سهیلا روزبان- شهروند|  هزینه تولید بیت کوین در ایران 17 برابر می شود .  وزارت  اقتصاد اعلام کرده که قیمت برق مزارع دیجیتال را با نرخ برق صادراتی حساب می کند  و این یعنی اینکه هزینه برق استخراخ ارز دیجیتال از  حدود 36 دلار به به 630 دلار می رسد. البته گفته می‌شود که اداره برق هنوز سازوکار مشخصی برای شناسایی مزارع بیت‌کوین ندارد و حالا مزارع را تنها با مصرف عجیب‌وغریب و غیرمتعارف برق و سرکشی به محل استفاده برق تشخیص می‌دهند. با این حال برخی کارشناسان می‌گویند دولت بهتر است به جای محدودیت برای مزارع بیت‌کوین اجازه دهد که آنها با برق رایگان خورشیدی رمز ارز استخراج کنند. حالا اما به نظر می‌رسد که مدیران دولتی تصمیم دارند برخورد منعطف‌تری با رمز ارزها داشته باشند و در همین راستا عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی از تدوین قوانین ویژه برای ارزهای دیجیتال خبر می‌دهد.  فرهاد دژپسند، وزیر امور اقتصادی و دارایی هم دیروز اعلام کرد دولت پدیده ارز دیجیتال را به رسمیت می‌شناسد و برای واردات دستگاه‌های ماینینگ دیگر ممنوعیتی وجود نخواهد داشت. همچنین بانک مرکزی مکلف است ظرف سه ماه مقدمات تولید رمزارز در کشور را فراهم کند. او همچنین گفته است: بر این اساس از رمز ارزها در حوزه تجارت و اقتصاد بین‌الملل استفاده می‌شود که سازوکار این اقدام باید با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی و همچنین وزارت صنعت، معدن و تجارت فراهم شود.
قیمت برق صادراتی چند؟
ارزیابی‌ها نشان می‌دهد متوسط هزینه دریافتی در ایران برای یک‌کیلووات ‌ساعت، بین  60 تا 70 تومان است. این درحالی است که به گفته مسعود سرپاک، مشاور برق منطقه‌ای تهران، تولید برق در ایران بین 250 تا 350 تومان به‌ازای هر کیلووات‌ساعت تمام می‌شود. البته باید توجه داشت که قیمت برق در بخش‌های خانگی، کشاورزی، صنعتی، تجاری و سایر بخش‌ها هم متفاوت است. به‌عنوان مثال، با رعایت الگوی برق مصرفی مساجد و مدارس که متناسب با سقف مجاز مصرفی هر مشترک خاص تعریف شده، بهای برق مصرف‌شده رایگان است! البته آن‌گونه که بررسی‌های «شهروند»  نشان می‌دهد در بسیاری موارد بابت اضافه مصرف مساجد و مدارس هم در نهایت مجانی تمام می‌شود و این قانون ضمانت اجرایی محکمی ندارد. همین اشکال موجب شده به گفته برخی متولیان صنعت برق، تولید ارزهای مجازی به درون مدارس، مساجد و بخش‌های دیگری که دارای تعرفه اندک هستند هم برسد.«همایون حائری» معاون امور برق و انرژی وزیر دراین‌باره گفته است: «روند رو به رشد راه‌اندازی واحدهای استخراج ارز دیجیتال به گونه‌ای است که در برخی مراکز برخوردار از تعرفه برق رایگان مانند مساجد و مدارس نیز شاهد استخراج بیت‌کوین هستیم! برای استخراج هر بیت‌کوین ۷۲ مگاوات ساعت برق مصرف می‌شود که اگر ادامه پیدا کند، باید تا حدود ۲۵۰ مگاوات از توان تولید خود را صرف تامین برق این واحدها کنیم.»
ماینرها واقعا پرمصرفند؟
«تولید هر بیت‌کوین معادل مصرف برق سالانه ۲۴ خانه در تهران است.» این ادعا درحالی طی روزهای گذشته از طرف برخی از رسانه‌ها مطرح شده است که وقتی در آمار  متوسط مصرف برق در کشور دقیق می‌شوید، به رقم‌های بسیار کمتر از این می‌رسید.  به گفته  مشاور برق منطقه‌ای تهران  هر ماینر به‌طور متوسط  در هر ساعت یک تا 1.5 کیلو وات ساعت برق مصرف می‌کند. درواقع اگر ماینر 24 ساعته و 30 روزه هم کار کند، میزان مصرف روزانه  تقریبا 30 کیلو وات و ماهانه حدود 900 کیلو وات خواهد بود. این درحالی است که مشترکان خانگی به‌طور متوسط در نیمه دوم‌ سال 200 و در نیمه نخست ‌سال  300 کیلو وات  برق مصرف می‌کنند. یک حساب‌کتاب سرانگشتی به خوبی نشان می‌دهد که ماینرها در بدترین حالت 5  برابر یک مشترک خانگی برق مصرف می‌کنند.
