شهروند| برگزاری نمایشگاه آیدین آغداشلو، یک اتفاق بود؛ نه‌تنها به خاطرِ این‌که او سرانجام بعد از 40سال، تصمیم به برگزاری نمایشگاه گرفت بلکه روزِ افتتاحیه نمایشگاه نیز اتفاق بزرگی رخ داد، به طوری‌که تمامِ خیابان‌های منتهی به گالریِ اثر بسته شده بود و این اتفاقی نیست که تاکنون در عرصه هنرهای تجسمی رخ داده باشد. او در سال‌های بعد از انقلاب – ابتدا به جبر و بعدها به اختیار - رویِ جلدِ کتاب‌ها نقاشی می‌کرده و با خود فکر کرده که این خودش یک نمایشگاهِ بزرگِ سیار است. همه می‌توانستند کارهایم را ببینند. در تیراژ بسیار بالا. خیلی بیشتر از کسانی که در آن سال‌ها به نمایشگاه‌ها و گالری‌های هنری می‌آمدند. در آن سال‌ها بیش از 60،50 نقاشی به صورت بسیار جدی و دقیق و حتی گاه بی‌ارتباط با موضوع کتاب کار کرد که به نوعی یک نمایشگاه سیار بود و خودش می‌گوید اعتبار نقاشی سال‌های بعد او تا حد زیادی مدیون همان دوران است که با عرضه آن آثار مردم متوجه شدند یک امر جدی در جریان است و آدمی این‌جا هست که حرفی برای گفتن دارد و دارد یکسره کار می‌کند.
نقاشِ کهنه‌کار روزِ گذشته به مناسبت نخستین نمايشگاه انفرادى‌ای كه پس از ٤٠سال برپا کرده نشستی برگزار کرد. او اهل گلایه نیست. هیچ‌وقت در این سال‌ها نبوده است؛ اما به این مسأله اشاره‌ای کرد که موزه هنرهای معاصر باید نمایشگاهی جامع از آثارش برپا می‌کرد. در این نشست همچنین اميد تهرانى و مريم مجد - مديران گالرى اثر - نیز حضور داشتند. آغداشلو ضمن سپاس از مردم كه به گفته خودش در تمام اين سال‌ها نان او را داده‌اند از مستقل بودنش گفت كه سبب شد روزگارى بر او خيلى خيلى سخت بگذرد؛ اميد تهرانى از فروش همه آثار اين نمايش و ليست بلندى از خريدارانى خبر داد كه چشم به راه خريد يك اثر از آغداشلو هستند و مريم مجد از نسل جوان هنرى گفت كه با جديت كوشيده است تا نمايشگاه مرورى بر آثار يك استاد پيشكسوت برگزار شود.
در ابتداى اين نشست «امید تهرانی» - مدیر گالری اثر - درباره برنامه‌ريزى براى برپایی نمایشگاه مرورى بر آثار آغداشلو گفت. از این‌که 3سال پیش پیشنهاد برگزاری این نمایشگاه را با آیدین آغداشلو مطرح کرده و او سرانجام بعد از گذشت یک‌سال به برپایی نمایشگاه انفرادی‌اش پس از 40سال رضایت داده است. او می‌گوید: «درواقع دو‌سال برای برگزاری و جمع‌آوری آثار این نمایشگاه به همراه تیم گالری اثر و خانم مرجان خلیلی تلاش‌های فراوانی کردیم كه حاصلش خلاصه‌اى از ٥٠سال دوره‌های مختلف کاری ايشان است.»
او درست به همان نکته‌ای اشاره دارد که باعثِ بهت و حیرت شده است. این‌که 10هزار نفر از این نمایشگاه دیدن کردند و انبوه جمعيتى كه روز افتتاحيه پشت در ماندند و ساعت‌ها در صف ايستادند و نيروى انتظامى تلاش کرد تا سروسامانی به امور بدهد. اما در این نشست، آیدین آغداشلو صحبت‌هايش را با توضيح درباره تأخير ٤٠ساله در برپايى نمايشگاهش شروع کرد: «من هميشه تك‌تك كار كرده‌ام و بلافاصله براى گذران زندگى آنها را فروخته‌ام؛ در نتیجه هيچگاه کار کافی برای برگزاری نمایشگاه نداشتم، پس از مدتی تصمیم گرفتم عمده کارهایی را که طی این 2سال انجام دادم برای نمایش در گالرى اثر به تماشا بگذارم. تمام نیرویم را صرف این آثار کردم. سعی کردم طوری نقاشی کنم که مطابق اشاره‌ای باشد که همیشه به شاگردانم می‌کنم. عقيده دارم اگر هنرمندی فقط یک کار انجام دهد، باید آن یک اثر تمامی خصلت‌های کار او را در برگیرد. من هم در این آثار وسواس زیادی به خرج دادم تا ٦٠سال روند کارهای مرا در برگیرد. درواقع با امضاهایی که پای کارها گذاشته‌ام آنها را تأیید کرده‌ام.»
