انفجارهای روز یکشنبه در بندر فجیره امارات آن هم در هنگامهای که ایالات متحده به بهانه واهی مقابله با تحرکات تهدیدآمیز ایران، دست به تقویت نیروهایش در خلیج فارس زده است، نگرانیها درخصوص سوءاستفاده طرفداران برخورد نظامی بین ایران و آمریکا را تا حد زیادی افزایش داده است. کما اینکه طی 48 ساعت گذشته نیز برخی رسانههای معلومالحال و وابسته بدون ارایه هیچگونه مدرکی از احتمال ارتباط ایران با ماجرای انفجارهای فجیره صحبت به میان آوردهاند. شاید درست به همین دلیل روز گذشته حشمتالله فلاحتپیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی از لزوم برقراری یک خط تماس مستقیم بین تهران و واشینگتن برای مقابله با بحرانافکنی طرفهای ثالث صحبت به میان آورد. خط تماسی که در مواقع بحرانی بدون هیچ واسطهای انتقالدهنده دیدگاههای دو طرف به یکدیگر باشد. این خط که فلاحتپیشه از آن با عنوان «خط قرمز» یاد کرد معادل مشهوری نیز دارد. خط تماسی که از آن در تاریخ با نامهایی چون «خط سرخ» یا «خط داغ» یاد شده است و کاخ کرملین در مسکو را مستقیما به ساختمان پنتاگون در واشینگتن متصل میکرد.
بحران موشکی
یا بحران نبودِ خط ارتباطی؟
1962 میلادی را باید مقطعی مهم در تاریخ جنگ سرد به شمار آورد. سالی که به دلیل انتقال موشکهای اتحاد جماهیر شوروی به کوبا جهان در آستانه جنگ اتمی قرار گرفت و اگر نیکیتا خروشچف رهبر شوروی دستور بازگشت کشتیهای حامل موشک را صادر نمیکرد، معلوم نبود جهان کنونی چه شکل و شمایلی میداشت. بحران موشکی البته این را هم روشن کرد که در صورت بروز یک تشنج سیاسی یا حتی نظامی بین دو ابر قدرت شرق و غرب، هیچ وسیله و امکانی برای انجام یک گفتوگوی بیواسطه و سریع بین سران دو کشور وجود ندارد! در طول حرکت کشتیهای حامل موشک به سمت کوبا عمده مذاکرات یا به عبارتی خط و نشان کشیدنهای دو طرف در رسانهها بود و تازه بعد از فروکش کردن بحران بود که به این فکر افتادند باید فکری به حال این مشکل بکنند. نتیجه اینکه در تابستانسال 1963 میلادی نخستین خط تماس مستقیم بین ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی برقرار شد و با اینکه یکی از مشهورترین نامهای آن «تلفن قرمز» بود برخلاف تصورات موجود هرگز یک خط تلفنی نبود!
ارسال شکسپیر و تحویل گرفتن چخوف!
این خط درواقع یک تلهتایپ یا دورنگار بود و متنی که در کرملین یا پنتاگون تایپ میشد را عینا در طرف مقابل انعکاس میداد. این میان به دلیل نگرانی از بابت خراب یا قطع شدن خط تماس، هر دو طرف توافق کردند با ارسال پیامهای آزمایشی خط را به شکل دایم، مشغول نگاه دارند، از این رو آمریکاییها جملاتی از آثار نویسندگان مشهوری چون شکسپیر و مارک تواین را برای طرف روسی ارسال میکردند و در ازای آن جملات قصار آنتوان چخوف را تحویل میگرفتند! این سیستم در سال 1983 و به پیشنهاد رونالد ریگان با فکس پرسرعت جایگزین شد هرچند که یک خط تلگراف بهعنوان عنصر ارتباطی ثانویه برای مواقعی که به هر دلیل امکان برقراری ارتباط با خط اصلی میسر نبود همواره کل سیستم را پشتیبانی میکرد. نخستین استفاده رسمی آمریکا از این خط در روز ترور جانافکندی اتفاق افتاد و نخستین پیام ارسال شده از سوی شوروی نیز در جریان جنگ 6 روزه اعراب و اسراییل بود. «خط داغ» همچنان بین آمریکا و روسیه برقرار است و از سیستمهای پیشرفته ماهوارهای برای این کار استفاده میشود.