«تبریز میخواهد حاکمیت به دست ملت باشد. تمام ایران. هرگاه تهران از قبول این نظریه سرپیچی کند، ما با اصول رادیکالیسم ایران را تجدید بنا خواهیم نمود، ما میگوییم حاکمیت دموکراسی باید در سراسر ایران جاری باشد. اهالی ایالات و ولایات باید رأی خود را آزادانه اظهار دارند برای مدافعه این حق، آخرین مرحله مردن است و مردن در این راه را ما بر زندگی بیشرمانه ترجیح میدهیم.» متنی که خواندید یکی از آخرین نطقهای شیخ محمد خیابانی برای مردم تبریز است که اندکی قبل از حمله قوای قزاق به این شهر ایراد شده است. 99سال پیش در چنین روزی، برابر 19 فروردین 1299 خورشیدی، شهربانی تبریز به دست نیروهای شیخ محمد خیابانی افتاد و قیام مردم خطه آذربایجان بر ضد دولت مستبد وثوقالدوله را وارد مرحله تازهای کرد. این میان شاید بتوان اصل و اساس قیام شیخ محمد خیابانی را ضدیت با قرارداد ننگین 1919 قلمداد کرد که ایران را رسما تحویل بریتانیا میداد. هرچند که این جنبش نیز همچون حرکت میرزا کوچکخان عقیم ماند و با شهادت زعیماش در شهریور 1299 به پایان کار خود رسید.