| طرح نو- سارا شمیرانی | انجمن حمایت از زندانی‌ها سال 1320 بود که تشکیل شد. درست زمانی که آگاهی مردم درباره نهادهای مدنی به نصف امروز هم نمی‌رسید. همان زمان عده‌ای کنار هم جمع شدند و هم و غم خود را برای خانواده‌های زندانیان گذاشتند. آنها عقیده داشتند که خانواده هیچ نقشی در جرمی که یکی از اعضای آن مرتکب شده، ندارد. یک قاتل زنجیره‌ای که در زندان انتظار می‌کشد تا حکمش اجرایی شود، خانواده‌ای دارد که ممکن است در بدترین شرایط و بدون سرپرست زندگی کنند و در تمام مدتی هم که قتل‌ها اتفاق می‌افتاده روحشان از ماجرا بی‌خبر بوده باشند. به همین دلیل هم از همان اول حساب خانواده‌ها از زندانیان جدا می‌شود و انجمن روز به روز گسترش پیدا می‌کند و درنهایت در‌سال 1360 به‌عنوان یک موسسه عام‌المنفعه به ثبت می‌رسد.
محسن نصیری مسئولیت انجمن حمایت از زندانی‌های مرکز را برعهده دارد. با او که حرف می‌زنیم تأکید زیادی دارد که باید نگاه‌ها نسبت به زندانی‌ها تغییر کند. او معتقد است همه آنهایی که در زندان هستند قاتلان بالفطره نبودند. بعد هم به فیلم دهلیز اشاره می‌کند و می‌گوید: دهلیز بهترین فیلمی بود که در این سال‌ها برای زندانیان ساخته شد. مردم باید بدانند که خیلی از زندانیان به اندازه معلمی که در فیلم بود، محترم هستند. یک اتفاق، از دست دادن کنترل برای چند ثانیه، خشمی که در لحظه همه وجودت را پر می‌کند، می‌تواند فاجعه‌ای به بار بیاورد که هرگز فکرش را نمی‌کنی. همین می‌شود که سر از زندان درمی‌آوری و درگیر ماجراهایی می‌شوی که هر کدام می‌تواند اوضاع را بدتر کند. مردی که به زندان می‌افتد خانواده‌اش را تنها می‌گذارد. این اتفاق باعث می‌شود تا زن، سرپرست خانوار شود. درواقع با بالا رفتن تعداد زندانیان مرد، به همان اندازه تعداد زنان سرپرست خانوار هم افزایش پیدا می‌کند و این معضل خود مشکلات دیگری را به همراه دارد که نظام اجتماعی جامعه را برهم می‌زند.
73 سال، زمان زیادی است برای این‌که یک انجمن سرپا باشد و در تمام این سال‌ها هم گسترش پیدا کند. انجمنی که مخالف هم کم نداشته و به همان اندازه که خیرین آن را حمایت کرده‌اند کسانی هم بودند که اعتقاد داشتند زندانی به دلیل اشتباهی که کرده نیاز به حمایت ندارد. این عقیده زمانی پررنگ‌تر می‌شود که انجمن حمایت از زندانی‌ها روی جرایم عمد تمرکز کرده و مسائلی مثل مهریه، دیه و جرایم غیرعمد از حیطه مسئولیت‌هایش خارج است. نصیری از این واکنش‌ها گلایه دارد و می‌گوید جوانی که به دلیل ضرب و شتم در زندان است و دوره محکومیت را هم سپری کرده به حمایت نیاز دارد. هیچ کس زندان را تأیید نمی‌کند.
