مریم شکرانی- گروه اقتصادی شهروند| درست همزمان با ابلاغ رسمی کاهش قیمت اینترنت آزاد موبایل، اپراتور دوم تلفن همراه یا همان ایرانسل، نرخ بسته‌های اینترنتی خود را به 2 برابر افزایش داد. این موضوع واکنش شدید مشترکان این اپراتور را به‌دنبال داشت تا جایی که صفحه اجتماعی وزیر ارتباطات در کلوب و صفحه رسمی این اپراتور در اینستاگرام با حجم بالایی از پیام‌های اعتراضی مواجه شد. عصبانیت مشترکان ایرانسل از دو برابر شدن قیمت بسته‌های اینترنتی به اندازه‌ای بود که برخی از آنان اپراتور خود را به تحریم سیم کارت‌های ایرانسل و استفاده نکردن از بسته‌ها تهدید کردند. در این میان وزیر ارتباطات که بارها وعده ارزان شدن اینترنت را مطرح و با این موضوع خود را به سرخط خبر رسانه‌ها تبدیل کرده بود در پاسخ به اعتراض مشترکان ایرانسل، عملا در نقش مدافع اپراتور دوم ظاهر شده است. محمود واعظی در سفر اخیر خود به غرب کشور به خبرنگاران کرمانشاهی اعلام کرده است قیمت اعلام‌شده از سوی اپراتور دوم از سقف تعیین شده بالاتر نبوده و بنابراین ایرانسل مرتکب تخلف نشده است. این درحالی است که با محاسبه حداکثر قیمت مجاز، نرخ بسته‌های یک ماهه ایرانسل تا رسیدن به 500‌هزار تومان تخلف محسوب نمی‌شود!
دفاعیات وزیر از افزایش قیمت اینترنت موبایل درحالی رخ می‌دهد که خود او بارها در جمع خبرنگاران حاضر شده و به گرانی اینترنت همراه در ایران اعتراف کرده است. واعظی با تشویق مردم به استفاده از بسته‌های تخفیف دار اپراتورها گفته است این بسته‌ها توجیه خوبی بوده است تا وزارت ارتباطات مقابل تعرفه اینترنت موبایل کوتاه آید. با این حال دست اپراتورها برای افزایش قیمت بسته‌های تخفیفی خود تا سقف نرخ اینترنت گرانقیمت با تعرفه آزاد باز است.
وجه دوم این رخداد واکنش بزرگترین رقیب ایرانسل به موضوع کاهش تعرفه اینترنت آزاد است؛ همراه اول که با هوشمندی بیشتری تبعات تصمیم عجولانه ایرانسل برای افزایش قیمت‌ها را به تماشا نشسته بود به «شهروند» اعلام کرد فعلا تصمیمی برای افزایش قیمت بسته‌های اینترنتی خود نداشته و بررسی موضوع را به آینده واگذار می‌کند.
تعرفه اینترنت پرسرعت در دست انداز
تعرفه اینترنت موبایل همزمان با آغاز ورود اپراتورهای اول و دوم به نسل سوم خدمات تلفن همراه یا 3جی ماجراساز شد. اپراتورهای اول و دوم تا پیش از ارایه 3جی مجاز بودند به ازای هرکیلوبیت اینترنت همراه تا سقف 14.8 ریال دریافت کنند اما این خود اپراتورها بودند که با وجود قوانین مصوب تشخیص دادند دریافت سقف قیمت از مشترکان عملی نبوده و استفاده از اینترنت کم‌سرعت موبایل با این قیمت سنگین را از توجیه اقتصادی خارج می‌کند. بنابراین آنها به اعمال کمتر از نصف قیمت مصوب اکتفا کرده و حداکثر به ازای هرکیلوبایت اینترنت همراه 5 ریال دریافت کردند.
