شیوا سعیدی، گروه اقتصادی شهروند| در شرایطی که گرانی‌های چندباره خودرو در ایران (به بهانه گرانی جهانی) صدای مصرف‌کننده داخلی را درآورده، کیفیت خودروها هم چنگی به دل نمی‌زند اما با وجود شرایط نامناسب خرید در ایران، به‌واسطه تنوع محصولات و رقابت تنگاتنگی که میان تولیدکنندگان وجود دارد، امروزه خودروسازان  جهانی تسهیلات ویژه‌ای به خریداران محصولات خود اختصاص می‌دهند. هم‌اکنون پرداخت وام برای خرید کالاهای سرمایه‌ای و حتی مصرفی که به نسبت، قیمت بالایی دارند در اکثر کشورها معمول است. خودرو نیز به‌عنوان یک کالای گرانقیمت در شمول کالاهایی قرار گرفته که با پرداخت وام خریداری می‌شود، البته در نحوه پرداخت، میزان وام و ضمانت‌های آن تفاوت‌هایی میان کشورهای مختلف وجود دارد ولی در مجموع اکثر کشورها بیش از 90‌درصد قیمت خودرو را وام می‌پردازند. در این گزارش نحوه تملک خودرو در 3 کشور چین، هند و آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و دارندگان خودرو بررسی شده است.
 چین بزرگترین تولید‌کننده خودرو
 در جهان
در چین از بین هر ‌هزارنفر، 188نفر صاحب خودرو هستند. این کشور بزرگترین خودروساز جهان است که در ‌سال 2014میلادی 11.78‌میلیون دستگاه خودرو ساخته است. بسیاری از خودروسازان بزرگ جهان کارخانه‌های خود را به این کشور منتقل کرده‌اند تا با هزینه کمتری ساخته شوند اما چین نیز بیکار نمانده و سعی دارد سهم تولید خودروهای داخلی‌اش را در بازار بیشتر کند. هرچند در گذشته بهای پایین مواداولیه و نیروی کار ارزان سبب شد چین بهشت خودروسازان باشد اما در عین حال واردکردن خودرو به این کشور کار بسیار سختی است.به‌طوری که هزینه واردات خودرو به چین بیش از هر کشور دیگری است.
«آئودی» یکی از برندهای محبوب این کشور است. به‌عنوان مثال هزینه واردات یک دستگاه خودرو  Audi Q7 - که محبوب چینی‌هاست - به طور معمول به کشورهای غربی 47تا 61 هزاردلار است اما این هزینه در چین 2یا 3برابر می‌شود و هزینه واردات جدیدترین مدل این خودرو 223هزار دلار تمام می‌شود. از مهم‌ترین دلایل هزینه بالای واردات خودرو به چین، مالیات‌های سنگین واردات و سودجویی واردکنندگان خودرو در این کشور است. در مجموع واردات خودرو در چین دارای 3 نوع مالیات است که شامل تعرفه واردات، مالیات مصرف‌کننده و مالیات ارزش‌افزوده می‌شود. برای خودروهایی با موتورهای با حجم بیش از 4لیتر، مالیات دوبرابر و برای خودروهایی با ظرفیت موتور بیش از 3لیتر به افزایش 95‌درصدی قیمت مصرف‌کننده منجر می‌شود، البته مالیات دریافتی از خودروهای با حجم موتور کمتر از 3لیتر نیز کم نیست به‌گونه‌ای که مالیات اعمال شده روی این نوع خودروها سبب می‌شود قیمت فروش آنها 66‌درصد بیش از حدمعمول باشد. به این ترتیب قیمت خودروهای وارداتی در چین 2 تا 3 برابر قیمت واقعی آن است. به همین دلیل دولت چین مشغول  تحقیقاتی برای انحصاری کردن صنعت خودرو است، بنابراین در این کشور بسیاری از شرکت‌های فعال در فروش، خدمات، قطعات یدکی و تحقیقات خودرو برای دریافت هزینه‌های بیش از حدمعمول  برای خودروهای خارجی شهرت بدی دارند.  طبق نوشته یکی از روزنامه‌های محلی پکن  این شرکت‌ها برای نصب یک دستگاه جی‌پی‌اس در خودرو تا 4‌هزار «رمبینی» دریافت می‌کنند. به‌همین دلیل میزان خرید مردم از آنها کاسته شده و دچار خسارات سنگینی شده‌اند.
