجام دهد و بنیاد حق ندارد پشت کسبه زیان‌دیده و علاقه همه به ساخت هرچه سریع‌تر این ساختمان پنهان شود. این درحالی است که در این مدت، هم شهرداری منطقه و هم شورا همکاری‌های لازم با مالک را انجام داده‌اند، اما به دلیل همکاری‌نکردن بنیاد هنوز مشخص نیست پرداختی بنیاد به شهرداری چه میزان باید باشد.»
اما حرف بنیاد مستضعفان همان است که بود؛ حسین واعظیان، رئیس مرکز روابط عمومی بنیاد مستضعفان به «شهروند» می‌گوید از ابتدای ساخت پلاسکو هم قرار نبوده عوارضی پرداخت شود: «بنیاد رایگان این ساختمان را می‌سازد و نمی‌تواند هم پول ساخت بدهد و هم عوارض.» به گفته روابط عمومی این بنیاد، این ساختمان برای کسبه ساخته می‌شود و لازم است همکاری‌ها برای ساخت هرچه سریع‌ترش انجام گیرد. «بنیاد در این پروژه سودی ندارد و صرفا در تلاش است شرایط را برای کسبه تسهیل کند.»
۹۹، سال پایان کار
پلاسکو در سال ۱۳۴۱ ساخته شد، اما آتش‌سوزی‌سال 95 از نخستین آسمان‌خراش 17 طبقه تهران، خرابه‌ای به جا گذاشت و خاکسترشدن یکی از مدرن‌ترین ساختمان‌های پایتخت در چند ساعت چشم بسیاری را به چهارراه استانبول دوخت.
پس از آن بود که رضا تقی‌پور، سخنگوی سابق شورای شهر تهران خبر از ساخت پلاسکوی جدید داد و گفت: «بر اساس گزارش و پیشنهادی که در صحن شورای اسلامی شهر تهران مطرح شده، قرار است ساختمان پلاسکوی جدید در مساحت و زیربنای قبلی ساخته شود.» آذر ماه 96 بود که خبرهایی از ساخت پلاسکوی جدید آمد. بنیاد مستضعفان در ضلع شرقی ساختمان پلاسکو زمینی به متراژ ۴هزار و ۳۰۰ متر را تملک کرده و شهرداری متعهد شده است مجوز و پروانه‌های لازم را صادر کند، بنیاد مستضعفان هم متعهد است به فوریت عملیات اجرایی ساخت این بنا را آغاز کند.
مهر ماه سال ۹۷ شهرداری مجوز ساخت این ساختمان را داد و پس از آن منوچهر خواجه دلویی، معاون توسعه ساختمان و انرژی بنیاد مستضعفان اعلام کرد حدود پنج ماه دیگر اسکلت‌بندی آن کامل می‌شود: «مهر ماه سال ۹۹ کار ساخت این ساختمان تمام‌می‌شود. پروژه پلاسکو، پروژه‌ای معمولی نیست، ساختمانی با مساحت هزار مترمربع، ۱۵ طبقه روی زمین و یک طبقه زیر زمین که ۱۶هزار متر مربع زیربنا داشته است. شبیه این ساختمان صدها نمونه در تهران و دیگر شهرها وجود دارد، بنابراین پروژه پیچیده‌ای نیست.»
اما پیچیدگی‌های پروژه همان ابتدای کار رخ نشان داد. وقتی علی‌اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام کرد با این سازمان درباره ساخت این ساختمان صحبتی نشده است و این پروژه پیوست میراثی ندارد. بعد از آن هم صحبت از ایرادات بسیار به طرح‌های ارایه‌شده برای ساخت پلاسکوی جدید و تخلفات موجود در ساخت آن شد. خرداد ماه سال گذشته بود که حبیب‌زاده، معاون نظارت شورای اسلامی شهر تهران ساخت پلاسکو را همراه با تخلفاتی اعلام کرد: «از نظر مقررات، هرگونه عملیات عمرانی و ساختمان‌سازی باید با کسب مجوز از شهرداری تهران باشد، اما به صورت شفاهی از سرپرست سابق معاونت شهرسازی در مورد مجوز ساخت پلاسکو سوال پرسیدم و او عنوان کرده هیچ مجوزی برای ساخت پلاسکو یا حتی گودبرداری آن صادر نشده است.»
پس از آن بود که علی اعطا، سخنگوی شورای شهر تهران گفت اگر ساخت پلاسکو بدون اخذ پروانه آغاز شود، گذشته از اینکه خلاف قانون است، بیم آن می‌رود که اختلاف‌نظر طرفین بعدها کار را به بن‌بست بکشاند.
حالا بن‌بستی که اعطا سال گذشته از آن صحبت کرده بود، عیان‌شده و مشخص نیست آیا می‌توان این راه بسته را باز کرد یا خیر. این درحالی است که تخلفات موجود از همان ابتدای ساخت وجود داشته و حالا کار به جایی کشیده شده که مقابل ساخت گرفته شده است و باید منتظر ماند و دید درنهایت بنیاد به پرداخت عوارض براساس قانون تن می‌دهد یا درنهایت سازمان‌های نظارتی وارد عمل خواهند شد.