این موضوع در شرایطی رخ می‌داد که رایتل به‌عنوان اپراتور سوم، سال‌ها پیش نسل سوم خدمات تلفن همراه و اینترنت پرسرعت 3جی را با نرخ 0.5 ریال به ازای هرکیلوبیت ارایه داده اما به دلیل کمبود زیرساخت‌ها نتوانسته بود با دو اپراتور بزرگ دیگر رقابت کند. با پایان انحصار رایتل به‌عنوان تنها اپراتور ارایه دهنده 3 جی و ورود دو اپراتور دیگر به نسل سوم خدمات تلفن همراه موضوع تعرفه، حاشیه ساز شد. وزارت ارتباطات به‌عنوان اصلی‌ترین مرجع تصمیم گیرنده در این زمینه از لزوم یکسان سازی تعرفه اینترنت همراه گفته و شخص محمود واعظی اعلام کرد تعرفه واحد مطابق با تعرفه اپراتور سوم یعنی 0.5 ریال خواهد بود. این موضوع با بحث و اختلاف نظر اپراتورها مواجه شده و پس از مذاکرات فراوان، سرانجام نرخ هرکیلوبیت اینترنت همراه نسل سوم 2.5 ریال اعلام شد. تعرفه اینترنت همراه این بار با چالش رسانه‌ها مواجه شده و خبرنگاران با گران دانستن تعرفه جدید و یادآوری وعده وزیر خواهان بازنگری این مبلغ شدند. محمود واعظی در واکنش به انتقادات فراوان رسانه‌ها اعلام کرد نرخ 2.5 ریالی هنوز مصوب نشده و این موضوع طی دو هفته مورد بازنگری قرار می‌گیرد. واعظی این بار خلف وعده نکرده و تعرفه به همان مبلغ 0.5 ریال برگشت. این تعرفه برای سیم کارت‌های اعتباری نیز 0.75 ریال به ازای هرکیلوبایت تعیین شد.
نگرانی‌ها و ترفندهای اپراتور دوم
برای حداکثر سود
حالا چند روزی بیشتر از ابلاغ رسمی تعرفه 0.5 ریالی نمی‌گذرد. درست در اول دی ماه رسانه‌ها یکی از تیترهای اصلی خود را به «کاهش قیمت اینترنت موبایل» اختصاص دادند اما هنوز این خبر به‌طور کامل مخابره نشده اپراتور دوم نرخ بسته‌های اینترنتی خود را به دو برابر افزایش داد. بر این اساس ایرانسل با ارسال پیامک‌هایی به مشترکان خود نرخ‌های جدید بسته‌های اینترنتی خود را به این شرح اعلام کرد:  بسته‌های یک‌روزه با حجم 150 مگابایت از 1000 به 2000 تومان رسید. همچنین نرخ بسته‌های یک روزه با حجم 500 مگابایت از 2500 به 6000 تومان، بسته‌های 30روزه با حجم 2 گیگابایت از 10‌هزار تومان به 20‌هزار تومان و بسته‌های 30روزه با حجم 5 گیگابایت از 20 به 40‌هزار تومان تغییر قیمت داد.
اپراتور دوم که پیش از این نرخ هرکیلوبایت اینترنت همراه را 4 ریال در روز و یک ریال در شب محاسبه می‌کرد با ابلاغ نرخ‌های رسمی به سرعت نگران کاهش درآمد خود شده و در یک اقدام شتاب زده نرخ بسته‌های اینترنتی خود را به دو برابر افزایش داد. این موضوع درحالی رخ می‌داد که محمود واعظی وزیر ارتباطات بارها در توجیه قیمت بالای اینترنت همراه گفته بود اپراتورها برای جلوگیری از فشار مالی به مشترکان بسته‌های اینترنتی ارزان قیمت تعریف کرده و تعرفه اعلام‌شده مربوط به افرادی است که از این بسته‌های تشویقی استفاده نکرده و هزینه اینترنت موبایل را به صورت آزاد پرداخت می‌کنند. واعظی درعین حال به گرانقیمت بودن اینترنت آزاد اعتراف و به مردم تأکید کرده بود حتما از بسته‌های تشویقی اپراتورها استفاده کنند. علاوه بر این مسئولان ایرانسل نیز در کنفرانس معرفی نسل سوم و چهارم خدمات تلفن همراه به صراحت تأکید کرده بودند با ورود این اپراتور به نسل‌های بالاتر ارتباطی و افزایش سرعت اینترنت افزایش قیمت اتفاق نخواهد افتاد و نرخ بسته‌ها بدون تغییر می‌ماند. این اپراتور اضافه کرده بود کاربران بدون افزایش قیمت تنها پول ترافیک مصرفی را خواهند پرداخت.  به این ترتیب اپراتورها می‌توانستند با افزایش سرعت اینترنت که به افزایش حجم مصرفی مشترکان می‌انجامید سود موردنظر خود را بدون افزایش تعرفه به دست آورند اما ایرانسل که نتوانسته بود ازحداکثر سود موردنظر خود چشم بپوشد بدون توجه به وعده‌های پیشین خود نرخ بسته‌های تشویقی خود را به 2 برابر افزایش داد.
نرخ بسته‌های یک ماهه ایرانسل
تا سقف 500‌هزار تومان جا دارد!
