مصطفی اکبریان جامعهشناس
معمولا پیگیری صحیح و دقیق قوانین و مقررات توسط ضابطین اجرایی میتواند نقش زیادی در بازدارندگی ارتکاب یا کاهش وقوع جرایم اجتماعی داشته باشد. وقتی نیروی انتظامی در برخورد با مراجع مختلف و قوهقضائیه، در برخورد با مجرمان و رسیدگی به جرایمی که آنها مرتکب شدهاند، بتوانند نهایت دقت را داشته باشند و مردم ببینند قانون برای همه یکسان است و هیچگونه تبعیضی در آن راه ندارد، این میتواند در کاهش جرم تاثیرگذار باشد. برای مثال نیروی انتظامی اخیرا طرحی را عنوان کرد با هدف کاهش جرایم رانندگی که ما میتوانیم این موضوع را به دقت و نظارت هر چه بیشتر راهنمایی و رانندگی و نظارت آنها در مباحث کنترل سرعت و کنترل سبقت ربط دهیم یا همین بحث اخیر طرح زمستانی که اداره راهنمایی و رانندگی در همه جادهها پیگیری میکند و تأکید کرده که همه خودروها باید تمام تجهیزات زمستانی را داشته باشند و بدون تجهیزات حق رانندگی ندارند، اینها هم به نوع خود میتواند در کاهش جرایم اجتماعی نقش موثر داشته باشد و بهعنوان یک عنصر بازدارنده و پیشگیریکننده از وقوع حوادث غیرعمد جادهای که عامل بسیاری از پروندههای قضایی همین حوادث هستند ایفای نقش کند.
نکته دیگری که باید مدنظر قرار دهیم این است که اعمال مقررات و قوانین سخت برای جلوگیری از ارتکاب جرایم نباید همراه با خشونت باشد. یعنی رعایت قانون و تبعیت از مقررات باید در مردم نهادینه شود تا مردم وظیفه فردی و اجتماعی خود بدانند که به قانون پایبند باشند. از طرف دیگر، ضابطین مقررات هم باید بر این مهم نظارت جدی داشته باشند. ولی در جایی که ضرورت خشونت وجود ندارد نباید با اعمال زور و خشونت برای ترغیب مردم به رعایت قانون عمل کرد. با رعایت دقیق مقررات میتوانیم فرهنگسازی کاهش جرم را دنبال کنیم؛ یعنی هر چه در قانون برای برخورد با خاطی مقررات و مجرم آمده است را عینا بدون استثنا انجام دهیم و سیاستهایی که برای کاهش جرم برنامهریزی شده است را هم دنبال کنیم تا بتوانیم براساس احکامی که تعریف شده مثل جریمه نقدی، زندان و ... اعمال مقررات را صورت داده و کنترل و نظارت مستمر هم در دستور کار مراجع قرار گیرد تا بتوانیم جرایم را به حداقل برسانیم.