نیره توکلی جامعه‌شناس
ما در جامعه‌مدنی از بیمه‌های بسیار مختلفی برخورداریم. ذیلا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
بیمه خدمات درمانی: دفترچه بیمه خدمات درمانی، دفترچه انشا و نیز تمرین خط برای پزشکان است. از آنجایی که بسیار پیش آمده که به بدخطی و ناخوانا بودن نسخه‌های پزشکان شریف و محترم ایراد گرفته‌اند، بدین وسیله آنها سعی در تمرین نوشتن به خط بسیار زیبا می‌کنند. حالا اگر کسی نتواند خط آنها را بخواند، نظر به این‌که ضرورت و فایده‌ای در خواندن خط آنان احساس نمی‌شود، می‌توان از جنبه هنری به آثار آنان نگریست. این بیمه چنان فراگیر است که هزینه‌های آزمایشگاهی و دندانپزشکی و چشم‌پزشکی و ویزیت دکتر و دارو و زایمان و بقیه موارد را دربر نمی‌گیرد و اصولا چنین هزینه‌هایی را جزو تجملات و دون شأن انسان‌های خاکی و ساده‌زیست و دارای مناعت‌طبع به‌شمار می‌آورد.
بیمه تکمیلی بازنشستگان: نظر به این‌که بازنشستگان آینده‌سازان این مملکت هستند، عهده‌دار بیمه آنها آتیه‌سازان است. به همین دلیل سقف بیمه آنها از سالی یک میلیون یا چیزی مانند اینها تجاوز نمی‌کند. آنها با همین مقدار کلیه خدمات درمانی را انجام می‌دهند و یک چیزی هم اضافه میآورند. زیرا تعداد مراکز پرداخت هزینه‌های این بیمه در شهری به بزرگی تهران از دو سه جا در شرق و غرب و جنوب تهران تجاوز نمی‌کند. در نتیجه، چندین حالت پیش می‌آید:
حالت اول: تا بازنشستگان محترم ریش‌سفید و گیس‌سفید بیایند خودشان را با عصا و صندلی‌چرخدار و نیز وسایل نقلیه بسیار عالی و خوب عمومی به این مراکز برسانند، عمر با عزت آنها خاتمه می‌یابد.
حالت دوم: به علت آلزایمر، اصلا یادشان می‌رود که می‌خواسته‌اند به کجا بروند.
حالت سوم: خودشان را به آنجاها می‌رسانند و اصل مدارک پزشکی و یک عالمه مدارک دیگر را تحویل می‌دهند، اما بسیاری از موارد، ازجمله «چک‌‌آپ»های مختلف و آزمایشگاه و چشم‌پزشکی و ویزیت‌های دکترها و بقیه هزینه‌های پزشکی و درمانی تجملی و از روی لوس‌بازی تلقی می‌شود و بازپرداختی به آنان صورت نمی‌پذیرد.
در نتیجه، صرفه‌جویی‌های بسیاری در کل بودجه مملکت صورت می‌پذیرد و همان‌طور که قبلا نیز اشاره شد، یک چیزی هم اضافه میآورند.
بیمه طلایی: نظر به این‌که آدم هیچ هزینه درمانی دیگری ندارد، مگر این‌که در بیمارستان بستری شود و از بیمه طلایی استفاده کند، از طلا گشتن پشیمان گشته‌ایم/ مرحمت فرموده ما را مس کنید
بیمه معنوی: تنها بیمه کارساز و موثر در ایران. به رانندگانی که با نوشتن این نوع بیمه در پشت ماشینشان فکر می‌کنند که دیگر رعایت قوانین راهنمایی لازم نیست، تذکر داده می‌شود که این بیمه را باید با قانونمداری‌شان تکمیل کنند و دیگران را به بیمه‌های زمینی محتاج نکنند که از قدیم گفته‌اند تنت به ناز بیمه‌ها محتاج مباد.
بیمه تأمین اجتماعی: دفترچه این بیمه، دفتر خاطرات خوش و مدیریت مدبرانه دولت نهم و دهم در به ورشکستگی کشاندن این سازمان و بدهکار کردن آن به عالم و آدم بیمه‌شدگان است.
بیمه بیکاری: به حق چیزهای نشنیده!
بیمه بدنه خودرو: پول بی‌زبان را بدهید دست شرکت‌های بیمه‌گر و کارت خوشگل بیمه بدنه را فقط تماشا کنید. هر بلایی که سر خودروتان آمد، مبادا وسوسه شوید که از پول این بیمه هزینه کنید. چون سال دیگر چند برابرش را از شما پس می‌گیرند.
بیمه شخص ثالث: به آن‌که اصلا دست نزنید، فقط سالی چندبار پول بیشتری به شرکت‌های بیمه بپردازید تا دلتان خوش باشد که بیمه شخص ثالث دارید. در مقالات علمی- تحلیلی بعدی بیشتر به این نوع بیمه می‌پردازیم. اما عجالتا کوپن‌های آن را حتی لمس هم نکنید.
بقیه بیمه‌ها: منظورتان چیست؟
نتیجه‌گیری: نظر به این‌که در کشور ما این‌همه بیمه جور واجور عادی و تکمیلی وجود دارد، ما از نظر سلامت و رفاه و بهزیستی هیچ دغدغه‌ای نداریم. با خیال راحت مریض یا بازنشسته می‌شویم یا به صورتمان اسید می‌پاشند یا می‌زنند به خودرومان یا در حوادث گوناگون هلاک می‌شویم. در بسیاری موارد هم همین‌جوری بیکار برای خودمان می‌گردیم و بیمه‌بیکاری می‌گیریم. اما نمی‌دانم چرا سایت تابناک در تاریخ 13 آبان 93، یک آمار بیخودی بین‌المللی درباره رتبه ایران از لحاظ رفاه منتشر کرده. البته این آمار چندان هم آبروریزی نیست، چون درست است که شاخص رفاه کشور ما در 142 کشور رتبه 107ام را دارد، اما 35 کشور در دنیا وجود دارند که لابد از این‌جور بیمه‌های ما برخوردار نیستند و وضعشان خیلی‌خیلی خراب است.