| محدثه سحرخیز |
کتاب درآمدی بر ارتباطات سنتی در ایران توسط دکتر مهدی فرقانی نوشته شده است. دکتر کاظم معتمدنژاد مقدمه‌ای بر این کتاب نوشته‌اند. این کتاب شامل 4 بخش و چندین فصل است. این کتاب ازجمله منابع مفید برای دانشجویان رشته ارتباطات و روزنامه‌نگاری و کلیه علاقه‌مندان به مباحث ارتباطات است.
ارتباطات سنتی نوعی از ارتباطات است که بر‌پایه باورها، تاریخ، فرهنگ و عقاید عمومی جامعه شکل گرفته و در عین حال آنها را ترویج و تقویت می‌کند. این ارتباطات غالبا میان فردی و چهره به چهره است. در این نوع ارتباطات دریافت و عکس‌العمل مخاطب سریع و آنی است و ارتباط دوسویه و متقابل نیز به راحتی برقرار می‌شود.
ارتباطات سنتی چند مشخصه بارز دارد:
*ارتباطی مستقیم، رودررو و صمیمانه به شمار می‌روند
*از آغاز زندگی انسان همزاد و همراه آنان بوده است
*به‌طور عمده به ارتباطات انسانی، شفاهی و بی‌واسطه فردی و گروهی اطلاق می‌شود
*این طیف از ارتباطات به‌رغم ظاهر ساده و ابتدایی‌شان قادرند کارکرد‌های پیچیده و متنوعی داشته باشد.
دکتر فرقانی در این کتاب تقسیم‌بندی قابل‌توجهی از ارتباطات سنتی ارایه داده‌اند. از نظر ایشان می‌توان ارتباطات سنتی را در 4 زمینه برشمرده شده زیر مورد ملاحظه قرار داد:
1- مراکز و نهادهای ارتباطات سنتی: مراکز متنوعی مانند مساجد، تکایا، حسینیه‌ها، مجالس روضه‌خوانی، بازار، بازارچه‌های محلی، قهوه‌خانه‌ها، حمام عمومی، شب‌نشینی‌ها، دید و بازدیدهای میان افراد خانواده
2- پیام‌ها و محتوای ارتباطات سنتی: پیام‌ها متنوع و متفاوت است و شامل مضامین مذهبی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی
3- ارتباط‌گران سنتی: ارتباط‌گران سنتی طیف وسیعی از عناصر آموزش دیده، متخصص و باتجربه تا افراد فاقد تجربه و تخصص، حرفه‌ای و غیر‌حرفه‌ای
4- شیوه عملکرد ارتباطات سنتی: از شیوه‌های گوناگونی برای بیان و انتقال پیامهای خود سود می‌برند وعظ، خطابه و سخنوری، تعزیه‌خوانی، نوحه‌خوانی، نقالی، شاهنامه‌خوانی یا هر‌گونه ارتباط چهره‌به‌چهره است.
ارتباطات رسانه‌ای
امروزه با پیشرفت تکنولوژی اشخاص هر روزه در معرض پیغام‌های مختلفی قرار می‌گیرند، ارتباط با هر شخص یعنی ارسال پیامهای متفاوت برای گروه خاصی از مردم.
رسانه‌ها امروزه از نظر شکل و محتوا تفاوت‌هایی دارند و متناسب با این روش، راه‌هایی جهت ارتباط به وجود آمده است. ارتباطات جمعی با تأثیرپذیری از جنبه‌های مختلف تکنولوژی دیجیتال و فرصت‌های به‌دست آمده دستخوش تحولات سریعی شده است. در دنیایی که دستخوش تغییرات است، کار و شیوه‌های ارتباطات هم به شکل طبیعی دستخوش تحولات می‌شود. شناختن این تحولات می‌تواند زمینه‌های استفاده مفید از رسانه را ارتقا بخشد.
سواد رسانه
منظور از سواد رسانه‌ای مجموعه فنون و تکنیک‌هایی است که ما از طریق آن قادر می‌شویم به‌عنوان مخاطب فعال و پویا با پیامهای رسانه‌ای ارتباط برقرار کرده و در برابر پیامهای رسانه قدرت تشخیص موضوعات را داشته باشیم. هدف سواد رسانه‌ای، ایجاد توانایی در افراد برای کنترل برنامه‌ریزی‌های رسانه‌ای است. رسانه‌ها ما را به گونه‌ای تربیت می‌کنند تا زندگی خود را براساس زمان پخش برنامه‌های آنها تنظیم کنیم. کسانی که مهارت سواد رسانه‌ای خود را توسعه ندهند، گرفتار جزر و مد پیامهای رسانه می‌شوند.