شهروند| محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه گفته است که سال آینده صادرات غیرنفتی ایران به 48میلیارد دلار میرسد. این رقم دو برابر عددی است که برای صادرات غیرنفتی ایران میگویند و البته به بزرگی عدد صادرات نفتی در سالهای قبل از تحریم است. نوبخت تأکید کرده است که ما در شرایط تحریمی قرار داریم و نمیتوانیم ارز نفتی را در بودجه لحاظ کنیم، به همین دلیل باید صادرات غیرنفتی خود را گسترش دهیم.کارشناسان معتقدند تا زمانی که جلوی پای صادرات ایران موانع بزرگی مانند تحریم، مقررات سخت و پیچیده کسبوکار در ایران، نوسانات نرخ ارز، تورم دو رقمی و .... وجود دارد، به این سرعت و سهولت نمیتوان صادرات ایران را دو برابر کرد.
غل و زنجیر را از پای تولیدکنندگان بردارید
بهرام شکوری، رئیس کمیسیون صنعت اتاق ایران| ایران پتانسیل افزایش صادرات نفتی تا دو برابر و حتی بیشتر از این را هم دارد، اما لازمه این اتفاق سیاستگذاریهای درست از سوی دولت است تا راههایی برای تسهیل تولید، افزایش سرمایهگذاری و صادرات ایجاد شود. پیشبینی میشد میزان صادرات افزایش پیدا کند و واردات کاهش داشته باشد، اما واقعیت این است که بنیه اقتصادی کشور ضعیف است و سیاستگذاریهای غلط در طول سالیانسال موجب این وضع شده است. البته در این میان ممکن است برخی از تحریمها و کمبود مواد اولیه و تجهیزات سخن بگویند، ولی واقعیت این است که فعالان اقتصادی در ایران برای تأمین مواد اولیه، تجهیزات و ماشینآلات مشکلی ندارند و میتوانند تحریمها را دور بزنند. مشکل ما اینجاست که حتی اگر بتوانیم تحریمهای خارجی را دور بزنیم و آنها را نادیده بگیریم، اما نمیتوانیم از دست تحریمهای داخلی جان سالم به در ببریم، زیرا ما در ایران با قوانین دستوپاگیر داخلی روبهرو هستیم، هزینه صادرات و واردات در ایران به شدت بالاست و مشکلات بزرگی برای تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی ایجاد میکنند. از آن سمت صادرکنندگان و فعالان اقتصادی با کتاب بزرگی از مقررات، تبصرهها و آییننامههای پیچیده مواجه هستند که به شدت دست و پای آنها را میبندد و روند توسعه صادرات را کُند میکند. بنابراین فکر میکنم دولت تنها به شرطی میتواند این قول را بدهد که صادرات دو برابر میشود که اصلاحات جدی و جراحیهای اقتصادی انجام بدهد.
بستر صادرات مهیا نیست
محمدقلی یوسفی، اقتصاددان| باتوجه به شرایط موجود رسیدن صادرات غیرنفتی به 48میلیارد دلار غیرممکن است، زیرا مشکلات ما عمیقتر از آن است که افرادی مانند آقای نوبخت به راحتی درباره آن قول بدهند. اگر واقعا اقتصاد ایران آنقدر شکوفا باشد که صادرات غیرنفتی 45میلیارد تومان بشود، پس چرا نتوانستهایم در سالهای گذشته با این سرعت و سهولت به این عدد برسیم؟ درواقع فکر نمیکنم اقتصاد ما از چنان بنیه قدرتمند اقتصادی برخوردار باشد که ابتدا نیاز داخلی را تأمین کند و سپس صادرات به خارج داشته باشد، آن هم نه به مبلغ کم بلکه 48میلیارد دلار که رقمی در حد درآمدهای نفتی ایران در سالهای گذشته است. مدیران اقتصاد ایران باید بدانند که بدون تعامل سازنده با دنیا نه تولید رونق پیدا میکند و نه صادرات، حتی اگر با وجود قاچاق کالاهایمان را صادرکنیم، قیمتهایی که در شرایط تحریم برای کالای ایرانی در نظر میگیرند، رقمهای بسیار نازل و پایینتر از نرخ بازار جهانی است. درواقع ما در این شرایط مجبور به ارزانفروشی کالای داخلی و گران خریدن کالای خارجی هستیم. ضمن اینکه تحریم نقل و انتقال پول را برای فعالان اقتصادی دشوار کرده است که این مسأله ریسک معاملات را برای صادرکنندگان به شدت بالا میبرد.