چند روز پیش نبیهزار جریبی نماینده مردم گرگان و آق قلا انگشت اتهام را در مورد سیل اخیر به سمت وزارت نیرو گرفت و گفت که زیر مجموعه این وزارتخانه با باز نکردن دریچههای سد به دلیل پرورش ماهی و همچنین لایروبی نکردن کانالها و رودخانهها مسبب بروز سیل در استان گلستان بوده است. اما علی نظری، مدیرعامل شرکت آب منطقهای گلستان در گفتوگو با «شهروند» این ادعا را تکذیب میکند و با ارایه آمارهایی میگوید که حجم بارندگی بهحدی بود که بروز سیل با هیچ تمهیدی قابل جلوگیری نبوده است.
گفته میشود که سالهاست لایروبی رودخانهها در استان گلستان به تعویق افتاده است، چرا؟
اساسا این ادعا درست نیست که من بخواهم برایش دلیلی ذکر کنم. ما سال گذشته به طول 50کیلومتر لایروبی داشتهایم و این چیزی نیست که قابل اثبات نباشد. لایروبی کاری کاملا قابل مشاهده است و هر کس که بخواهد میتواند بیاید و صحت این ادعا را خودش بررسی کند، اما در همین زمینه دو موضوع دیگر هم وجود دارد یکی اینکه استان گلستان دارای شیب زیادی است و ما با مختصات شیب دو درهزار روبهرو هستیم و اگر در لایروبی افراط شود و کار به کف کنی برسد، ممکن است در هنگام بروز سیل نتیجه عکس بگیریم و به سرعت و شدت جاری شدن آب کمک شود. نکته بعد این است که حجم بارندگی بهحدی بود که هیچ نوعی از لایروبی نمیتوانست به افزایش حجم رودخانه تا اندازه سه یا چهار برابر ظرفیت آن کمک کند. در مورد سد وشمگیر که با مشکلاتی روبهرو بود، هم شخصا بارها از مسئولان تقاضا کردم که اعتبارات لازم را تخصیص دهند. حتی با نماینده مردم در مجلس هم نامه نگاری کردم تا به حل مشکل کمک کند اگرچه باز هم تکرار میکنم جاری شدن سیل در کل استان و در ابعاد وسیع به این موضوعات موردی وابسته نبود.
آیا پرورش ماهی پشت سدها عاملی برای جلوگیری از تخلیه تدریجی آب پشت آنها شد؟
این هم ادعایی است که به هیچ وجه صحت ندارد. در منطقه وشمگیر حول محور سد و رودخانههای منشعب مراکز اقتصادی و کشاورزی زیادی تشکیل شده و خیلی از مردم از آنها سود میبرند و به فعالیتهای مختلف میپردازند که این فعالیتها کوچکترین ارتباطی با وقوع سیل نداشته است. ما همزمان با تخصیص آب به کشاورزی و فعالیتهای دیگر، معمولا برای پایداری سدها مقداری آب پشت آنها نگه میداریم. برخی از فعالان اقتصادی در این آب نگهداری شده پشت سد ماهی میریزند. اگر ترسالی باشد و کیفیت آب خوب باشد، ماهی عمل میآید و اگر خوب نباشد جواب نمیگیرند، اما این ارتباطی با حجم آبی که ما پشت سد نگه میداریم، ندارد.
یعنی شما هیچ کوتاهی را در زمینه مدیریت منابع آب گلستان نمیپذیرید؟
به هر حال کار بیخطا ممکن نیست، اما من برای شما با مقایسه آماری توضیح میدهم تا متوجه بشوید که سیل گلستان قابل کنترل نبود. هواشناسی روز 25 اسفند ماه اخطاریه داد و ما پای کار آمدیم اما از روز 26 اسفند بارشهای عجیب و غریب شروع شد. ما قبل از شروع بارشهایی که منجر به وقوع سیل شد، 38درصد نسبت بهسال آبی قبل افزایش بارش داشتیم، اما در این سه روز که تا 5 روز هم ادامه پیدا کرد، ناگهان میزان افزایش بارش نسبت بهسال گذشته به 99درصد رسید، آن هم در کل استان. این یعنی بارش و سرازیر شدن آبهای روان از غرب به شرق در تمام طول استان و طغیان تمام رودخانهها به صورت همزمان. ما فقط در حوزه گرگان رود بالادست، در سه روز 200 میلیمتر بارش داشتیم که کاملا بیسابقه بود. ما قبلا هم در گلستان تجربه سیل داشتیم مانندسال 70، 71 و 81 اما حجم این بارشها با آنها اصلا قابل مقایسه نبود. بارندگی در اردیبهشتسال 71 مجموعا 70 میلیمتر و درسال 81 کلا 85 میلیمتر بود، اما در سیل اخیر با 200 میلیمتر بارش روبهرو بودیم آن هم ظرف 3 تا 5 روز.
حجم سیلاب درسال 71، 60میلیون متر مکعب و درسال 81، 34میلیون متر مکعب بود، اما در سیل اخیر 155میلیون متر مکعب حجم روان آبی بود که جاری شد آن هم فقط در محدوده سد گلستان. یک مقایسه دیگر هم میکنم، حجم کل بارشها در استان 2میلیارد و 200 میلیمتر مکعب بود درحالیکه پتانسیل آب سطحی و زیرزمینی ما بهطورکلی 2میلیارد و 400 میلیمتر مکعب است. امیدوارم با مرور این عددها به خوبی حجم بارش را متوجه شده
باشید.