سود تولید بیت‌کوین چقدر است؟
همین چند وقت پیش بود که بلومبرگ با اشاره به استقبال از تولید بیت‌کوین در ایران به دلیل برق ارزان نوشت استخراج هر واحد بیت‌کوین در ایران با برق ارزان ۱۰۸‌میلیون تومان سود عاید استخراج‌کننده بیت‌کوین می‌کند. جالب است بدانید به‌طور میانگین استخراج هر واحد بیت‌کوین به 7 ماه زمان نیاز دارد.  
هزینه های استخراج کنندگان بیت کوین 17 برابر شد
حال اگر فرض را بر این  بگذاریم که هر ماینر به طور ماهانه 900 کیلو وات ساعت برق 10 سنتی مصرف کند و بعد از 7 ماه موفق به استخراج بیت کوین شود، می توان هزینه برق این ارز دیجیتال را 630 دلار دانست .  این در حالی است که هزینه برق یارانه استخراج بیت کوین تنها 36.7 دلار تمام می شود .  حالا اگر هزینه  برق تولید هر بیت کوین را 630 دلار  و هزینه خرید هر ماینر را 2 هزار دلار  و هزینه اینترنت مصرفی آن را  را حدود 500 دلار در نظر بگیریم ، تولید هر بیت کوین بر اساس برق صادراتی چیزی حدود 3130 دلار آب می خورد  در حالیکه هم اکنون هر واحد بیت کوین در بازارهای جهانی چیزی حدود 10 هزار دلار خرید و فروش می‌شود . یک حساب کتاب سرانگشتی به خوبی نشان می دهد که سود تولید هر بیت کوین با صادراتی حدود 6 هزار و 870 دلار و 82 میلیون تومان سود به همراه خواهد داشت که می‌شود ماهی 11 میلیون و 771 هزار تومان .
تولید بیت‌کوین مصرف برق را صعودی نکرد
رشد بار سراسری برق هنوز به 2‌درصد هم نرسیده است. درواقع اگر طبق گفته‌های مصطفی رجبی مشهدی، عضو هیأت مديره توانير متوسط رشد سالانه مصرف برق در ایران را حدود 5‌درصد در نظر بگیریم، تولید ارز دیجیتال خیلی هم به اضافه مصرف در شبکه سراسری برق منجر نشده است. از طرفی هم آمار دقیقی در رابطه با تعداد ماینرها  و تولیدکنندگان ارز دیجیتال در کشور وجود ندارد و صرفا به حدس و گمان اکتفا شده است، پس نمی‌توان در رابطه با میزان مصرف برق برای تولید ارزهای دیجیتال در ایران این‌گونه اظهارنظرها را دقیق دانست.
تولید بیت‌کوین با برق  خورشیدی و تولید پراکنده  یک تیر و چند نشان  
ارزان‌بودن قیمت برق در ایران بسیاری از شرکت‌هایی را که در زنجیره تولید برق خورشیدی و تولید پراکنده، فعال و موثر بودند، به ورطه نابودی کشانده، این درحالی است که مشاور برق منطقه‌ای تهران معتقد است با افزایش تقاضای تولید ارز دیجیتال در ایران می‌توان رونق را به بازار این شرکت‌ها بازگرداند و تهدید را به فرصت تبدیل کرد! او می‌گوید یک دسته پنل خورشیدی با حدود 20 مترمربع و راندمان مناسب می‌تواند به راحتی برق مصرفی یک ماینر را در یک روز تولید کند. به گفته او اگر شرایطی در کشور فراهم می‌شد که تولید ارز دیجیتال با تکیه بر مزارع انرژی خورشیدی یا با ترکیبی از این مزارع و سیستم‌های تولید پراکنده انجام شود و وزارت نیرو حامی و واسطه قابل اطمینانی بین شرکت‌هایی که در زنجیره تولید برق خورشیدی و سیستم‌های تولید پراکنده هستند و تولیدکنندگان ارز دیجیتال باشد، علاوه بر تامین برق مورد نیاز ماینرها رونق خوبی هم در بازار برق خورشیدی و سیستم‌های تولید پراکنده ایجاد می‌شد؛ البته با احتساب مدیریت ریسک زیاد در بازار ارزهای دیجیتال باید سازوکار مناسب را هم در نظر داشت. سرپاک معتقد است یک پنل 10 مترمربعی می‌تواند به راحتی یک ماینر را تغذیه کند و ادامه داد: «یک صفحه حدودا 10 متری می‌تواند روزانه یک کیلووات برق در روز تولید کند.»
