پریسا اسلام‌زاده- شهروند| بروزحوادث مختلف طبیعی در ایران تبدیل به یک رویه شده است اما جالب است بدانید که با این‌همه ریسک بالای حوادث در ایران، بیمه مرکزی اعلام کرده است که در کل ساختمان‌های کشور کمتر از 12درصد بیمه آتش‌سوزی و کمتر از 7درصد بیمه زلزله دارند. با این وجود شرکت‌های بیمه‌ای تهران به «شهروند» می‌گویند بعد از سیل، افراد زیادتری برای دریافت بیمهنامههای مربوط به سیل و زلزله و حوادث طبیعی مراجعه می‌کنند.
جالب است بدانید که قیمت این بیمهنامههای سالیانه برخلاف تصور عموم بسیار ارزان است و شما با کمتر از 50هزار تومان می‌توانید یک بیمه‌نامه حوادث غیرمترقبه برای خانه، مغازه و وسایل زندگی‌تان بخرید و با مبلغی درحدود 300هزار تا یک‌میلیون تومان برای خودروهای معمولی‌تان بیمه بدنه با پوشش حوادث غیرمترقبه خریداری کنید.
درحال حاضر ایران با این‌همه ریسک بالای حوادث بیمهنامههای حوادث را برای ساختمان‌ها اجباری نکرده است اما محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه اعلام کرده که دولت به دنبال اجباری‌کردن این نوع بیمه‌نامه‌هاست و درصورتی که افراد به این الزام تن ندهند، درصورت بروز خسارت دولت مسئولیت آن را برعهده نمی‌گیرد و احتمالا دیگر وام‌ها و تسهیلات کمکی هم دریافت نخواهید کرد.
اگر مستأجر باشیم، چه کار کنیم؟
بیمه حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله و... درحال حاضر تحت عنوان بیمه آتش‌سوزی در ایران رواج دارد و البته خسارات زیادی را پوشش می‌دهند. خساراتی مانند آتش‌سوزی، انفجار، صاعقه، سیل، طوفان، زلزله، سرقت، ترکیدگی لوله آب، خرابی‌های ناشی از برف و باران، شکست یا ترکیدگی شیشه تنها بخشی از این خطرها هستند که شما می‌توانید به راحتی با خرید یک بیمه‌نامه جامع به‌عنوان بیمه منازل مسکونی آن را بیمه کنید.
البته اگر در یک مجتمع مسکونی بزرگ زندگی می‌کنید، برایتان به‌صرفه‌تر است که یک بیمه‌نامه گروهی به مدیر ساختمان‌تان پیشنهاد بدهید. اگر مستأجر هستید هم ایرادی ندارد، ساختمان‌تان را صاحبخانه می‌تواند بیمه کند یا نکند، اما شما می‌توانید با بیمه‌نامه ویژه مستأجران اسباب و وسایل زندگی‌تان را بیمه کنید و برای خودروی‌تان هم بیمه بدنه با پوشش حوادث غیرمترقبه بگیرید.
قیمت بیمه‌نامه حوادث غیرمترقبه چقدر است؟
بیمه‌نامه سیل، زلزله و آتش‌سوزی قیمت‌های بسیار ارزانی دارند. درحال حاضر بازه قیمتی این بیمه‌نامه‌ها در بازار ایران بین حدود 12 تا 45هزار تومان در سال است. البته قیمت بیمه‌نامه با افزایش ریسک بالا می‌رود.
به‌عنوان مثال اگر شرکت‌های بیمه‌ای برای زلزله منطقه‌بندی ویژه‌ای قایل شده‌اند و استان‌هایی مانند اصفهان که خطر زلزله در آنها کمتر است و میزان خسارت احتمالی پایین‌تر است، بیمه‌نامه ارزان‌تری دارند و استان‌هایی که خطر زلزله در آنها خسارات سنگین‌تری به بار می‌آورد؛ مانند تهران و البرز بیمه‌نامه گران‌تری دارند. درباره سیل نیز این تقسیم‌بندی‌ها وجود دارد. مورد دیگری که قیمت بیمه‌نامه شما را بالاتر می‌برد، میزان ریسک موردی است که بیمه می‌کنید. مثلا اگر شما یک ساختمان قدیمی با سازه خشت و گلی دارید و احتمال ریزش آن بیشتر است، باید پول بیشتری برای بیمه‌نامه بدهید یا اگر در مناطق هشدار زندگی می‌کنید و مثلا درحوالی بازار بزرگ تهران ساکن هستید، در این منطقه احتمال نشست زمین بالاتر است.
بنابراین برای بیمه‌نامه‌تان قیمت بالاتری به شما گفته می‌شود. موضوع دیگر این است که شما ممکن است در خانه یا مغازه‌تان کالاهایی با ریسک بالاتر خطر نگهداری کنید. به‌عنوان مثال اگر کالاهای قابل احتراق دارید، حتما بیمه‌نامه آتش‌سوزی‌تان گران‌تر است.
کدام شرکت بیمه‌نامه ارزان‌تری دارد؟
درحال حاضر حدود 10 شرکت بیمه‌ای، بیمه‌نامه حوادث غیرمترقبه مانند سیل و زلزله را می‌فروشند. ارزان‌ترین بیمه‌نامه‌ها متعلق به شرکت‌های بیمه‌ای آسیا و کارآفرین و گران‌ترین بیمه‌نامه‌ها متعلق به شرکت‌های بیمه‌ای پاسارگارد، بیمه ما و بیمه نوین است.
