| ماندانا خسروی پور |
این روزها بازار ارز و طلا دوباره متلاطم شده و نوسان به آن بازگشته است. درحالیکه طی ماههای اخیر نوسان موجود در بازار ارز در محدوده مشخصی قرار داشت، ولی بروز چندین عامل باعث شد تا دامنه نوسانات در این بازار به یکباره افزایش یابد. بهطوری که با افت و خیزی که این روزها دیده میشود هر دلار آمریکا به بالای 3500 تومان هم رسیده است. افزایش مجدد قیمتها در بازارهای طلا و ارز ازدیدگاه برخی از فعالان و سرمایه گذاران علامتی به شمار میرود که باید برمبنای آن تصمیمگیری کنند. برهمین اساس پس از یکسالی که خیابان فردوسی (مرکزخرید و فروش ارز پایتخت) ازتب و تاب گذشته افتاده بود، درهفتههای اخیر سیل مشتاقان خرید و فروش را به خود دیده است که برخی برای فروش ارز ذخیره شده خود و بعضی دیگر برای خرید ارز به امید بالارفتن قیمت در روزهای آتی به این بازار سرازیر شدهاند. بنابراین درجستوجوی دلایل این نوسان هرچند هیجان و جو روانی موجود تأثیر زیادی دارند ولی نمیتوان نقش عوامل و اتفاقات اقتصادی در داخل و خارج از کشور را نیز نادیده گرفت. سقوط نزدیک به 40درصدی قیمت نفت در بازارهای جهانی نخستین دلیلی است که به صورت مستقیم و غیرمستقیم بازارهای داخلی ایران را ملتهب کرده است. این سقوط تاریخی که در 5سال اخیر بیسابقه بوده است، ضمن اینکه درآمدهای ارزی کشورمان را تحتتأثیر قرارداده است، موجب تقویت بیش از پیش دلار در سطح جهانی شده است. بدینترتیب با تقویت ارزش دلار در جهان و تغییر ارزش برابری آن با ریال، نرخ این ارز مرجع در بازار داخلی ما افزایش یافته است. از سوی دیگر آثار مذاکرات هستهای اخیر ایران با گروه 1+5 که منجر به تمدید 7ماهه آن شد، محاسبات بسیاری از سرمایهگذاران و فعالان اقتصادی را به هم ریخت. باتوجه به جو روانی مثبت حاکم بر مذاکرات و گمانهزنی رسانهها بسیاری تصور میکردند که دور اخیر مذاکرات به نتیجه قطعی دست یابد و برهمین اساس برنامهریزی کردند و در واقع توقعات آنها بالا رفت. اما زمانی که مذاکرات 7 ماه دیگر تمدید شد، تمام برنامهها و توقعات آنها به هم ریخت و آثار روانی آن بازار را نیز تحت تأثیرقرار داد. همچنین کارشناسان اقتصادی اعتقاد دارند که افزایش 200 تومانی نرخ دلار در لایحه بودجهسال آینده که از سوی دولت به مجلس پیشنهاد شده نیز این علامت را به بازار میدهد که دولت قصد دارد در سال آینده به روند صعودی نرخ ارز رسمی ادامه دهد و بر همین اساس از هم اکنون بازار به این رویه واکنش نشان داده است. به هر روی بانک مرکزی و وزارت اقتصاد طی روزهای اخیر نسبت به نوسانات اخیر بازار ارز که مسئولان و مردم را نگران کرده واکنش نشان داده و اعلام کردهاند که برنامه ویژهای برای افزایش غیرواقعی و هیجانی نرخ ارز دارند که باید منتظر اجرای آنها ماند.