این در شرایطی است که گفته می‌شود این اپراتور برخلاف سایر رقبای خود ترفندهای خاصی نیز برای رسیدن به سود بالاتر در پیش گرفته است. درحالی‌که سایر اپراتورها تمام شدن اعتبار بسته‌های تشویقی و ارزان قیمت خود را از پیش به مشترکان اعلام کرده و برای تمدید این بسته‌ها از مشترک خود اجازه می‌گیرند ایرانسل بدون اعلام موضوع به مشترکان و به محض پایان اعتبار بسته‌های تشویقی، هرگونه استفاده مشترک از اینترنت را با نرخ تعرفه آزاد حساب می‌کند که این موضوع بارها مورد انتقاد مشترکان ایرانسل قرار گرفته است. به این ترتیب اپراتور دوم با استفاده از غفلت مشترکان خود استفاده از اینترنت آزاد را به آنها تحمیل کرده و به سرعت باعث اتمام شارژ ریالی و اعتباری آنها می‌شود.
حالا با وجود آن‌که همراه اول اعلام می‌کند تنها حدود 15‌درصد از مشترکانش از اینترنت آزاد استفاده می‌کنند ایرانسل با این ترفند و با کاهش تعرفه اینترنت آزاد موضوع را به سود خود ندیده و به سرعت درصدد افزایش قیمت بسته‌های تشویقی خود تا دو برابر برآمده است.
با این شرایط وزیر ارتباطات اعلام می‌کند ایرانسل به‌دلیل پایبندی به سقف قیمت‌های مصوب مرتکب تخلف نشده است. این موضوع درحالی است که تعیین سقف برای قیمت بسته‌های تشویقی مفهوم دقیقی ندارد و به گفته روابط عمومی همراه اول به «شهروند» حداکثر قیمت این بسته‌ها می‌تواند با نرخ اینترنت آزاد محاسبه شود که به این ترتیب اگر اینترنت یک گیگابایت یک ماهه را در نظر بگیریم سقف بسته‌های یک ماهه اینترنت همراه می‌تواند به 500‌هزار تومان برسد!
ایرانسل:    بنگاه تجاری هستیم
آرش کریم‌بیگی مدیر روابط عمومی ایرانسل در توضیح علت افزایش قیمت بسته‌های این اپراتور به «شهروند» می‌گوید:  سازمان تنظیم مقررات درباره تعرفه 2.5 ریالی به ازای هرکیلو بایت با اپراتورها به توافق رسید اما یک‌شبه این قیمت به 0.5 ریال رسید. همین موضوع باعث شد سود اپراتورها یک شبه به یک دهم برسد بنابراین ایرانسل به‌عنوان یک بنگاه تجاری تصمیم گرفت نرخ بسته‌های تخفیف‌دار خود را تغییر دهد. کریم‌بیگی در ادامه اضافه می‌کند: براساس نرخ 2.5 ریالی ایرانسل تصمیم نداشت قیمت بسته‌های خود را تغییر دهد اما با این شرایط قیمت بسته‌ها براساس میزان تخفیف‌شان تغییر کرده است یعنی قیمت بسته‌هایی که تخفیف بیشتری داشته است مشمول افزایش قیمت بیشتر و نرخ بسته‌هایی با تخفیف کمتر مشمول افزایش قیمت کمتر شده‌اند.
وی افزود: نرخ برخی از بسته‌ها نیز بدون تغییر مانده است به‌عنوان مثال قیمت بسته‌های 6ماهه و یکساله هیچ تغییری نداشته است و نرخ برخی از بسته‌ها 25 تا 100‌درصد افزایش داشته‌اند.
مدیر روابط عمومی ایرانسل تأکید می‌کند: با این حال و با وجود افزایش قیمت‌ها هنوز هم نرخ هرکیلوبایت اینترنت همراه بسته‌های تخفیف‌دار ایرانسل حداکثر 0.1 ریال و حداقل 33 هزارم ریال قیمت دارد که تا نرخ مصوب 0.5 ریالی فاصله زیادی دارد.
نرخ بسته‌های همراه اول تغییر نمی‌کند
در این میان همراه اول به‌عنوان بزرگترین رقیب اپراتور دوم، همچنان نرخ بسته‌های اینترنتی خود را ثابت نگه داشته است. کیهان، رابط خبری همراه اول به «شهروند» می‌گوید: این اپراتور فعلا تصمیم برای افزایش نرخ بسته‌های خود ندارد و این موضوع ممکن است در آینده بررسی و بازنگری شود.
در حال حاضر قیمت بسته یک روزه با حجم 150 مگابایت همراه اول 1000 تومان، 7روزه با حجم 800 مگابایت 5‌هزار تومان، 30 روزه با حجم 2.5گیگابایت 10هزارتومان است. بسته شبانه همراه اول با مدت زمان یک هفته که از ساعت 23 تا 8 صبح فعال می‌شود نیز 8‌هزار تومان قیمت دارد.