ما به شما توصیه می‌کنیم که فارغ از قیمت بیمه‌نامه، بیمه‌نامه‌تان را از شرکت‌های بزرگتر و توانمندتر بخرید تا درصورت خسارت، برای گرفتن هزینه‌ها دچار دردسر نشوید.
بیمه‌نامه حوادث غیرمترقبه چه خساراتی را پرداخت نمی‌کند؟
زیان‌های ناشی از جنگ داخلی، شورش، آشوب، انقلاب، کودتا، اغتشاشات داخلی و اقدامات احتیاطی و انتظامی ازجمله زیان‌هایی هستند که شرکت‌های بیمه‌ای پرداخت نمی‌کنند. زیان‌های ناشی از انفجار مواد منفجره، زیان‌های ناشی از انفجار اتمی، اشعه رادیواکتیویته و زیان‌های واردشده به سکه، پول، اوراق بهادار، فلزات قیمتی، جواهرات و سنگ گرانبها از دیگر مواردی هستند که شرکت‌های بیمه‌ای خسارت آن را پرداخت نمی‌کنند.
زیان‌هایی که به اسناد، جمع‌آوری مجدد اطلاعات و حتی تنظیم دفاتر و اسناد بازرگانی وارد می‌شود، این مورد نیز ازجمله مواردی است که شرکت‌های بیمه‌ای خسارت آن را به شما پرداخت نمی‌کنند.
پوشش خسارت بالاتر یا پایین‌تر؟
شرکت‌های بیمه‌ای سقف پوشش حوادث و کف آن را به شما می‌گویند. به‌عنوان مثال آنها به شما می‌گویند که سقف پوشش بیمه‌نامه یک خودروی 206 مدل 10سال پیش 800هزار تومان است و کف آن 300هزار تومان. اگر کف بیمه‌نامه را بخرید و سارقی به خودروی‌تان دستبرد بزند و قطعات گرانقیمت را باز کند و ببرد، ممکن است هیچ پولی دست‌تان را نگیرد، چون شرکت‌های بیمه‌ای به شما می‌گویند که مثلا خودروی‌تان را در برابر سرقت کلی بیمه کرده‌اند و نه سرقت قطعات. این یعنی این‌که آنها تنها درصورتی به شما خسارت می‌دهند که خودروی‌تان را دزد ببرد و نه لوازم آن را.
بنابراین پیشنهاد می‌کنیم تمام موارد پوشش بیمه‌نامه‌تان را بررسی کنید و تنها به قیمت ارزان بیمه‌نامه فکر نکنید. شما باید از نماینده شرکت بیمه‌ای به صورت دقیق بپرسید که چه مواردی را با چه شرایطی پوشش می‌دهند؟
ارزش دارایی‌مان را بالا بزنیم، بهتر است یا پایین بزنیم؟
نکته مهمی که باید در بیمه منازل مسکونی رعایت کنید، درج دقیق ارزش منزل مسکونی و لوازم است؛ زیرا اگر ارزش خانه و لوازم خود را کمتر درج کنید، به همان اندازه‌ای که خودتان ثبت کرده‌اید، خسارت به شما تعلق خواهد گرفت. البته برخی بیمه‌ها هم هستند که ادعا می‌کنند صددرصد خسارت شما را درصورت وقوع حوادث غیرمترقبه پرداخت خواهند کرد اما درنهایت این کارشناس بیمه است که میزان خسارت را تعیین می‌کند.
اگر قیمت ملک و وسایل خانه بالا رفته باشد، چقدر خسارت می‌گیریم؟
یکی از نکات مهم در این بیمه این است که اگر تفاوت قیمتی در هنگام حادثه نسبت به زمان بیمه اتفاق افتاده باشد، در پرداخت خسارت لحاظ خواهد شد.
به این معنا که هنگام وقوع حادثه بار دیگر قیمت‌ها سنجیده می‌شوند که این موضوع در کشور ما اهمیت زیادی دارند، چون قیمت‌ها و شرایط اقتصادی ثبات ندارند و هر لحظه قیمت‌ها جابهجا می‌شوند و البته افزایش می‌یابند.
به همین دلیل قیمت‌ها با کارشناسی دوباره سنجیده می‌شوند و درصورت به توافق نرسیدن بیمه‌گذار و بیمه‌گر بر سر قیمت واقعی خسارت، طرفین می‌توانند از سه کارشناس برای سنجیدن هزینه خسارت استفاده کنند.
کارشناس اول و دوم با نظر خود، کارشناس سوم را انتخاب می‌کنند؛ بنابراین هرکدام از طرفین فقط یک کارشناس به طرف مقابل معرفی می‌کنند تا این دو با مشورت یکدیگر، نفر سوم را انتخاب کنند.
چه زمانی برای دریافت خسارت مراجعه کنید؟
شرکت‌های بیمه‌ای به شما حداکثر 5روز زمان می‌دهند تا آنها را از وقوع حادثه باخبر کنید و حداکثر ۱۰روز وقت دارید تا فهرست اشیای نجات داده‌شده و مبلغ تقریبی خسارت را برای بیمه‌گر ارسال کنید. البته یادتان باشد که بیمه‌گذار بدون اجازه بیمه‌گر حق ندارد تغییراتی در مورد کالای بیمه‌شده بدهد تا مشکلی برای ارزیابی خسارت ایجاد نشود.
البته اگر وسایلی را جابهجا می‌کنید که خسارت کمتر شود، اشکالی ندارد.