شهروند| ادعای عجیب درباره افزایش 70درصدی تولید خودرو در سال 97 یکی از اخبار پربازدید آخر هفته بود. یک خبرگزاری دولتی به نقل از رضا رحمانی، وزیر صنعت نوشته بود تحریم نتوانسته روی صنعت خودروسازی تأثیر چندانی بگذارد و تولید خودرو 70درصد سال گذشته رشد داشته است! این موضوع درحالی رخ میدهد که آمارهای منتشرشده حاکی از کاهش حدود 30 تا 40درصدی تولید خودرو نسبت به سال گذشته است و البته پرسش این است که اگر تولید خودرو نزدیک به دوبرابر زیادتر شده است، پس چرا قیمت خودرو حاشیهساز شد؟
اگر دلار 4200 ندهید، خودرو باز گران میشود
سال گذشته قیمت خودرو آزاد شد. آنهم در شرایطی که بازار خودروی ایرانی در انحصار است. قیمت خودرو که پیش از آزادسازی هم شیب صعودی گرفته بود، درنهایت به آنجا رسید که قیمتها حدود 100درصد رشد داشت و بارها بهای انواع خودروی داخلی حاشیهساز شد. البته اشتهای خودروسازان برای افزایش قیمت تمامی ندارد و معلوم نیست با حذف ارز 4 هزار و 002 تومانی دوباره آنها چه برنامهای برای قیمت خودرو پیاده کنند.
به گفته فربد زاوه کارشناس صنعت خودرو به «شهروند» آنها پیشنهادهای جالب دیگری هم برای دولت مطرح کردهاند که مثلا اگر صنعت خودرو تعطیل شود، سالانه دولت باید 15هزارمیلیارد تومان بیمه بیکاری بدهد. برای حفظ این صنعت نصف این مبلغ را به خودروسازان پرداخت کند یا برای ثابتماندن قیمتها، قطعهسازها دیگر مالیات ندهند.
با این حال اینها تنها بخشی از درخواستهای خودروسازان در هفته گذشته است که پارسال قیمت برخی از محصولات خود را تا دوبرابر افزایش دادند. قیمت پراید از 22میلیون تومان به 36میلیون تومان و تیبا از 29میلیون تومان به بالای 40میلیون تومان و پژو 405 از 43میلیون تومان به 65میلیون رسید، اما گویا رشد قیمت خودرو در ایران تمامی ندارد. فربد زاوه که گفتههای مطرحشده را به زورگویی در خودروسازی ایران تفسیر میکند، به «شهروند» میگوید: «کاهش قدرت خرید خانوارها موجب شده که سهم خودرو از سبد معیشتی خانوارها به حداقل ممکن برسد. شرایط اقتصادی مردم به قدری بد است که حتی اگر خودرو به قیمت سال 96 هم عرضه شود، باز هم مشتری زیادی را نخواهد داشت.»
او با اشاره به وعده خودروسازان مبنی بر تولید یکمیلیون و 200هزار دستگاه خودرو در سال 98، گفت: «در بهترین شرایط بازار تنها کشش خرید 700هزار دستگاه خودرو را خواهد داشت و حدود 500هزار دستگاه خودروی روی دست خودروسازان باقی خواهد ماند.» به گفته زاوه، به دلیل بالابودن بهره در ایران طرحهایی همچنین فروش اقساطی و لیزینگ خودرو نمیتواند به رونق این بازار کمک کند و تجربه سال 93 دوباره تکرار خواهد شد.»
رشد 70درصدی تولید خودرو در سال 97؟!
«سال گذشته تولید خودرو با وجود مشکلات، 70درصد افزایش یافت.» این خبر را درحالی خبرگزاری ایرنا به نقل از وزیر صنعت اعلام کرده که آمارها از کاهش حدود 40درصدی تولید خبر میدهد. براساس آماری که وزارت صنعت منتشر کرده، تولید خودرو در سال 96 حدود یکمیلیون و 534هزار دستگاه بوده است اما میزان تولید خودرو در سال گذشته در بهترین حالت یکمیلیون دستگاه خواهد بود. فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در اینباره به «شهروند» میگوید: «احتمال میرود که خبرنگار در انتشار این خبر دچار خطا شده، چراکه تولید خودرو در اسفند پارسال نسبت به ماههای قبلی که بسیار ناچیز بوده، رشد 70درصدی داشته است.»
البته رضا رحمانی چندی پیش در همایش بزرگ قطعهسازی در رابطه با رشد تولید خودرو اینگونه سخن گفته بود: «روزهای اول که بهعنوان وزیر انتخاب شدم، صنعت خودرو و قطعه بسیار در معرض خطر بود. تولید روزانه سایپا 400 و ایرانخودرو 800 دستگاه بود. خودروها ناقص تولید میشد، اما آخر اسفند تولید روزانه 4هزار دستگاه شد و تولید چندبرابر شد.»
توقف خودروها در پارکینگ خانهها
هرچند که برخی سال 98 را سالی توأم با رکود برای این صنعت خودروسازی و نبود مشتری برای خودروهای تولید داخل پیشبینی میکنند، اما نگاهی به وضع فروشهای فوری در ماههای پایانی سال از جذابیت بالای خرید خودرو برای ایرانیها حکایت میکند. فروشهایی فوری که تنها 16 تا 20درصد تولیدات اسفند پارسال را به خود اختصاص داده بود، به اذعان کارشناسان رقم ناچیزی است که نمیتوانست قیمتهای نجومی در بازار را تا حد زیادی کنترل کند. زاوه در اینباره میگوید: «با فرض درنظرگرفتن تولید روزانه 4هزار دستگاه در اسفند، میزان خودروی تولید در 25روز کاری چیزی حدود 90هزار دستگاه بوده که بیشتر آن مربوط به واگذاری خودروهای پیش فروش شده است .تنها چیزی که حدود 15 تا 18هزار دستگاه آن در قالب فروش فوری عرضه شده است، بنابراین نمیتوان انتظار معجزه داشت.»
به گفته این فعال صنعت خودرو، بخش زیادی از خرید خودروهایی که در قالب فروش فوری یا پیشفروش عرضه میشود، مربوط به سرمایهگذارانی است که از ترس کاهش ارزش پول خود نسبت به خرید خودرو اقدام کردهاند. او با بیان اینکه خودرو نه همانند مسکن به یک سرمایه زیادی نیاز دارد و نه نگرانیهای خرید سکه و دلار را دارد و کالایی مناسب برای سرمایهگذاری به حساب میآید، ادامه داد: «درحال حاضر پارکینگهای تهران پر است از خودروهایی که چند کیلومتر بیشتر کار نکردهاند و صاحبان آنها بهعنوان اندوخته به آن نگاه میکنند تا هر زمان که لازم شد، آن را بفروشند.»