شاید نخستین چیزی که در ذهن بسیاری از افراد پس از شنیدن نام «اسب» تداعی می‌شود این شعر معروف سهراب سپهری باشد که می‌گوید «اسب حیوان نجیبی است ...»
به گزارش ایسنا، آشنایی با اسب منحصر و محدود به دوره و زمان خاصی نیست، انسان از اوان کودکی با آن آشنا می‌شود، یعنی همان دورانی که پدر تو را بر پشت می‌گیرد و ادای اسب درمی‌آورد. وقتی کمی بزرگتر شدی و توانستی دستانت را در گردنش قلاب کنی او دیگر ترس از افتادن تو ندارد اما همچنان احتیاط کرده و آهسته طول و عرض اتاق را پیتی کوپ پیتی کوپ گویان طی می‌کند و تو آنچنان ذوق زده می‌شوی که گویی اسب‌سواری واقعی را تجربه می‌کنی.
همچنین زمانی‌که با مادر برای خرید بیرون می‌روی، با دیدن اسبی آهنین یا پلاستیکی در دلت آشوب برپا می‌شود و از مادر خواهش می‌کنی که اجازه دهد تو هم برای لحظاتی کوتاه سوارش شوی و مادر با آرامش و لبخند کیف پولش را زیر و رو می‌کند تا سکه‌هایش را پیدا کند و تو را به مراد دلت برساند.
کمی که قد می‌کشی و راهی مدرسه می‌شوی پس از یادگیری حروف الفبا دیگر می‌توانی نام این موجود زیبا را در دفترت حک کنی. درسی که با عنوان اسب در مدرسه فرا می‌گیری با این مضمون است: «آن مرد آمد، آن مرد با اسب آمد!...» این متن آنچنان در ذهنت نقش می‌بندد که تا آخر عمر با دل و جانت عجین می‌شود و حتی گاهی با خود تکرارش می‌کنی.
حتی دختران دم‌بخت این جمله که «امسال سال اسب است و خواستگارت با اسب سفید می‌آید و تو را به قصر خوشبختی می‌برد» را بارها و بارها شنیده‌اند و آن‌قدر تکرار شده که برخی باورشان شده که چنین چیزی اتفاق می‌افتد!
هر چند سوار شدن بر اسبی واقعی که در خیالت آن را قهوه‌ای رنگ تجسم کرده‌ای، امکان دارد رویایی بیش نباشد اما حتی تصور دست کشیدن بر یال‌های زیبایش هم هیجان‌آور و لذت‌بخش است.
افراد در هر سن و شرایطی که باشند می‌توانند اسب‌سواری کنند. این حیوان زیبا ارزش مادی زیادی دارد و داشتن آن و تجربه سواری برای همه امکان‌پذیر نیست، به گونه‌ای که ورزش مفرح اسب سواری به ورزش اعیانی مشهور است.
سرمایه‌گذاری در این عرصه آنچنان سودآور است که هر کسی را وسوسه می‌کند به آن سمت برود. همدان با داشتن شرایط مناسب و کشتزارهای یونجه که در زبان پهلوی یا فارسی قدیم اسپست (خوراک اسب) نام دارد، یکی از بهترین استان‌های کشور برای نگهداری و پرورش اسب محسوب می‌شود و حتی این مهم می‌تواند در جذب گردشگر موثر باشد.
همدان با نام علمی مدیکا ساتیوا (علف مادها) مبدأ تولید یونجه دنیاست، به‌طوری که هرودوت، پدر علم تاریخ و جهانگردی به این نکته اشاره داشته که در همدان و پای کوه الوند کشتزارهای فراوان از علفی است که برای اسب مطلوب است.
جذب گردشگر از طریق ایجاد پیست اسب سواری در همدان
یک مربی پرورش اسب گفت: پرورش اسب رشته‌ای است که بالاترین تنوع اشتغال را ایجاد می‌کند، چراکه یک واحد نیازمند مدیر، مهتر، نعل‌بند، مربی و سوارکار است، زین، برگ و یراق می‌خواهد و در صنایع چرم مورد استفاده قرار می‌گیرد، خود آهنگری می‌خواهد، زین 5میلیون تومانی، کفش سوارکاری و لباس فصل می‌خواهد.
«محمد فرزانه‌فر» اظهار کرد: اگر زمینه اسب‌دوانی در همدان ایجاد شود در بحث شرط‌بندی گردشگر جذب می‌کند، چراکه تنها رشته ورزشی محسوب می‌شود که شرط‌بندی در آن مباح است، حتی می‌توان از اسب در مراسم عروسی بهره برد. همچنین در شهرستان‌های همدان زمینه پرورش اسب وجود دارد و حاشیه‌های همدان مناسب برای اسب‌دوانی است.