جذابیت قیمت برق برای چینی‌ها ادعا یا واقعیت؟!
اما حالا این سوال پیش آمده که برق ارزان ایران تا چه اندازه برای چشم‌بادامی‌ها جذاب بوده و پای استخراج‌کنندگان چینی و حتی ملل دیگر برای تولید ارزهای دیجیتال را به کشور ما باز کرده است. اکنون قیمت هر کیلو وات ساعت برق در چین ۰.۰۱۵ دلار است که در زمستان به ۰.۰۴ دلار هم می‌رسد، یعنی نرخی حدود 5 برابر برقی که در ایران عرضه می‌شود. بنابراین، چنانچه، ارزهای دیجیتال، با تعرفه‌های غیرصادراتی، محاسبه و تولید شود، بسیار جذاب خواهد بود!
داشتن مزرعه بیت‌کوین بالاخره قانونی است یا نه؟
نهم دی‌ سال 96 بود که بانک مرکزی ایران طی اطلاعیه‌ای بکارگیری ابزار بیت‌کوین و سایر ارز‌های مجازی در تمام مراکز پولی و مالی کشور را ممنوع اعلام کرد. طبق این اطلاعیه هرگونه استفاده و خرید و فروش بیت‌کوین و سایر ارز‌های دیجیتال در بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی رسما ممنوع اعلام شد. اما دبیر شورایعالی فضای مجازی نظری متفاوت با بانک مرکزی داشت و 13 شهریور پارسال بود که ابوالحسن فیروزآبادی طی مصاحبه‌ای گفت دولت استخراج ارز‌های رمزنگار را به‌عنوان یک صنعت پذیرفته است. او در آن روزها البته این نکته را هم  تاکید کرده بود هنوز دستگاه‌های دیگر نظر خود را دراین‌باره اعلام نکرده‌اند و احتیاج به همراهی آنها وجود دارد.اظهارنظرها در رابطه با ارز دیجیتال به همین جا ختم نشد و هفتم‌آذر ماه ۱۳۹۷، سعید مهدیون، معاون مرکز ملی فضای مجازی نیز در گفت‌وگویی اعلام کرد به‌زودی با مصوبه‌ای که دولت با همکاری مرکز ملی فضای مجازی در دست تنظیم دارد، فعالیت استخراج‌کنندگان پول دیجیتال و صرافی‌های الکترونیکی ارز دیجیتال قانونی می‌شود. حدود 20 روز بعد از این مصاحبه بود که حسین رمضانی، معاون امور بین‌الملل و حقوقی پلیس فتا آب پاکی را روی دست تولیدکنندگان ارز دیجیتال ریخت و گفت ممنوعیت معامله تنها محدود به بیت‌کوین نیست و هرگونه معامله و فعالیت در پول‌های رمزینه غیرقانونی است.  با داغ‌شدن اخبار مربوط به تولید بیت‌کوین در ایران، بار دیگر این سوال در اذهان عمومی شکل گرفت که استخراج ارز‌های رمزنگار قانونی است یا غیرقانونی؟ با وجود این‌که دولت استخراج ارز‌های رمزنگار را به‌عنوان یک صنعت پذیرفته و آن‌گونه که اعلام شده، قرار است قیمت برق تولیدکنندگان بیت‌کوین برمبنای برق صادراتی محاسبه شود، بانک مرکزی 21 تیر امسال طی اطلاعیه‌ای اعلام کرد که  انتشار رمز ارز با پشتوانه ريال، طلا و فلزات گرانبها و انواع ارز در انحصار بانک مرکزی است و فعالیت اشخاص حقیقی در این حوزه را غیرقانونی دانست. آن‌گونه که در این اطلاعیه آمده است موضوع استخراج رمز ارزهای جهان روا و شرایط آن در کمیسیون اقتصادی دولت درحال بررسی است و پس از اتخاذ تصمیمات لازم، ضوابط آن مطابق با مقررات ابلاغ می‌شود. با این حال، رجبی مشهدی، سخنگوی شرکت توانیر گفته است که پس از ابلاغ تعرفه برق بیت‌کوین‌ها، صاحبان ​این مراکز می‌توانند به شرکت‌های برق منطقه‌ای و توزیع نیروی برق مراجعه و براساس میزان مصرف درخواست خود را اعلام کنند. بعد از کش‌و‌قوس‌های فراوان دیروز بالاخره وزیر اقتصاد و دارایی اعلام کرد که دولت ارز دیجیتال را به رسمیت شناخته و سازوکار این حوزه تا هفته آینده نهایی می‌شود.