با تمام این تفاسیر بازار خودرو در چین در حال شکوفایی است و تعرفه‌های سنگین وارداتی باعث نشده تا شرکت‌های خارجی به فکر گسترش فعالیت خود در بازار 1.4‌میلیارد نفری این کشور نباشند به‌طوری که نمایندگی‌های خودرو در سراسر این کشور افتتاح شده‌اند و خودروهای وارداتی نیز برای عرضه مهیا شده‌اند. اما خودروهای وطنی در چین عموما ارزان‌تر هستند. هزینه‌های کلی خرید یک خودرو نو در چین را  قیمت خودرو، کارمزد آزمایش انتشار گاز دی‌اکسیدکربن، کارمزد ثبت خودرو، مالیات جاده، ارزیابی کاربر، بیمه خودرو و پلاک آن تشکیل می‌دهد. در میان هزینه‌های مختلف خرید خودرو در چین هزینه پلاک کردن از همه بیشتر است به‌گونه‌ای که گاهی از هزینه خودرو نیز بیشتر می‌شود.
در این کشور موسسات اعتباری و شرکت‌های لیزینگ خودرو، وام خرید خودرو را تأمین می‌کنند. در اغلب بانک‌های این کشور حداقل وام 10هزاریوان است که با توجه به مدت زمان بازپرداخت و سود آن مشتری می‌تواند از آن استفاده کند. به‌عنوان مثال برای دریافت وام 10‌هزار یوانی با مدت زمان بازپرداخت یک‌ساله و سود 5درصد، خریدار باید به‌طور متوسط سالانه 875 یوان بپردازد.
 در این کشور بانک‌ها حتی تا صد‌درصد مبلغ خرید خودرو نو یا 90‌درصد خودرو دست دوم را در قالب وام می‌پردازند. علاوه بر این برای خرید تجهیزات، هزینه ثبت، بیمه و ... نیز به صورت جداگانه وام پرداخت می‌شود که بازه بازپرداخت آنها تا 5‌سال است. از آن‌جا که چین بازار نوپایی در زمینه لیزینگ و وام خودرو است دریافت وام در آن بسیار آسان است و ظرف 24ساعت درخواست متقاضی بررسی می‌شود.
تعیین نرخ سود وام خودرو
براساس جنسیت
 هند نیز یکی از بزرگترین کشورهایی است که در آسیا، خودرو تولید می‌کند و علاوه بر این بسیاری از برندهای معتبر جهان در صنعت خودرو در این کشور کارخانه تأسیس کرده‌اند. در گذشته صنعت خودروسازی هند رشد بالایی را تجربه کرد اما اکنون از این رشد خبری نیست اما در مجموع هند ششمین خودروساز بزرگ دنیاست که همانند چین به رشد صنعت داخلی خود بها می‌دهد.
از 2010میلادی این کشور خانه بیش از 40‌میلیون خودرو است. تنها در‌ سال 2010میلادی بیش از 3.7‌میلیون دستگاه وسیله‌نقلیه در این کشور تولید شده که هند را به دومین بازار بزرگ رو به رشد جهان تبدیل کرده است. در سال 2011 نیز از هر ‌هزار هندی 41نفر صاحب خودرو بودند اما با این حال میزان مالکیت خودرو در این کشور کمتر از استاندارد بین‌المللی است (148خودرو به ازای‌ هزارنفر). ولی طی سال‌های اخیر این روند در حال تغییر است زیرا با بهبود وضع اقتصادی مردم، تمایل برای خرید خودرو بیشتر شده است. براساس قوانین هند قرار است از سال 2017 مالیات بر واردات خودرو در این کشور کاهش یابد و به این ترتیب قیمت خودروها نیز رقابتی‌تر خواهد شد.
