پریسا اسلام‌زاده- شهروند| «مردم دچار سوءتفاهم شده‌اند. هیچ‌کدام از شرکت‌های هواپیمایی بلیت‌شان را گران نفروخته‌اند و این جای تقدیر دارد!» این جملاتی است که رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری به «شهروند» می‌گوید و تأکید می‌کند که شکایات زیادی درباره گرانفروشی بلیت هواپیما در عید نوروز دریافت کرده‌اند اما بعد از بررسی متوجه شده‌اند که هیچ‌کدام از شکایت‌ها درست نیست و شرکت‌های هواپیمایی همه قانونمند بلیت فروخته‌اند!
این موضوع درحالی رخ می‌دهد که مسافران و البته رسانه‌ها گزارش‌های متعددی از گرانفروشی بلیت هواپیما همراه با مستندات منتشر کرده‌اند. به‌عنوان مثال خبرگزاری تسنیم نوشته است؛ در روزهای پایانی تعطیلات نوروزی قیمت بلیت پروازها گران‌تر از نرخ‌های اعلام‌شده بوده است و به‌عنوان نمونه، پرواز مشهد-تهران هواپیمایی ایرتور باید حداقل 100‌هزار تومان و حداکثر 750‌هزار تومان باشد، اما این شرکت این پرواز را به قیمت 841‌هزار تومان به فروش می‌رساند. کف و سقف این پرواز برای «ماهان» به ترتیب 264‌هزار و 500 تومان و 579‌هزار تومان است، این درحالی است که شرکت مذکور پرواز مشهد-تهران را 638‌هزار تومان می‌فروشد. گزارش‌های منتشرشده حتی از گلایه شهروندان مناطق سیل‌زده حکایت دارد که شرکت‌های هواپیمایی بلیت مسیر تهران به آبادان را که در روزهای عادی حتی تا 80 یا 90‌هزار تومان می‌فروختند، با وقوع سیل تا 700‌هزار تومان فروخته‌اند.
به جز این بلیت، پرواز نوروزی برخی خبرنگاران روزنامه شهروند هم حاکی از گرانفروشی سایت‌های فروش بلیت است که البته پیگیری‌های یکی از این خبرنگاران درباره گرانفروشی بلیت به بن‌بست خورده است.
مجموع این اتفاقات درحالی رخ می‌دهد که مقصود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن ایرلاین‌ها به «شهروند» گفته بود: «نرخ بلیت هواپیما در نوروز باید مطابق نرخ‌های آذر 97 باشد و مردم اگر بلیت گران خریدند، پولشان پس داده می‌شود. به دنبال این موضوع انجمن ایرلاین‌ها هم جدولی منتشر کرد و نرخ کف و سقف بلیت هواپیما در ایرلاین‌های مختلف را اعلام کرد. اقدامی که البته با تأخیر زیاد از سمت سازمان هواپیمایی کشوری هم دنبال شد و پایگاه اطلاع‌رسانی این سازمان قیمت مجاز بلیت را روی سایت خود قرار داد.»
بلیت‌ها با قیمت آذرماه به فروش رسیدند؟!
حدود یک‌‌ماه مانده به آغاز تعطیلات نوروزی قیمت‌های بلیت‌های هواپیما افزایش زیادی پیدا کرد. با توجه به این شرایط پیش‌بینی می‌شد بخش زیادی از سفرهای نوروزی مردم با هواپیما کنسل شود. همین موضوع باعث شد که به دستور سازمان هواپیمایی کشوری و با همراهی ایرلاین‌ها قیمت‌ بلیت‌های هواپیمایی براساس نرخ‌های آذرماه برای تعطیلات نوروز تعیین شود. مقصود اسعدی‌سامانی، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های هواپیمایی در این‌باره  به «شهروند» می‌گوید: «در آذرماه شرکت‌های هواپیمایی براساس نرخ ارز نیمایی، قیمت تمام‌ شده و میزان دسترسی‌‌ای که به ارز داشتند، قیمتی را برای بلیت‌های خود تعیین کردند. این تعیین نرخ سبب شد تا دامنه قیمتی برای بلیت هواپیما ایجاد شود که از ۱۰۰‌هزار تومان شروع شده و به ۸۰۰‌هزار تومان می‌رسد. این دامنه قیمتی در دنیا هم وجود دارد و برای هر مسیر چند کلاس پروازی تعریف شده و براساس شرایط عرضه و تقاضای بازار، قیمت‌های موجود در این دامنه را عرضه می‌کنند. ما هم تصمیم گرفتیم برای رفاه حال هموطنان در تعطیلات نوروز این قیمت را برای سفرهای هوایی درنظر بگیریم.» مریم شکرانی، یکی از خبرنگاران روزنامه شهروند گرانفروشی بلیت پرواز کیش به تهران را پیگیری کرده است. او که بلیت برگشت 13 فروردین را از آژانس فروش بلیت سفرستان تهیه کرده است، توضیح می‌دهد که بلیت مسیر کیش به تهران را در روز 13 اسفند 96 از سفرستان با نرخ حدود 700‌هزار تومان رزرو کردم و پرواز از ایرلاین کیش‌ایر انجام می‌شد. براساس نرخنامه‌ای که سازمان هواپیمایی کشوری منتشر کرده است، حداقل قیمت پرواز در مسیر تهران- کیش با کیش‌ایر حدود 250‌هزار تومان و حداکثر 400‌هزار تومان است.
