محمد سرير آهنگساز
متاسفانه در چند دهه اخير به علت گسترش وسايل ارتباط جمعي كه رشد انديشهورزي در كشورهاي مختلف را تحتتأثير قرار داده، بسياري از قانونها هم ناديده گرفته ميشود. در شرايطي كه امواج ارتباطي بسيار متفاوت و وسيعتر نسبت به گذشته شده، دسترسي به آثار هنرمندان در اقصی نقاط جهان هم خيلي ساده و راحت شده است. با اينكه در چنين شرايط و اوضاعي حفظ حقوق قانوني مولفان آثار بايد الزاميتر باشد، اما اين روزها كم اهميتترين مسأله، توجه به حقوق آنهاست. بايد قانوني در اين زمينه تصويب شود تا بخشي از سرمايه اصلي خالقان و پديدآورندگان آثار هنري هم حفظ شود تا صاحب و مالك اثر هم بتواند از اين طريق منافع و حقوقاش،حفظ و تامين شود.
البته در سالهاي اخير سازمانهاي بينالمللي نهادهايي در اين زمينه تشكيل دادند تا بتوانند حقوق پديدآورندگان را در سراسر جهان حفظ كنند. با اينكه بخش عمدهاي از كشورهاي جهان هم به اين نهادها ملحق شدند، اما كشور ما هنوز به اين اتحاديه و كنوانسيون، نپيوسته و قانوني را در اين زمينه تصويب نكرده است. مقررات داخلي كشور ما در اين زمينه، به همان شكلي است كه در دهههاي 40 و 50 عمل ميكرده است؛ همان قوانيني كه بيش از 50سال از عمر آن گذشته و طبيعتا اعمال آن درحال حاضر با شرايط امروزكمي دور از ذهن است و قوانين ما هرروز درحال ضعيفتر شدن هستند و هيچ سازگاري با شرايط كنونيمان ندارد. هرچند ايدهها و لايههايي در اين زمينه طراحي شده، اما هنوز هيچ يك از آنها به تصويب نرسيدهاند.
بايد قوانين با ثباتي در اين زمينه تصويب شود تا هم حقوق مولفان آثار داخلي حفظ شود و هم خارجي. شايد در ابتداي تحقق اين امر، ناچار شويم هزينههايي را متقبل شويم، اما اعمال آن باعث ميشود تا پديدآورندگان آثار حوزههاي مختلف بتوانند تواناييها و ابعاد نشرشان را گسترش دهند و به عبارتي هم صادر كننده باشند و هم واردكننده. اين مسأله براي ساير كشورهاي ديگر هم اتفاق افتاد و انگيزهاي شده براي پديدآورندگان تا انديشهها و تواناييهايشان را پرواز دهند و از امكانات موجود در سطح جهان استفاده كنند. در كشور ما هم بخشهاي مختلفي در اين زمينه براي اهميت و تحقق اين امر وجود دارد تا از اين آثار بهرهبرداري كنند، ولي عملا هيچ تعلقاتي در زمينه استفاده از آثار صاحبان آثار هنري نميشود. اولين و مهمترين بخش صدا و سيماست كه مهمترين پخش كننده و بهرهبرداري كننده از پديدههاي منتشر شده در موسيقي است اما هيچ توجهي به آنها نميشود. در اين صورت بسياري از موسيقيدانان و خالقان آثار هنري كه حق مولف را در اختيار و وكالت ميگيرند هم متضرر ميشوند و متأسفانه در رسانهها از آثارشان خريد نميشود.