 شرکت خودروسازی «تاتا» علاوه بر این که در این کشور محصولات متنوعی عرضه کرده است، ارزان‌ترین خودرو جهان را تولید می‌کند اما با این وجود به‌رغم جمعیت زیاد این کشور به دلیل نبود زیرساخت‌های مناسب جاده‌ای و توسعه زندگی روستایی بسیاری از هندی‌ها از خودرو استفاده   نمی‌کنند.
واردات خودرو به هند نیز مانند چین محدودیت‌های بسیاری دارد. برای مثال خودروهای دست اول خارجی را فقط می‌توان از طریق گمرک بنادر «بمبئی»، «چنای» و «کلکته» وارد کرد. خودروهای دست دوم خارجی را نیز تنها می‌توان از طریق گمرک بمبئی خرید. وارد کردن خودروهای غیرتجاری نیز هزینه بالایی دارد چراکه مالیات سنگینی برآن وضع شده و همچنین باید برای همخوانی با استانداردهای دولتی آزمایش شوند. همچنین واردات خودرو در هند تابع مقررات خاص خود است که واردات خودروهایی با ظرفیت موتور بین‌ هزار تا 2500 سی‌سی  را ممنوع می‌کند.
اما خرید خودرو در این کشور مقررات چندانی ندارد، البته خرید خودروهای داخلی ارزان‌تر و همواره مقرون به‌صرفه‌تر است چراکه قطعات یدکی و خدمات آنها نیز ارزان است. «تاتاموتورز»، «ماروتی سوزوکی»، «ماهیندرا»، «فورس موتورز» و «رنو» برای هندی‌ها از برندهای محبوب هستند.
قیمت خودرو در هند از 3لاخ (هر لاخ 300هزار روپیه است) شروع و در این کشور نیز تا صد‌درصد مبلغ خودرو وام داده می‌شود و درخواست وام  تنها طی 2 روز بررسی می‌شود. همچنین برخی بانک‌ها وام را با سود ثابت پرداخت می‌کنند و درخواست‌کننده لازم نیست اسنادی برای حقوق‌بگیر بودن خود ارایه کند. حداکثر زمان بازپرداخت وام‌ها به‌طور متوسط 7‌سال است. حداقل سن برای دریافت وام هم 25‌سال تعیین شده و از سوی دیگر کسی می‌تواند وام دریافت کند که قبل از مدت اتمام بازپرداخت وام 58ساله نشده باشد. در چنین حالتی حداقل درآمد فرد باید 2.50لاخ باشد و بیش از 2‌سال در یک محل کار کرده باشد تا بتواند وام دریافت کند. نرخ سود وام خودرو نیز متفاوت است. وام‌های با مدت بازپرداخت 23ماهه با حداکثر سود 12.75 تا 15‌درصد و وام‌های 36تا 84ماهه با سود 10.5تا 12.5 به مشتری اعطا می‌شوند.
 یکی از نکات جالب درباره وام‌های خودرو آن است که برخی بانک‌ها مانند بانک مرکزی هند میزان سود و شرایط وام‌ها را برحسب جنسیت تعیین کرده‌اند.  به‌عنوان مثال نرخ سود برای زنان وام‌گیرنده 40‌صدم درصد و برای مردان 45‌صدم درصد بیش از قیمت پایه است.
از هر ‌هزار آمریکایی 809 نفر خودرو دارند
 آمریکا دومین سازنده بزرگ خودرو در جهان است که به ازای هر‌ هزار نفر از جمعیت این کشور 809 نفر صاحب خودرو هستند که این رقم رکورد جدیدی محسوب می‌شود ولی در فهرست کشورهایی با بیشترین میزان خودرو به ازای 1000 نفر جمعیت کشورهای «سن مارینو» و «موناکو» به ترتیب مقام اول و دوم را در اختیار دارند.  