او ادامه می‌دهد: «در وهله اول شکایت به انجمن ایرلاین‌ها با تلفن رسیدگی به شکایات ایرلاین‌های مختلف ارجاع داده می‌شوید و خطوط تلفن در تعطیلات به سختی پاسخگو بوده‌اند. بعد از پاسخگویی شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده‌اند که تنها درصورتی به شکایات رسیدگی می‌کنند که بلیت را مستقیم از خود آنها خریداری یا رزرو کرده‌اید.»
این ادعا درحالی مطرح شد که در روزهای اول اسفند تقریبا تمام ایرلاین‌ها اعلام می‌کردند که فروش مستقیم‌شان به پایان رسیده است و برای بسیاری از مسیرها بلیتی برای عرضه نداشتند. در نتیجه شما مجبور می‌شدید که دست به دامن آژانس‌های مسافرتی شوید.
پاسکاری گرانفروشی بلیت بین سازمان‌ها
خبرنگار روزنامه شهروند در ادامه شکایت خود را از سایت انجمن شرکت‌های هوایی دوباره دنبال کرده است و این بار با این پیغام مواجه می‌شود که «سفرستان» جزو آژانس‌های مسافرتی بند «ب» است و رسیدگی به این موضوع باید از طریق سازمان میراث‌فرهنگی انجام شود.
آژانس‌های مسافرتی بند «الف» آژانس‌هایی هستند که فقط بلیت می‌فروشند و حق برگزاری تور مسافرتی ندارند. آژانس‌های بند «ب» آژانس‌هایی هستند که می‌توانند علاوه بر فروش بلیت، تورهای تفریحی هم برگزار کنند و آژانس‌های بند «پ» آژانس‌های فروش بلیت هستند که مجوز برگزاری تورهای زیارتی را دارند و زیرمجموعه سازمان حج و زیارت فعالیت می‌کنند.
سایت سازمان میراث‌فرهنگی برای ثبت گزارش شکایت بارها شما را با پیغام خطا مواجه می‌کند و بدون گرفتن مستندات و تنها با شرح کوتاهی از شکایت اعلام می‌کند موضوع را بررسی می‌کند که شکایت در تمام طول تعطیلات بدون نتیجه می‌ماند.
جالب است بدانید مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری به شما می‌گویند که اگر بلیت‌تان را از سایت‌های غیرمجاز خریداری کرده باشید، امکان پیگیری شکایت وجود ندارد و البته این‌که چطور بلیت‌های هواپیما به دست سایت‌های غیرمجاز می‌رسد و بازار سیاه این بخش چگونه شکل می‌گیرد، خودش نکته مهمی است که تاکنون از سمت متولیان بی‌پاسخ مانده است.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن ایرلاین‌ها دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: «ما بارها توصیه اکید کردیم که قیمت تمام سفرهای هوایی در سایت سازمان هواپیمایی وجود دارد. شخصا تاکید کردم که اگر فردی بخواهد بلیت بخرد، باید در دامنه قیمتی اعلام شده از طرف انجمن شرکت‌های صنفی باشد و اگر فردی بلیت‌ها را بالاتر از دامنه قیمتی مصوب از سوی شرکت‌های هواپیمایی بخرد، خریدار متضرر شده و این مازاد قیمت به جیب شرکت هواپیمایی نمی‌رود. ضمن این‌که به انجمن شرکت‌های هواپیمایی هم کتبی و هم در جلسات مکرر به انجمن دفاتر خدمات مسافرتی و سایت‌های فروش اینترنتی بلیت هواپیما اعلام شد که به هیچ وجه قیمت‌های بالاتر را نمایش ندهند و به مشتریان عرضه نکنند.»
