شهروند| همه چیز از فراخوانِ «احمد مسجدجامعی» شروع شد. فراخوان، ساده بود: پنجشنبه در آخرین روز هفته کتاب، همه راهی کتابفروشیها شوند. بعد خیلی‌ها خواستنند بیشتر به کتاب‌فروشی‌های کوچکی بروند که این روزها در میان انبوهِ شهرکتاب‌ها و بوک‌لندها و... ممکن است روزهایِ سختی را بگذرانند. راستش را بخواهید اما؛ شاید خودِ مسجدجامعی هم این میزان استقبال از این حرکت را باور نمی‌کرد. از همان اول خیلی‌ها به این فراخوان لبیک گفتند.
هنرمندان، نویسنده‌ها، سیاست‌مدارها و حتی علمایِ حوزه علمیه. البته کتابفروشیها هم از این ماجرا استقبال کردند و برنامه‌هایی ویژه برایش تدارک دیدند. برای همین بود که کتاب‌فروشی‌های تهران، دیروز یکی از شلوغ‌ترین روزهایِ خودشان را پشتِ سر گذاشتند، آن‌قدر که جلوی برخی از کتابفروشیها مردم صف بسته بودند و کتاب‌های برخی از نویسندگان قبل از پایان روز تمام شده بود. نکته جالب در این میان، این‌که تقریبا کتاب‌فروشی‌های همه طیف‌های متنوع فکری درگیر ماجرا بودند؛ از کتاب‌فروشی چشمه گرفته تا کتاب‌فروشی ترنجستان سروش. آنچه در این اقدامِ فرهنگی اما بیش از هر چیزِ دیگر خودنمایی می‌کرد، تنوعی بود که استقبال‌کنندگان از برنامه داشتند. از یک طرف روحانیونِ برجسته به این فراخوان پاسخ دادند و از طرفِ دیگر روشنفکران و افرادی از طیف‌های گوناگون ؛ اتفاقی که در جامعه چندپاره ایرانی باید به فال نیک گرفت.
مسجدجامعی در فراخوانش آورده بود: « در سنتِ ما به کتابخوانی تأکید شده است و در دنیای جدید نیز «خواندن کتاب» از نشانه‌های پیشرفت جوامع شناخته می‌شود؛ اما کتابخوانی در زندگی روزمره ما ایرانیان جایگاه چندان محکمی ندارد.
از همه کسانی که نگرانی و دغدغه‌ای در این زمینه دارند، می‌خواهم به‌عنوان حرکتی نمادین روز پنجشنبه ۲۹ آبان با حضور در کتاب‌فروشی‌های سراسر کشور، گامی کوچک و ارجمند در راه تشویق به خواندن کتاب بردارند.»
او می‌خواست حرکتی نمادین در این زمینه انجام شود. ماجرا آن‌قدر جالب بود که همه به آن واکنشی مثبت نشان دهند؛ مثلا آیت‌الله ابراهیم امینی، امام جمعه قم از نویسندگان، حوزویان، دانشگاهیان و مردم این شهر خواست که در این حرکت شرکت داشته باشند. آیت‌الله مصطفی محقق‌داماد، آیت‌الله ابراهیم جناتی، آیت‌الله سیدمحمدجواد طباطبایی‌بروجردی، آیت‌الله سیدمحمد یثربی‌کاشانی و آیت‌الله سیدمحمد ابن‌الرضا خوانساری نیز از دیگر کسانی بودند که در این حرکت حضور پیدا کردند. البته که احمد مسجدجامعی به صورتِ تلفنی از این علما تشکر کرد و با فرزند آیت‌الله بهجت که به کتاب‌فروشی انصاریان در قم آمده بود، گفت‌وگو داشت؛ اما خیلی‌های دیگر هم به این حرکت پیوستند. از ستاره‌های تئاتر و سینما گرفته تا روزنامه‌نگاران و طنزنویسان و نویسندگان. شاید به همین خاطر بود که مردم هم پنجشنبه به شکلِ گسترده‌ای در کتابفروشیها حضور پیدا کردند تا هم به فراخوان پاسخ دهند و کتاب بخرند و هم دیداری با این چهره‌ها داشته باشند. برنامه البته میهمانان دیگری هم داشت، مثلا «آمنه بهرامی» که داستانِ زندگیِ خودش چند وقتِ پیش کتابی با نامِ «چشم در برابر چشم» به قلم مهدی سجودی روانه بازار نشر شده است.
«لیلی گلستان» هم که همین هفته گذشته نشانِ شوالیه دریافت کرده به همراه سیدمحمد بهشتی، سیداحمد محیط‌طباطبایی، ابراهیم حقیقی، فرشته طائر‌پور، عبدالعلی رضایی، باران کوثری، لیلی رشیدی، محمدرضا شفیعی‌کدکنی، سیدمصطفی محقق‌داماد، سیاوش جمادی، محمود دولت‌آبادی، فاطمه معتمدآریا، بهاره رهنما، پگاه آهنگرانی، غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، علی یونسی، عادل فردوسی‌پور، ساعد باقری، بهمن فرمان‌آرا و بسیار دیگران بودند. با وضع دردناکی که سطحِ مطالعه در ایران دارد، شاید حرکت‌هایی از این دست بتواند عادت به مطالعه را در بین افراد جامعه گسترش دهد. نهادینه نشدن فرهنگ کتابخوانی، تبلیغات کم و غلط، مشکلات مالی و گرانی کتاب، سرگرمی‌های دیگر، فرهنگ خانوادگی و در بعضی موارد تحصیلات پایین والدین، از موانعِ مهمِ توسعه کتابخوانی در ایران است.
روزِ پنجشنبه درحالی این جمعیتِ گسترده به فراخوانِ مطالعه واکنش نشان دادند که طبق آمار مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان درباره کتابخوانی، 76درصد از جوانان روزانه کمتر از 30 دقیقه مطالعه می‌کنند که از این میان، بیشتر از 70درصد به مطالعه کتاب‌های روانشناسی و بازاری می‌پردازند.
اما یکی از مهم‌ترین برنامه‌ها را کتاب‌فروشی چشمه داشت با ميهمانانی ویژه. از احمدرضا احمدی، بهمن فرمان‌آرا، گلی امامی، احمد پوری، مصطفی مستور، حسین سناپور
و گروس عبدالمالکیان گرفته تا محمود
دولت آبادی، مهدی غبرایی، ناهید طباطبایی، احمد طالبی‌نژاد، محمدحسین شهسواری، رسول یونان و پوریا عالمی.