آیدین به این مسأله اشاره کرد که باید هنرمندی نمایشگاه برگزار کند که به معنای جدیدی در آثارش رسیده باشد و درواقع به کشف و شهود دست یافته باشد که بخواهد آن را در نمایش آثارش نشان دهد: «درواقع بار نخست، همان 40سال پیش نمایشگاهم بر همين مبنا بود؛ بخشى از آثارى كه در گالری اثر به تماشا گذاشته‌ام هم شامل جدید‌ترین کارهایم است و تفاوت اساسی با نمونه‌هاى قبلى‌شان دارد هرچند برخی از کارها معنای تلخ‌تری دارند. علاوه بر اين با مشورت با آقای تهرانی تصمیم گرفتم بعد از 40سال از دوره‌های گذشته کاری‌ام نیز آثاری را به نمایش بگذارم تا مرورى بر نامه اعمالم اتفاق بيفتد.»
آیدین در این نمایشگاه اثر طلایی‌رنگی دارد به نام «انهدام نهايى» که محو شدن تدریجی یک نقاشی دوره رنسانسی و تبدیل شدنش به صفر، پوچ و هیچ است. یعنی نقاشی‌ای که دیگر نقاشی نیست تنها یک ترک است. خودش می‌گوید این اثر وصیتنامه‌اش به حساب می‌آید و انهدام مطلق نام دارد. نقاشِ پیشکسوت همچنین به این نکته اشاره کرد که قرار است به زودى كتاب هشت‌جلدى از مجموعه مقالاتش كه در روزنامه‌ها به چاپ رسيده است، توسط نشر آبان منتشر شود: «بارها گفته‌ام من حیثیت اجتماعی خودم را مدیون روزنامه‌نگاران هستم، حتى به واسطه مقالات متعددم در روزنامه‌ها، خودم را یک روزنامه‌نگار می‌دانم. اما در عين اين لطف بزرگ هميشه وجوه ديگر شخصيت و كارهايم اجازه نداده است نقاشی‌هایم درست ديده شود و در سایه خودم قرار گرفته‌اند، حال اميدوارم به واسطه اين نمايش آثارم به بوته نقد جدى گذارده شود. در سخت‌ترین لحظات، در جنگ، بي‌پولی و بیکاری در این مملکت ماندم. از نظر خودم این یک جور تسویه‌حساب است. من دوره افسردگی شدیدی را طی می‌کنم شبیه افسردگی بعد از زایمان است؛ هميشه مستقل بوده‌ام و بر من خیلی خیلی سخت گذشت. مستقل ماندن دشوار است. به من دوزخی گذشت تا از معنای «خودم» محافظت کنم تا در سیلاب جریان‌های روز، خود را رها نکنم و از امنیت، لذت و خوشی برخوردار باشم.»
امید تهرانی مدیر گالری اثر در مورد مارکت نقاشی‌های آیدین آغداشلو هم توضیح داد: «ارایه مناسب و شایسته یک نمایشگاه وظیفه اولیه یک گالری‌دار است و در ادامه این روند طبیعی است که باید برای فروش آثار هنرمند راهکارهای درست در پیش بگیرد. اهمیت فروش آثار آیدین آغداشلو به جهت موقعیت خاص ایشان در کنار سایر بزرگان بر همه مبرهن است و من خوشحالم که اعلام کنم همه آثار ایشان با قیمت‌های مناسب به فروش رسیدند. یکی از‌آثارِ ایشان در سومین حراج تهران 380میلیون‌تومان چکش خورده است. از آن‌جا که این رقم در یک حراجی و برای یک اثر خاص به وقوع پیوست بالطبع معیار ما برای قیمت‌گذاری آثار این نمایشگاه قرار نگرفت. با مشورت گالری و خود آقای آغداشلو آثار از 90میلیون تومان تا 250میلیون تومان قیمت‌گذاری شد. جالب این جاست که بدانید اکنون گالری اثر با لیستی بلندبالا از خریدارانی مواجه است که در صف خرید آثار آیدین آغداشلو هستند.» نمايشگاه مرورى بر آثار آيدين آغداشلو تا ٢١ آذرماه در گالرى اثر به تماشا خواهد بود.