  بازار خودرو آمریکا بسیار پیشرفته و تکامل‌یافته است. به‌طوری که حتی می‌توان خودرو موردنظر خود را به صورت آنلاین خریداری کرد. همچنین نمایندگی برندهای مختلف خودرو در اکثر شهرهای این کشور فعال هستند. اغلب نمایندگی‌ها چندین مدل خودرو   را به نمایش گذاشته‌اند که برخی قدیمی و برخی جدید هستند.  در این کشور هم می‌توان برای خرید خودرو چانه زد و تخفیف گرفت که کاهش بهای خودرو هنگام چانه‌زدن به عوامل مختلفی بستگی دارد که شامل میزان خودروهای ذخیره مدل خالص یا انگیزش‌های تبلیغاتی برای خرید خودرو، فناوری‌های انتخابی خودرو،  نحوه لیزینگ مشتری و  خدمات پس از فروش می‌شود.
در آمریکا 3روش پرداخت کامل بهای خودرو به‌طور نقدی، پیش‌پرداخت نقدی و لیزینگ برای خرید خودرو وجود دارد. در روش لیزینگ بانک یا نمایندگی وامی با سقف بازپرداخت حداکثر 5‌سال برای مشتری فراهم می‌کند. خریدار هنگامی که قیمت خودرو تکمیل می‌شود، صاحب آن خواهد بود. برای خرید خودرو به‌طور آنلاین قیمت‌های رقابتی هم وجود دارد اما برخلاف نمایندگی مشتری نمی‌تواند برای قیمت چانه بزند.
 واردات خودرو به این کشور نیز چندان مانعی ندارد و فقط  باید اسناد اثبات مالکیت، صورتحساب برگه حمل و کارهای قانونی مربوط به آن انجام شود. هزینه مالیات واردات در نقطه ورود خودرو به کشور تعیین می‌شود که اصولا 2.5‌درصد ارزش پرداخت شده برای خودرو و 1.9 تا 2.9‌درصد بهای پرداخت شده برای موتورسیکلت است.
 در این کشور راه‌های مختلفی برای دریافت وام خودرو وجود دارد که تا صددرصد بهای خودرو را  تأمین می‌کند. علاوه بر بانک‌ها، موسساتی وجود دارند که برای خرید خودرو وام پرداخت می‌کنند. همچنین شرکت‌های خودروسازی نیز برای خرید خودرو به مشتریانشان اعتبار می‌دهند. برای خرید خودرو از شرکت‌های بزرگ خریدار باید مبلغی را به‌عنوان پیش‌پرداخت بپردازد و مابقی آن را به‌صورت اقساط پرداخت کند.
 دلیل وجود چنین بازاری برای وام خودرو، ارزش زیاد آن و وجود بازاری وسیع برای خودروهای دست‌دوم است. خریداران می‌توانند با مراجعه به بانک خود، وام یا اعتبار برای خرید خودرو دریافت کنند یا از موسسات اعتباری و لیزینگ خودرو درخواست وام کنند، البته عمده آمریکایی‌ها برای دریافت وام خودرو بانک را ترجیح می‌دهند. براساس آمار سایت net credit، 40.21‌درصد افراد برای دریافت وام خودرو در آمریکا به بانک مراجعه می‌کنند. 16.89‌درصد به سراغ موسسات اعتباری می‌روند، 16.68‌درصد نیز از خدمات وامی استفاده می‌کنند که شرکت‌های تولید‌کننده در اختیار مشتریانشان قرار می‌دهند، 14.78‌درصد از موسسات وام خودرو کمک می‌گیرند و 11.44‌درصد بهای آن را به‌طور نقد  می‌پردازند.