مریم میرزایی| روزها برای خداحافظی جزیره با آرامش به تندی میگذرد. میگویند، بلدوزرها در راهند تا برای گردشگرانی که قرار است، هیاهو را به دنیای آرام و کم سکنه جزیره بیاورند، جاذبه ایجاد کنند. جذابیتهایی به غیراز دنیای دست نخورده و طبیعت بکر. قرار است، هتل، مراکز تجاری، تفریحی و ورزشی، ورزشهای آبی، بازارچه سنتی، باغ پرندگان و . . . میهمان جزیرهای شود که ازهزار تن سکنهاش حدود 150 نفر در آن ساکن هستند و بالا آمدن سطح دریا بسیاری از سکنه آن را مهاجر کرد.
تقسیم آشوراده به 7 زون
براساس اسناد موجود و نقشههای تفکیکی طرح اجرایی منطقه نمونه گردشگری آشوراده که در اختیار «شهروند» قرار گرفته است، بخش خشکی جزیره آشوراده توسط طرحی که از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نوشته شده، به هفت زون(منطقه) تقسیم خواهد شد که دو زون از این مجموعه، برای تبدیل شدن به مناطق نمونه گردشگری اختصاص پیدا کرده است. زون نخست، حریم دریا خواهد بود که هرگونه ساختوساز و ایجاد سازه در این محدوده غیرقانونی است. همچنین هر گونه فعالیت گردشگری، ورزشها و تفریحات آبی هم مستلزم رعایت الزامات زیست محیطی و الزامات مربوط به سازمان بنادر و کشتیرانی خواهد بود. ساخت و ساز در زون دوم که به تالاب و باتلاق جزیره اختصاص دارد هم غیرقانونی است. این زون که در شمال جزیره واقع است با ایجاد حائل با بخش جنوبی، از گزند دخل و تصرف در امان خواهد ماند. عرصههای شیلات، بنیاد مسکن و آموزش و پرورش، سه زون دیگر جزیره هستند. طبق خوابی که برای جزیره دیده شده، سازمان شیلات موظف است، تأسیسات سنگین و غیرکارآمد و بدون استفاده را ظرف 6 ماه از آشوراده خارج کند. این سازمان حق ساختوساز سازههای سنگین و خارج از استانداردهای زیست محیطی را ندارد. بنیاد مسکن هم سه ماه فرصت دارد تا طرحی جهت ساماندهی عرصه در اختیار خود تهیه کرده و میتواند با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و استانداری گلستان برای بهرهبرداری از خانههای روستایی در قالب طرحهای گردشگری و اقامتگاههای مسافران و همچنین اجرای طرح گردشگری روستایی و گردشگری کشاورزی اقدام کند. آموزش و پرورش هم حق هیچگونه ساخت و سازی در زون خود نخواهد داشت اما کماکان میتواند از تأسیسات موجود در منطقه بهرهبرداری کند.
آرامش با جزیره خداحافظی میکند
زون ششم و هفتم، زونهای حاشیه ساز جزیره نام دارند. زونهایی که آرامش را از جزیره دور خواهند کرد و به کانون اعتراضات دوستداران محیطزیست تبدیل خواهند شد؛ مناطق نمونه گردشگری. براساس این طرح، منطقه نمونه گردشگری آشوراده که شامل 380 هکتار اراضی تحت مدیریت سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور است، به دو بخش 280 و 100 هکتاری تقسیم میشود. بخش 280 هکتاری، فاز اول اجرایی طرح است که در بخش جنوبی جزیره قرار دارد و فاز دوم 100 هکتاری است که در بخش شمالی منطقه نمونه واقع شده. در فاز دوم، تا ساماندهی کامل فاز نخست هیچگونه فعالیت و اقدامی صورت نخواهد گرفت. این بخش تحت نظارت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، استانداری گلستان و سازمان حفاظت محیطزیست قرار خواهد داشت.
اجرای 23 پروژه گردشگری در فاز نخست
دوستداران محیطزیست حق دارند که تبدیل شدن آشوراده به مرکز گردشگری را تخریب محیطزیست جزیره و وداع آن با آرامش میدانند. قرار است، تنها در فاز نخست طرح گردشگری آشوراده 23 پروژه اجرا شود. مجموعه ورودی، اقامتگاه مرکزی (هتل)، سفره خانههای سنتی و رستوران، مسیر سلامت، دوچرخه سواری و پیاده روی، کمپینگ اقامت موقت، کمپینگ ساحلی، بازارچههای سنتی، مرکز تفریحی - ورزشهای آبی، مجموعه ورزشی و اکوتوریسم، اقامتگاههای طبیعتگردی، واحد اداری، بازارچه صنایع دستی، باغ پرندگان، موزه آبزیان، پارک علم و فناوری، مجموعه فرهنگی و ورزشهای آبی و مجموعه پروژههایی هستند که قرار است در فاز نخست اجرایی شوند و برای گردشگران جذابیت ایجاد کرده و آرامش را از آشوراده دور کنند. این پروژهها حدود 267 هکتار از اراضی جزیره را تغییر شکل خواهند داد. آشوراده با گذشتهاش فاصله خواهد گرفت و دیگر جزیرهای نخواهد بود که حدود 150 نفر سکنه دارد. این پروژهها با رعایت استاندارهای زیست محیطی اجرایی خواهند شد و سازمان حفاظت محیطزیست به منظور اجرایی شدن بسیاری از این پروژهها یک ماه فرصت خواهد داشت تا ضوابط را در اختیار مجری طرح قرار دهد. طرح بهطور کامل و شفاف به گوش دوستداران محیطزیست نرسیده و آنها را بهخاطر تخریب همیشگی محیطزیست به بهانههای مختلف و بیتوجهی به عرصههای طبیعی کشور نگران کرده است. آنها همواره نگرانند و از بلایی که قرار است بر سر محیطزیست بیاید میترسند. در این طرح ملاحظاتی که بیشتر ملاحظات زیستمحیطی است در نظر گرفته شده، حملونقل و تردد با وسایل نقلیهای خواهد بود که فاقد عوارض زیستمحیطی هستند. زونهای تعریف شده با لحاظ فضای سبز، پوشش گیاهی و احیای گونههای گیاهی منطقه اجرایی میشود. همچنین نظارت عالی بر عملکرد صحیح کلیه فعالیتها در منطقه برعهده استانداری گلستان، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گلستان و اداره کل حفاظت محیطزیست استان گلستان خواهد بود. اما از آنجایی که همواره پایبند بودن به ضوابط و قوانین نادیده گرفته میشوند و تخلف صورت میگیرد، دل فعالان محیطزیست نمیتواند آرام باشد که استانداردهای زیست محیطی در این طرح رعایت شود. همچنین در این طرح همانگونه که رئیس سازمان حفاظت محیطزیست بارها اعلام کرده، نوشته شده است ایجاد و بهرهبرداری کلیه تأسیسات به صورت واگذاری برای بهرهبرداری بوده و واگذاری قطعی غیرمجاز است. در این میان، مساحتی که برای اجرای این طرحهای نمونه گردشگری زیر ساخت قرار خواهد گرفت دچار شک و شبه است. مساحت جزیره آشوراده 680 هکتار است که در هفتههای گذشته معصومه ابتکار بارها اعلام کرده که تنها 10درصد این مساحت به مرکز گردشگری تبدیل خواهد شد. 10درصد مساحت میشود 68 هکتار. این درحالی است که با اجرای دو فاز گردشگری نمونه در آشوراده 380 هکتار از اراضی آشوراده تغییر کاربری پیدا خواهند کرد.