ادامه درصفحه یک| سرهنگ پاشایی تصریح کرد: «بر اساس قانون جرایم رایانهای مصوب سال ۱۳۸۸، هر فردی به هر طریقی که در فضای مجازی به دیگری توهین کند، مجرم تلقی میشود و پس از ثبت شکایت به پرونده رسیدگی خواهد شد.»
آنچه از قول معاون اجتماعی پلیس فتا نقل شده اگرچه تازگی ندارد و قبلا هم گفته شده، اما همچنان یکی از نیازهای فضای مجازی است. موضوعی که همچنان باعث نارضایتی عموم است و تا همین حالا هم برای پرداختن به آن دیر شده است. در مورد این تاکید سرهنگ پاشایی اما چند نکته را میتوان به اختصار اشاره کرد.
یک- توقع عمومی این است که در چنین مواردی قانون همه را به یک چشم ببیند و برخوردها براساس اینکه فرد مورد اهانت واقعشده چه کسی است، شل و سفت نشود. امروزه بسیاری احساس میکنند که شهروند درجه یک نیستند، خودی نیستند یا به دلایل مختلف قانون را حامی خود نمیبینند. در عوض این تصور هم وجود دارد که قوانین سخت برای عدهای منعطف میشود، یعنی اگر عدهای میتوانند برای مدت طولانی تخلفات مالی داشته باشند، اگر عدهای با تکیه بر جایگاه یا روابطشان میتوانند به فسادهای بزرگ دست بزنند، برای جامعه این احساس به وجود میآید که اینها از مصونیتی بهره میبرند که شامل بقیه نمیشود. اگر پسرخاله یک مقام میتواند برای سالها به جرایم سنگین خود ادامه دهد، اگر یک متخلف میلیاردی، در عین داشتن پرونده، میتواند بدون گرویی لازم و بدون ممنوعیتهای رایج اموال خود را بفروشد و از کشور خارج شود، به این گمان دامن میزند که به عدهای با اغماض و مهربانی نگاه میشود. در این وضع تاکید بر قانون جرایم رایانهای هم تاثیر لازم را نخواهد داشت. طبیعی است که باز هم عدهای با بدگمانی فکر کنند این قانون به آنها سخت خواهد گرفت و به عدهای نه.
دو- درحالیکه بسیاری از رسانههای رسمی و عمومی از دایره شمول قوانین کنار میمانند و کسی جلودارشان نیست، انتظار اینکه در فضای مجازی بتوان عادلانه برخورد کرد، سخت است. رسانه ملی در همین ایام اخیر به مسئولان درجه اول کشور بیاحترامی کرده و اتهامات سنگین زده، اما نیازی به پاسخگویی ندیده و حتی اجازه واکنش به مظلوم واقعشدگان را نداده. یکی از مدیران شبکههای تلویزیونی علنا اعلام میکند که قرار است در رسانهاش به بخشی از هنرمندان حمله کند و به کسی اجازه دفاع از آنها را نمیدهد. رسانهای که پولش را از مردم میگیرد و باید به همه مردم تعلق داشته باشد. در همین ساعات گذشته برای حمله به رئیسجمهوری بخشی از سخنان قدیمی و خاص او بارها پخش شده و انتقادها منعکس نشده است. به گفته یکی از وکلا برای مدیرمسئول یک روزنامه بارها بابت توهین و اتهامزدن به افراد پرونده باز شده، اما به نتیجه نرسیده است. در این شرایط ممکن است قانون جرایم رایانهای هم شامل حال عدهای نشود. کاش مراجع قانونی و قضائی در حرف و در عمل نشان میدادند که برایشان توهین به یک سلبریتی و فعال اجتماعی و افراد بیرون از دایره خودیها همانقدر جرم است که توهین به خودیها.
سه- تازه همه اینها در شرایطی است که امکان پیدا کردن و برخورد با مجرمان وجود داشته باشد. در فضای مجازی که میلیونها کاربر با نام غیرواقعی فعالند و از هیچ رفتاری ابا ندارند، چطور میشود به جرمشان رسیدگی کرد. وقتی زیر یک پست اینستاگرامی هزاران نفر فحاشی میکنند، چطور میشود همهشان را گرفت. کانالهای ورزشی و هواداری را تصور کنید که علنا به تیمهای رقیب و به بازیکنانش فحاشی میکنند، اما چند ساعت بعد پستی رسمی و سفارشی هم میگذارند تا مشخص شود قابل شناختهشدن و در دسترساند. وقتی به این ادمینهای اغلب نوجوان اجازه داده میشود چنین فضای مسمومی ایجاد کنند و با آنها برخوردی و حتی ترمزشان کشیده نمیشود، چرا باید یک کاربر گمشده در لایههای فضای مجازی، بابت انتشار زشتترین توهینها باکی به دلش راه بدهد.