شهروند| دولت خانه‌های ارزان برای مستأجران تهیه می‌کند. بنا به اعلام وزارت راه‌وشهرسازی چیزی حدود 60درصد قیمت خانه در ایران مربوط به زمین است و حالا دولت می‌خواهد با زمین‌های رایگان خانه‌های ارزانی را به صورت اجاره‌ای در اختیار مستأجران قرار دهد.
علی نبیان، معاون وزیر راه‌وشهرسازی درباره جزییات این طرح به «شهروند» می‌گوید: «وزارت راه‌وشهرسازی به تمام ادارات دولتی و حتی شهرداری‌های سراسر ایران نامه زده و درخواست کرده است که زمین‌های دولتی را برای ساخت‌وساز در اختیار وزارت راه‌وشهرسازی قرار دهند تا در آن خانه‌های استیجاری ساخته شود.»
او توضیح می‌دهد: «براساس برآوردی که داشته‌ایم، با این طرح ظرف دو‌سال چیزی حدود 900هزار واحد مسکونی ساخته می‌شود که در واقع نیمی از نیاز سالانه بازار مسکن را تأمین می‌کند.»
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن همچنین تأکید می‌کند: «این حجم از خانه مسکونی نه‌تنها می‌تواند قیمت مسکن را در بازار به‌طور قابل ملاحظه‌ای کاهش دهد بلکه باعث می‌شود وضع بازار اجاره هم تعدیل شود.»
خانه‌های اجاره‌ای دولتی چه هستند؟
جهش قیمت اجاره‌خانه موجب شد که دولت دست به کار شود تا خانه‌های استیجاری ارزان برای مستأجران بسازد. برهمین اساس با بخشنامه محمد اسلامی، وزیر راه‌وشهرسازی به تمامی استان‌ها دستور داده شده است که زمین‌های دولتی را آماده کنند تا پروژه‌های انبوه‌سازی مسکن در آن کلید بخورد. در این طرح دولت اعلام کرده است که علاوه بر زمین‌های رایگان، هزینه صدور پروانه و مجوزها را 50درصد کاهش می‌دهد و همچنین 25میلیون وام ساخت با نرخ سود صفر‌درصد در اختیار پیمانکاران می‌گذارد.
علاوه بر این مصالح ساختمانی با تخفیف 30درصد در دسترس سازندگان قرار می‌گیرد تا هزینه تمام‌شده ساخت این خانه‌ها را کاهش دهد.
اما خانه‌های استیجاری چه هستند؟ در کشورهای پیشرفته دولت برای مستأجران طبقات ضعیف خانه‌های ارزان‌قیمت تهیه می‌کند و این خانه‌ها با هزینه بسیار پایینی در اختیار مستأجران قرار داده می‌شود. اجاره‌ای که دولت‌ها از مستأجران می‌گیرند، در واقع تنها به اندازه هزینه نگهداری این خانه‌هاست و دولت نفعی در این بازار ندارد.
شاید برایتان این پرسش پیش آید که چرا دولت این خانه‌ها را به مستأجران به صورت مالکیت نمی‌دهد. تجربه‌های حمایتی از قشر ضعیف نشان داده است که وقتی خانه به این اقشار واگذار می‌شود، آنها معمولا خانه را می‌فروشند و خرج نیازهای دیگری ازجمله درمان و... می‌کنند و در نتیجه دوباره به چرخه بی‌خانمان‌ها برمی‌گردند. به همین دلیل دولت‌ها مالکیت خانه را به مستأجران نمی‌دهند و آنها تنها می‌توانند در این خانه‌ها تا زمان توانمندشدن سکونت کنند.
خانه‌های استیجاری را
بخش خصوصی می‌سازد
بر اساس توضیحات معاون وزیر به «شهروند»، دولت تصمیم ندارد در ساخت‌وساز دخالت کند اما این تسهیلات را در اختیار پیمانکاران بخش خصوصی می‌گذارد تا خانه‌های ارزان‌قیمت را بسازند.
نبیان درباره این‌که آیا این پروژه استارت خورده یا نه، ادامه می‌دهد: «هنوز اتفاقی نیفتاده، چون ما تازه به دنبال تحویل‌گرفتن زمین‌های دولتی هستیم و بعد از آماده‌شدن قراردادها، فراخوان می‌زنیم تا بخش خصوصی وارد ماجرا شود.» نکته مهم در این پروژه این است که آیا خانه‌هایی که قرار است در این طرح ساخته شوند، با قیمت پایین‌تری اجاره داده می‌شوند یا نه؟ نبیان در این‌باره می‌گوید: «پیش‌بینی ما این است که این اتفاق بیفتد و خانه‌های ساخته‌شده در این پروژه قیمت پایین‌تری داشته باشند. دلیلش هم این است که یکی از مهمترین مسائلی که باعث افزایش قیمت اجاره‌خانه می‌شود، پولی است که سازندگان بابت خرید زمین صرف می‌کنند. در این پروژه و با توجه به این‌که دیگر بخش خصوصی نیازی به تهیه زمین و صرف هزینه برای آن ندارد، قیمت تمام‌شده برای آنها پایین‌تر خواهد بود، چون زمین به صورت رایگان در اختیار آنها قرار می‌گیرد.