وی افزود: حدود 2هزار رأس اسب ورزشی و بومی و 7 واحد پرورش اسب و سوارکاری در استان همدان وجود دارد که برخی از واحدها به صورت تلفیقی، برخی صرفا باشگاهی و بعضی صرفا پرورش اسب را انجام می‌دهند.
وی با بیان این‌که تقاضای تأسیس واحد پرورش اسب باید به دفاتر سازمان نظام مهندسی کشاورزی در شهرستان‌ها داده شود، اظهار کرد: زمین در نظر گرفته شده برای صدور پروانه تاسیس، مورد بازدید قرار می‌گیرد و پس از آن پروانه بهره‌برداری صادر می‌شود.
عدم ارایه تسهیلات بانکی
برای راه‌اندازی واحد پرورش اسب
این کارشناس پرورش اسب سازمان جهادکشاورزی استان تصریح کرد: تا سال گذشته برای راه‌اندازی واحد پرورش اسب تسهیلات بانکی اعطا می‌شد، اما از امسال دیگر این اتفاق نمی‌افتد چراکه گفته می‌شود، اسب سواری یک ورزش اعیانی است و پولدارها وارد این عرصه می‌شوند، بنابراین به دریافت تسهیلات نیازی ندارند، اما کمک‌های فنی و مالی همچنان از سوی سازمان جهادکشاورزی انجام می‌شود.
وی با اشاره به این‌که خوراک روزانه یک اسب بین 10 تا 15 کیلوگرم یونجه، جو و کنسانتره است، اضافه کرد: در صورتی که باردار باشد یا فعالیت کند میزان خوراکش بیشتر می‌شود و برای اسب‌دار هزینه دارد.
به گفته فرزانه‌فر، کسانی که زمین کشاورزی دارند باید به عرصه پرورش اسب وارد شوند. همچنین با توجه به این‌که یونجه، جو و کاه غذای اصلی اسب محسوب می‌شود و در استان فراوان است بنابراین زمینه پرورش اسب در استان وجود دارد، همین‌طور همدان از نظر آب و هوایی شرایط خوبی دارد.
80درصد هزینه نگهداری اسب‌ها
مربوط به خوراک آنهاست
فرزانه‌فر یادآور شد: با وجود این‌که 70 تا 80درصد هزینه نگهداری اسب‌ها مربوط به خوراک آنهاست، اما همدان پتانسیل و شرایط خوبی در این زمینه دارد، همچنین از نظر اقتصادی به شرط انجام اصولی کار جزو بهترین رشته‌های دامپروری است، به طوری‌که معامله 3میلیارد تومانی اسبی اصیل در تبریز در چند هفته گذشته مؤید این صحبت است و می‌توان گفت ورود به عرصه پرورش اسب ارزش افزوده بالایی به همراه دارد.
وی اظهار کرد: سالانه بین 10 تا 12 رأس اسب در حوزه باشگاهی معامله می‌شود که کف قیمت آنها 20 تا 30میلیون تومان و سقف قیمت
200 تا 300میلیون تومان است. همچنین در روستاها 80 رأس بین 2 تا 10میلیون تومان خرید و فروش می‌شود.
وی سقف قیمت اسب‌های همدان را بین
500 تا 600میلیون تومان اعلام کرد و افزود: اصیل و کاربردی بودن اسب و این‌که از نظر ورزشی حایز مقام باشد از ویژگی‌های افزایش قیمت اسب به شمار می‌آید.
بیماری شایع اسب‌ها کولیک است
وی بیماری شایع اسب‌ها را کولیک یا شکم درد عنوان کرد و افزود: این بیماری باعث تلفات می‌شود، چراکه جیره غذایی اسب در فصل بهار و پاییز تغییر می‌کند. دلیل آن ممکن است این باشد که اسب‌دار ناخواسته علوفه مسموم یا کپک زده خریداری کرده باشد که همین باعث بیماری اسب می‌شود. اسب اگر در شرایط مرتع تغذیه شود هیچ مشکلی برایش پیش نمی‌آید.
فرزانه‌فر با بیان این‌که صدمات ورزشی و هنگام کار، از دیگر آسیب‌هایی است که اسب را تهدید می‌کند، تصریح کرد: اسب‌هایی که صدمه می‌بینند برای سرم‌سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، به‌طوری که پس از تزریق پادزهر به آنها، پادتن استخراج کرده و اقدام به سرم‌سازی می‌کنند.
همدان یکی از بهترین استان‌های کشور برای نگهداری اسب است
وی با تأکید بر این‌که همدان یکی از بهترین استان‌های کشور از لحاظ نگهداری اسب است، اظهار کرد: سال 91، در سازمان جهادکشاورزی همدان برای نخستین‌بار در کشور اسپرم اسب را انجماد و مجددا تلقیح کردیم و پس از 11 ماه دوره آبستنی 3کره متولد شدند.
