فریبا نوروزی کارشناس بیمه
ایرانیها زندگی پرریسک را ترجیح میدهند! در حالی که در سایر کشورهای جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته مردم کمتر با دارایی و سرمایه خود ریسک میکنند.
طبق آخرین آمارهای ارایه شده در حال حاضر متوسط ضریب نفوذ بیمه در جهان بیش از 7درصد است، ولی در ایران این رقم حداکثر به نزدیک 2 درصد میرسد. نشریه سیگما به عنوان منتشر کننده تحولات صنعت بیمه جهان در گزارش سال 2017 خود اعلام کرده که ضریب نفوذ بیمه به ۶.۳ درصد و حق بیمه سرانه به ۶۳۸ دلار بالغ و نرخ رشد حق بیمههای زندگی بر حسب مقادیر واقعی ۲.۵ درصد و بیمههای غیرزندگی ۳.۷ درصد بوده است. یادآور میشود ضریب نفوذ بیمه به معنی نسبت حق بیمه به تولید ناخالص داخلی است که در کشورهای پیشرفته تا حدود 17 درصد نیز رسیده است که حکایت از رشد قابل توجه صنعت بیمه و پوشش بیمهای مردم است. جدول زیر پیش بینی صنعت بیمه بر اساس گزارش نشریه بیزینس مانیتور است.
بنا به گزارش نشریه سیگما رتبه نخست تا دهم ضریب نفوذ بیمه به ترتیب مربوط به کشورهای انگلیس (۵/۱۶درصد)، آفریقای جنوبی (۱۶درصد)، تایوان (۵/۱۴درصد)، کرهجنوبی (۱/۱۱درصد)، سوئیس (۱۱درصد)، فرانسه (۱۱درصد)، ژاپن (۵/۱۰درصد)، هنگکنگ (۵/۱۰درصد)، ایرلند (۴/۱۰درصد) و هلند با ۴/۹درصد از GDP است.در این طبقهبندی همچنین متوسط ضریب نفوذ بیمه در قارههای آمریکای شمالی، آمریکای لاتین و کاراییب، اروپا، آسیا و اقیانوسیه ذکر شده و همچنین متوسط ضریب نفوذ صنعت بیمه در کل جهان نیز ۵/۷درصد اعلام شده است.
اگرچه رشد صنعت بیمه دنیا در سال ۲۰۱6، مدیون رشد خوب بازارهای نوظهور به خصوص چین بود به طوری که حق بیمه تولیدی منهای بیمههای شخصی چین ۲۰ درصد رشد داشت، با این وجود کل رشد بازارهای نوظهور در حد 6/9درصد ثابت باقی مانده و رشد صنعت بیمه در سال 2017 به کندی صورت گرفت، اما بزرگترین بازار بیمه جهان در سال ۲۰۱7، نیز همچون سال قبل از آن ایالات متحده بود و بعد از آن دو کشور ژاپن و چین با فاصله زیادی، به ترتیب در رتبههای دوم و سوم قرار داشتند.
این موضوع در حالی رخ میدهد که صنعت بیمه در جهان سالیان طولانی است که ایجاد شده است تا ضریب ریسک مردم با داراییهایشان کاهش داشته باشد. در چهاردهم سپتامبر سال 1666 و در ابتدای قرن هفدهم پس از آتشسوزی بزرگ لندن، مسئولان و سرمایهداران شهر لندن در کافه «لویدز» گرد هم جمع شدند تا علت وقوع چنین حادثهای را ریشهیابی کنند و مانع از تکرار آن در آینده شوند. یکی از راههایی که مورد تصویب آنها قرار گرفت، تقسیم کردن خسارتهای سنگین بین تعداد زیادی از مردم بود. بدین ترتیب، در حقیقت آنها شرکت بیمه لویدز را پایهگذاری کردند که امروزه نیز به عنوان یکی از بزرگترین شرکتهای فعال در صنعت بیمه شناخته میشود.
بیمه سازوکاری است که طی آن یک شخص حقیقی یا حقوقی «بیمهگر» بر اساس توافق یا قراردادی متعهد میشود که زیان احتمالی یک شخص حقیقی یا حقوقی دیگر «بیمهگذار» را در صورت وقوع یک حادثه در یک دوره زمانی خاص، جبران کند یا خدمات مشخصی را به وی ارایه دهد؛ بنابراین، بیمه یکی از روشهای مقابله با ریسک است.
فعالیت بیمهای در ایران از سال 1289 شروع شد. در این سال دو مؤسسه روسی با نامهای نادژدا و قفقازمرکوری شروع به کار کردند. پس از شروع به کار این دو مؤسسه، تا سال ۱۳۱۴ خورشیدی، در حدود ۱۳ شرکت خارجی در بازار بیمه کشور فعالیت خود را شروع کردند که از آن جمله میتوان به شرکتهای آلیانس انگلیس، یورکشایر انگلیس و اینگستراخروسیه اشاره کرد. ایده تشکیل یک شرکت بیمه ایرانی در سال ۱۳۱۰ توسط فردی ایرانی به نام دکتر الکساندر آقایان (که سابقه فعالیت در شرکت بیمه روسی نادژدا را داشت) به علی اکبر داور، وزیر مالیه وقت مطرح شد و در ۱۵ آبان سال ۱۳۱۴، شرکت سهامی بیمه ایران با سرمایه دو میلیون تومان به عنوان نخستین شرکت ایرانی بیمه تأسیس شد.
یادآور میشود تعداد شرکتهای بیمه از 29شرکت بیمه در سال 1394 به 32 شرکت بیمه در سال 95 افزایش یافته است.
شرکت بیمه ایران در نقش تنها شرکت بیمه دولتی است وشرکتهای بیمه غیردولتی که عمده ترین آنها به این شرح هستند: آسیا، البرز، دانا، پارسیان، توسعه، رازی، کارآفرین، سینا، ملت، دی، سامان، نوین، پاسارگاد، معلم، میهن، کوثر، ما، آرمان، تعاون و سرمد در سرزمین اصلی و 6 شرکت بیمه غیردولتی امید، حافظ، ایران معین، متقابل کیش، آسماری و متقابل اطمینان متحد قشم در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی و نیز دو شرکت بیمه اتکایی امین و اتکایی ایرانیان.
توسعه صنعت بیمه نشان میدهد که گرچه مردم ایران کمتر از سایر کشورها با صنعت بیمه کنار آمدهاند اما فرهنگ بیمه کردن دارایی در ایران رو به گسترش است.