| طرح نو | منشور حقوق شهروندي که انتشار آن بهعنوان يك دستاورد مهم دولت یازدهم تلقی شده و میشود بعد از گذشت قریب به یکسال از انتشار آن گویا به دست فراموشی سپرده شده باشد. این منشور هرچند در بدو انتشار با موجی از نقد، تفسیر و نظر مواجه شد اما این امواج به سرعت فرو نشستند زیرا منتقدانی حتی از درون جریانات روشنفکری کشور پیدا شدند که با اشاره به اصول مغفول قوانین موجود کشور، انتشار چنین منشوری را بیفایده ارزیابی کردند خاصه آنکه منشور هیچ ضمانت اجرایی در بر نداشته و ندارد. با این حال اما شماری از ناظران همین نفس تأکید بر اصطلاح حقوق شهروندی را گامی مثبت ارزیابی کردند. دولت یازدهم البته همانطور که همگان میدانند منتقدانی از جنس دیگر نیز دارد که اکثر اقدامات دولت را که شمایی از ترقی خواهی و مدرنیزاسیون فرهنگی دارد، با هجمه مواجه میکنند. یکی از این منتقدان ابوالفضل ابوترابي، عضو كميسيون حقوقي و قضايي مجلس است که برای این گفتوگوی کوتاه سراغ او رفتهایم. طبق معمول قضاوت درباره هر گفته و نوشتهای برعهده خوانندگان است.
يكسال از زمان طرح منشور حقوقشهروندي توسط دولت يازدهم ميگذرد، اين منشور چه تاثيري در تحكيم حقوق شهروندان داشته است؟
من چيز جديدي در اين منشور نديده و از ابتدا هم گفتيم كه تكرار مكررات است. يعني مواردي كه پيش از این در قوانين و مقررات كشور ازجمله آيين دادرسي و قوانين ديگر بود، بازنويسي شد. به همين دليل معتقدم كه نميتوان تدوين منشور حقوق شهروندي از سوي دولت را يك دستاورد بزرگ براي اين دولت دانست.
اگر موضوع تازهاي در اين منشور وجود ندارد، چه نيازي بود كه يكي از قواي سهگانه كشور براي طرح و تدوين تاكيد كند؟ شما که نمیخواهید این اقدام را بیاثر بخوانید؟
اين سوال براي من هم مطرح است. يكسال قبل هم گفتيم كه مفاد اين منشور بهطور كامل در قوانين جاري كشور وجود دارد.
همانطور كه ميدانيد يكي از مشكلاتي كه در كشور با آن روبهرو هستيم، عدم اجراي قوانين است. شايد دولت به دليل عدم توجه و اجراي قوانين مربوط به حفظ و حراست از حقوق شهروندان از خود حساسيت نشان داده و ميخواهد با تمركز بر اين موضوع، توجه ديگر نهادها ازجمله دستگاه قضايي را نيز به حساسيت موضوع جلب كند.
اگر چنين ديدگاهي هم وجود داشته باشد، باز هم دستاورد و نتيجهاي نداشته است. علت اين است كه خروجي منشور حقوق شهروندي را در جامعه نميدانيم. رسانهها به ما بگويند كه چه نقصي در كشور با تدوين و انتشار حقوقشهروندي اصلاح شده كه حالا بگوييم اين منشور موجب حفظ حقوق شهروندان شده است.
يعني شما حتي يك نكته مثبت هم در منشور حقوق شهروندي ارایه شده از سوي دولت نميبينيد؟
باز هم ميگويم مفاد اين منشور تكرار مكررات است. چرا كه در زمان رياست آيتالله شاهرودي در قوه قضائيه ايشان دستورالعمل حفظ حقوق شهروندي را براي اجرا در دستگاه قضايي صادر كردند. اين دستورالعمل بعدها در مجلس بهعنوان يك طرح مطرح و پس از تصويب اكثريت مجلس به قانون تبديل شد. بخش مهمي از منشور حقوقشهروندي دولت در همان 15 بند دستورالعمل قوه قضائيه و قانون حفظ حقوق شهروندي مجلس وجود دارد و نكته تازهاي در آن نيست. قوانين جاري كشور نيز به اين موارد اشاره كرده و درحال اجرا شدن است. ما تنها كاستي كه داريم مربوط به قانون جرم سياسي است كه آن هم در دستور كار مجلس قرار داشته و اميدواريم با تصويب اين قانون خلأ جرم سياسي تعريف شده نيز برطرف شود.
منشور حقوق شهروندي ارایه شده از سوي دولت تنها به موضوعات قضايي اشاره نكرده و بخشهاي ديگر اعم از حقوق اساسی، حقوقبشر، آزادیهای مصرح اجتماعی و ... را هم مدنظر قرار داده است...
آن بخشها هم تكرار مكررات بود و چون چيز جديدي نداشت، تاثيري هم در جامعه از خود بروز نداده است. شايد هم من از تاثيرات فراوان منشور حقوق شهروندي بياطلاع هستم و از رسانهها ميخواهم اگر اطلاعاتي در اين زمينه دارند، منتشر كنند تا ما هم مطلع شويم.