هنگامی که در اوایل دهه70 خورشیدی شبکه سوم سیمای جمهوری اسلامی ایران آغاز به کار کرد، یکی از نخستین مجموعههای تلویزیونی پخششده از این شبکه سریال «ژنرال» بود که زندگی و مبارزات جوزپه گاریبالدی، ژنرال ایتالیایی و رهبر مبارزات استقلالطلبانه مردم ایتالیا بر ضد اشغالگران اتریشی را به تصویر میکشید. در این سریال ایفای نقش گاریبالدی را فرانکو نرو، بازیگر شهیر ایتالیایی که همه او را به خاطر بازی در نقش «جنگو»- در سری فیلمهای وسترن اسپاگتی به همین نام- میشناسند، برعهده داشت و به خوبی توانست چهره این اسطوره تاریخ معاصر ایتالیا را به مخاطبان سریال «ژنرال» بشناساند. اما گاریبالدی به راستی که بود و از چه رو مردم ایتالیا بعد از گذشت سالها، همچنان احترامی ویژه برای او قایل هستند؟
از سقوط امپراتوری روم تا حمله ناپلئون بناپارت
137سال پیش درچنین روزی، برابر 2 ژوئن 1882میلادی، جوزپه گاریبالدی، چهره سرشناس مبارزات مردم ایتالیا در راه کسب استقلال و اتحاد، در 75سالگی درگذشت. درک این موضوع که چرا ایتالیا بهعنوان وارث امپراتوری روم، در قرن 19میلادی به روزی افتاد که هر تکهاش یک پادشاه داشت و نیمی از آن را نیز امپراتوری اتریش به نفع خود مصادره کرده بود، نیازمند یک بررسی دقیق است. ایتالیا همانطور که ذکرش رفت، بعد از انقراض امپراتوری روم غربی، به دولتهای محلی خرد و کلان تقسیم شد و این بود تا ظهور ناپلئون بناپارت در فرانسه که تمام این حکام محلی را تحت انقیاد خویش درآورد و ذیل امپراتور فرانسه، واژه پادشاه ایتالیا را نیز به عناوین خود افزود. سقوط ناپلئون در سال 1815میلادی میتوانست نقطه امیدی برای آغاز پروسه اتحاد و استقلال ایتالیا تلقی شود اما قدرتهای فاتحی که ناپلئون را به زیر کشیده بودند، چنین عقیدهای نداشتند و ایتالیا را بین خود تقسیم کردند.
شکست اتریشیها و فرانسویها، مقدمه استقلال
استقلالطلبان ایتالیایی بعد از اینکه متوجه شدند به هیچ دولت و کشوری نمیتوانند اتکا کنند، زیر پرچم پادشاهی ساردنی- یکی از ایالتهای خودمختار با پرچم سبز و سفید و قرمز- گرد هم آمده و برای بیرونراندن اشغالگران اتریشی از قلمرو چکمهای ایتالیا و مبارزه با حکام وابسته و مخالف «حفظ تمامیت ارضی» همقسم شدند. در سال ۱۸۶۰میلادی با پیوستن شاهزادهنشینهای توسکانی، پارما، مدنا، رمانا، ناپل، مارش و امبری به ساردنی، پادشاهی ایتالیا در ۱۷ مارس ۱۸۶۱ اعلام موجودیت کرد؛ اما هنوز تا تشکیل ایتالیای واحد راه درازی در پیش بود. موازی با مذاکرات سیاسی، بازوی نظامی استقلالطلبان نیز به رهبری جوزپه گاریبالدی کار خود را آغاز کرد و بهرغم کمکهای ناپلئون سوم به تجزیهطلبها و همچنین مقاومت نظامی اتریشیها در برابر قوای گاریبالدی، نهایتا با تصرف جزیره سیسیل، راه برای آزادسازی دیگر ایالتهای اشغالشده و حرکت به سمت استقلال هموار شد. نقطه پایانی جنگ استقلال و وحدت ایتالیا با تصرف شهر رم در سال 1870میلادی رقم خورد و ایتالیای متحد قدم به عرصه گذاشت.