وقتی از هولیگانیسم در فوتبال صحبت به میان میآید، همه ناخودآگاه به یاد طرفداران فوتبال در انگلستان میافتند! این میان هرچند که فوتبالدوستان ایتالیایی و البته برخی طرفداران این رشته ورزشی در منطقه آمریکای جنوبی نیز میتوانند نامزد دریافت لقب «هولیگان» باشند اما به نظر میرسد نماد تام و تمام این واژه، انگلیسیها هستند و بس! روش کار هولیگانها معمولا به درگیری با طرفداران تیم حریف قبل، حین و بعد از مسابقه خلاصه میشود. این میان آسیبزدن به اموال عمومی و انجام حرکات نابهنجار در سطح شهر نیز ازجمله نمودهای رفتاری بارز این گروه از به ظاهر فوتبالدوستان است که طرفداری از یک تیم خاص را بهانهای برای نزاع دستهجمعی و آشوبگری قرار میدهند. اما اینکه چرا در بین همه هولیگانهای فوتبالی انگلیسیها بدنامترینها قلمداد میشوند، پیشینهای دارد که در ادامه آن را میخوانید.
فوتبال با طعم مرگ
30سال پیش درچنین روزی، برابر 15 آوریل 1989 میلادی، در جریان برگزاری مسابقه فوتبال بین تیمهای لیورپول و ناتینگهام فارست در نیمهنهایی جام حذفی فوتبال انگلستان، ازدحام جمعیت منجر به مرگ 96نفر از حاضران در ورزشگاه هیلزبورو شد. این حادثه که در تاریخ به «فاجعه هیلزبورو» معروف شده است، 4سال بعد از فاجعه ورزشگاه هیسل بلژیک به وقوع پیوست و موجب بدنامی بیش ازپیش طرفداران فوتبال در انگلستان شد. در فاجعه ورزشگاه هیسل بروکسل (پایتخت بلژیک) که 29 می 1985 جهان را در شوک فرو برد، در جریان برگزاری مسابقه فینال جام باشگاههای اروپا بین تیمهای یوونتوس و لیورپول، درگیری بین طرفداران دو تیم منجر به مرگ 39نفر (عمدتا طرفداران یوونتوس) شد. طرفداران لیورپول قبل از شروع بازی با شکستن فنسهای حائل میان خود و طرفداران یوونتوس درگیری را آغاز کردند که عقبنشینی ایتالیاییها به سمت دیوار ورزشگاه ریزش آن و رقمخوردن فاجعه را در پی داشت. در پی این حادثه، تیمهای انگلیسی به مدت 5سال و لیورپول برای 6سال از شرکت در کلیه مسابقات اروپایی محروم شدند.
این لیورپول بدشگون
در آوریل 1989 و با گذشت 4سال از فاجعه هیسل، فاجعهای دیگر در هیلزبورو رقم خورد، آنهم با حضور مجدد طرفداران لیورپول! همین کافی بود تا رسانهها قبل از روشنشدن ابعاد ماجرا به انتقاد از لیورپولیها پرداخته و آشوبطلبی آنان را مقصر مرگ 96 انسان بیگناه معرفی کنند، اما بعد از مدتی و با فروکشکردن تلاطمات حادثه، مشخص میشود که فاجعه فوق در واقع محصول یک ناکارآمدی مدیریتی است و طرفداران لیورپول کمترین نقشی در آن نداشتهاند. در واقع ماموران مستقر در ورزشگاه هیلزبورو با علم به ظرفیت محدود استادیوم، ورود تماشاگران را آزاد گذاشته و باعث شدند در اثر ازدحام بیش از حد، 96نفر از هواداران لیورپول زیر دست و پای دوستان و همشهریان خود له شوند. دادرسی فاجعه هیلزبورو یکی از طولانیترین تحقیقات قضائی- ورزشی در بریتانیا بود که نهایتا در سال 2012 با تبرئه تماشاگران لیورپولی و محکومشدن پلیس خاتمه یافت.