ما اگر به این فرد کمک و رد مال کنیم هم به خود فرد کمک کرده‌ایم و هم توانسته‌ایم جوانی را به جامعه برگردانیم که شاید بعدها بتواند کارهای مهمی در جامعه انجام دهد. چرا نباید انجمنی وجود داشته باشد که در این مسائل ورود کند؟ در کل کشور تقریبا 70درصد از کل زندانیان، خانواده‌های نیازمند دارند. همین فقر و نیازمندی هم باعث شده تا خیلی از جرم‌ها به وقوع بپیوندند. بنابراین نمی‌توانیم منکر شویم که فقر چیزی جدا از جرم است. انگار قرار بوده تا همیشه فقر و جرم علت و معلول هم باشند. خانواده‌های زندانیان باید تأمین شوند و صد البته نیاز است تا خود زندانی هم مورد حمایت باشد. شخصیت زندانی باید بازسازی شود و بعد از آزادی از زندان باید برایش کار فراهم شود تا دوباره دست به اعمال مجرمانه نزد.» این دغدغه‌ای است که در تمام این سال‌ها وجود داشته و تلاش شده تا نگاه‌ها نسبت به نیازمندان زندانی تغییر کند.
انجمن حمایت از زندانی‌ها با این‌که سال‌های زیادی در این زمینه فعالیت کرده تا به امروز تنها 25هزار خانواده را تحت پوشش قرار داده است. درحالی‌که صد‌هزار خانواده نیازمند زندانیان در کشور وجود دارد. در این سال‌ها با تفاهمنامه‌ای که بین سازمان زندان‌ها و کمیته امداد منعقد شده، 32هزار خانواده هم تحت پوشش این سازمان هستند و هنوز 40هزار خانواده هستند که با وجود نیاز به حمایت، تحت حمایت هیچ انجمنی نیستند. انجمن حمایت از زندانی‌ها کمک‌های خود را به چند دسته تقسیم کرده است. اولین نوع کمک‌ها پرداخت مستمری به هر کدام از اعضای خانواده‌های زندانیان است که بین 100 تا 150هزار تومان به هر نفر کمک می‌شود. کمک‌هزینه تحصیلی به فرزندان زندانیان هم یکی دیگر از خدمات است و بعد هم کمک هزینه درمان که به خانواده‌ها تعلق می‌گیرد. برخی کمک‌های غیرنقدی هم به مناسبت‌های مختلف به خانواده‌ها می‌شود. پیگیری قضایی و ارایه مشاوره و کمک به زندانی‌ها از دیگر خدماتی است که انجمن حمایت از زندانی‌ها انجام می‌دهد.
انجمن بودجه دولتی ندارد. البته کمک‌هایی از سمت دولت می‌شود اما به اندازه‌ای نیست که بتوان خانواده‌های بیشتری را تحت پوشش قرار داد. این انجمن در‌سال 92، 12میلیارد تومان را در این راه هزینه کرده است. 5میلیون را خیرین کمک کرده‌اند و باقی از طریق اشخاص حقوقی و فعالیت‌های خود انجمن هزینه شده است. نصیری درباره میزان مشارکت مردم می‌گوید: «تجربه نشان داده هر جا ما فراخوان دادیم و از مردم خواستیم که با ما همراه شوند، استقبال باورنکردنی بوده. اگر امروز انجمن مهجور است یا دیدگاه مثبتی نسبت به زندانیان وجود ندارد قصور از ماست که باعث شده تا دیدگاه روشنی دراین‌باره وجود نداشته باشد. درحال حاضر و به دلیل همین بی‌توجهی نسبت به زندانی‌ها و خانواده‌هایشان، 29درصد زندانیان پس از آزادی دوباره مرتکب جرم می‌شوند و به زندان برمی‌گردند. این آمار یک زمانی 7/ 2درصد بود که به دلیل مراقبت‌های پس از زندان و حمایت‌ها صورت می‌گرفت. این مسئولیت اجتماعی برعهده همه است تا برگشت به زندان به حداقل برسد. هم دولتمردان و هم خیرین این مسئولیت را باید احساس کنند و اجازه ندهند که زندانیان و خانواده‌هایشان به‌عنوان موجودات اضافی در جامعه دیده شوند.