شکایات زیادی دریافت کردیم
سایت سازمان هواپیمایی کشوری در روزهای تعطیلات عید شاهد ثبت گزارش‌های مردمی زیادی بوده است؛ گزارش‌هایی که شامل تخلفات ایرلاین‌ها ازجمله تاخیر و گرانفروشی بوده تا عدم‌ارایه سرویس‌های مناسب در سفرها.
رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری درباره گزارش‌های مردمی و ثبت شکایات به «شهروند» می‌گوید: «در تعطیلات نوروزی گزارش‌های مردمی زیادی از تخلفات ایرلاین‌ها داشته‌ایم که تا حد امکان به همه آنها رسیدگی شده است. از جمله بیشترین شکایاتی که می‌شود به آنها اشاره کرد، شکایت‌های مربوط به گرانفروشی بوده است. پیش از تعطیلات نوروزی ایرلاین‌ها تصمیم گرفتند برای مبارزه با سودجویی‌ها و با توجه به استقبال مردم از سفرهای هوایی بلیت‌ها را با قیمت آذرماه به فروش برسانند. ما هم روی سایت سازمان هواپیمایی کشوری تاکید کردیم که اگر مردم بلیتی را گران‌تر از دامنه قیمتی اعلام شده خریدند، حتما به ما اطلاع دهند. در همین زمینه گزارش‌های مردمی زیادی داشته‌ایم که هموطنان خواستار رسیدگی به این تخلف و دریافت خسارت‌شان بودند. در واقع ما برای سقف و کف همه پروازها قیمت تعیین کردیم و اعلام شد هر بلیتی که خریداری می‌شود، باید در همین دامنه باشد. البته برخی هموطنان هم دچار سوءتفاهم شدند و فکر می‌کردند بلیتی که قرار است مثلا از تهران به کیش بگیرند، باید 200‌هزار تومان باشد و اگر از این نرخ بالاتر باشد، یعنی شرکت فروشنده بلیت تخلف کرده، در صورتی که این‌طور نبوده و دامنه قیمتی بلیت تهران-کیش 200 تا 800 هزار تومان بوده و کسی که از شرکت‌های هوایی بلیت با قیمت 400‌هزار تومان خریده باشد، آن شرکت دچار تخلف نشده است.»
هیچ گرانفروشی رخ نداده است
جعفرزاده با تاکید بر این‌که به تمام شکایت‌های مردمی رسیدگی شده، به «شهروند» می‌گوید: «آن‌چه ما به مردم اعلام کردیم این بود که بلیت‌ها را گران‌تر از دامنه قیمتی اعلام‌شده نخرند که اگر این اتفاق رخ داد، می‌توانند با ثبت شکایت خود در سایت سازمان هواپیمایی و محرز شدن تخلف، پول خود را پس بگیرند. ما به تمام این شکایت‌ها رسیدگی کردیم و دراین‌باره تخلفی برایمان محرز نشد، ضمن این‌که خودمان هم بازرسی‌هایی از ایرلاین‌ها و شرکت‌های فروش بلیت هواپیما داشتیم، ولی خوشبختانه هیچ تخلفی رخ نداده و تمامی بلیت‌ها براساس قیمت‌های اعلام‌شده به فروش رفتند. برخی از هموطنان براساس تصور خودشان از قیمت بلیت‌ها و تنها با درنظر گرفتن این‌که کف قیمت چقدر است، اعلام به ثبت شکایت کرده بودند که شکایت‌شان شامل حال تخلفات نمی‌شود. خوشبختانه در بین شکایات مردمی به هیچ گرانفروشی برنخوردیم که این موضوع قابل تقدیر است.» جعفرزاده درباره این‌که عمده گزارش‌های مردمی بابت نارضایتی از سفرهای هوایی چه بوده است، به «شهروند» می‌گوید: «مواردی مثل تاخیر‌ها، عدم‌اطلاع‌رسانی برای تاخیرهای چند ساعته و سرویس‌های نه‌چندان مناسب از مواردی بودند که مردم بابت آنها شکایت‌های زیادی ثبت کردند که تا حد امکان به همه آنها هم رسیدگی شد.»