وی با بیان این‌که به دنبال رواج این کار هستیم، خاطرنشان کرد: جلوگیری از بیماری‌های مقاربتی، حذف خطرات ناشی از نقل و انتقال مادیان، جلوگیری از خطرات موقع جفتگیری مثل لگد زدن و نگهداری اسپرم بعد از انجماد تا 60سال از مزایای مهم این امر است.
فرزانه‌فر اضافه کرد: زمانی که اسب گرانقیمتی می‌میرد اگر اسپرم‌هایش را نگه داشته باشیم می‌توانیم نمونه آن را تولید کنیم، بنابراین این امر، از نظر اقتصادی هم به صرفه‌تر است.
میزان موفقیت باروری اسب در همدان 45درصد است
وی با اشاره به این‌که این امر در گاو هم انجام شده است، تصریح کرد: میزان موفقیت باروری در گاو بین 50 تا 60درصد و در اسب 30درصد است، به‌طوری که در همدان تا 45درصد موفقیت داریم. روش کاری ما در کشور رکورد محسوب می‌شود. پس از همدان، اصفهان اقدام به چنین کاری کرد.
وی خاطرنشان کرد: انجام تلقیح مصنوعی در بحث اصلاح نژادی و زیبایی ورزشکاری درخصوص بحث فیزیولوژی در دانشکده کشاورزی یک زمینه‌کاری جدید محسوب می‌شود که برای دانشجویان فراهم شده است، بنابراین دانشجویان باید آن را تجاری و کاربردی کنند.
فرزانه‌فر تصریح کرد: درحال حاضر همدان از دوجنبه ورزشی و زیبایی در کشور حایز رتبه است، به‌طوری که یکی از واحدهای استان چندین‌سال قبل به‌عنوان واحد نمونه کشوری پرورش اسب انتخاب شد. همچنین از نظر سواری در رشته پرش اسب همواره از سال‌های اول پس از انقلاب تاکنون حایز رتبه‌های عالی اول یا دوم بوده است.
صادرات اسب به خارج از کشور
ممنوع است
وی با بیان این‌که صادرات اسب به خارج از کشور ممنوع است، تصریح کرد: با توجه به این‌که بهترین اسب‌های ورزشی دنیا در ایران است، خارجی‌ها اسب‌های ما را خریداری کرده و به خارج از کشور می‌بردند.
به گفته فرزانه‌فر، اسب‌سواری تنها ورزشی است که خانم‌ها و آقایان می‌توانند با یکدیگر به رقابت بپردازند.
وی با اشاره به وجود تعاونی اسب‌داران، پرورش‌دهندگان اسب و هیأت سوارکاری در همدان، اظهار کرد: علاقه‌مندان زیادی برای ایجاد مراکز پرورش اسب و باشگاه سوارکاری وجود دارد.
وی ادامه داد: با توجه به شرایط اسب‌های ورزشی و نگهداری به صورت سیستم بسته(داخل اصطبل) تقریبا از تمامی نژادهای اسب شامل کرد، عرب، کاسپین و خارجی در همدان موجود است.
وی نژاد اسب عرب را زیبا دانست و گفت: این نژاد در مناطق گرمسیری زندگی می‌کند، به طوری‌که در فصل بهار زیباست و در فصل تابستان موهایش می‌ریزد.
وی در ادامه به ویژگی‌های نژاد اسب کرد اشاره کرد و گفت: این نوع اسب در سر و دم گرفتن و رقص پاها بی‌نظیر است و بسیار پرخون و پرجوش و خروش است و از نظر سواری الگانس بوده و بسیار نرم است.
وی اضافه کرد: اسب‌سواری تنها ورزشی است که با موجود زنده در ارتباطی و او با تو مأنوس می‌شود، هر روز باید به او سر بزنی وگرنه افسرده می‌شود، عشقش است که فدایی صاحبش شود، اگر اعتماد اسبی را جلب کنی در آرامش هم می‌رود. فرد بدون این‌که بخواهد وابسته می‌شود.
فرزانه‌فر اظهار کرد: شناسنامه اسب‌ها توسط معاون فنی فدراسیون سوارکاری صادر می‌شود، به‌طوری که در گذشته روی پوست اسب‌ها داغ سرد می‌زدند و پس از تغییر رنگ آن قسمت از رنگ مو شماره مورد نظر حک می‌شد اما امروزه میکرو چیپ‌هایی در زیرپوست گردن اسب کاشته شده و دارای شماره‌ای است که توسط دستگاه بازخوان قابل خواندن است و مشخصات شناسنامه توسط معاونت بخش هویت‌گذاری اسب‌ها در معاونت فنی فدراسیون به ثبت می‌رسد.
وی تصریح کرد: از موی کره نریان یا مادیان برای شناسایی والدین‌شان نمونه‌گیری می‌شود و به آزمایشگاه ژنتیکی و تأیید انصاب ارسال می‌شود، چراکه اسب‌های اصیل بین یک تا 3میلیارد تومان معامله می‌شوند.