| مهناز استکی | روانشناس کودک|
یکی از اختلالاتیکه دیر تشخیص داده میشود، اختلالات یادگیری غیرکلامی است. کودکانی وجود دارند که معمولا با عنوان خیلی باهوش تلقی میشوند. این کودکان نقل مجالس هستند بیشتر با بزرگترها میجوشند، خوب صحبت میکنند، بزرگترها را جذب میکنند و ترجیح آنها برای ارتباط با همسالان خود کمتر است.
خام حرکتی بهعنوان یکی از اختلالات یادگیری مطرح است. مبتلایان به خام حرکتی مهارتهای حرکتی کمی دارند، زیاد زمین میخورند، از تاببازی میترسند، تشخیص حس لامسه آنها ضعیف است، فاصله اجتماعی را رعایت نمیکنند و معمولا وقتی وارد خانه کسی میشوند به اتاقهای خانه سرک میکشند و محدودهها و هنجارها را رعایت نمیکنند.
خامحرکتی معمولا از 3 سالگی مشاهده میشود اما نمود این اختلال در 10 تا 14 سالگی کاملا مشخص است.
مبتلایان به خامحرکتی زود زبان باز میکنند و روان صحبت میکنند. مبتلایان به خامحرکتی معمولا مهارت کلامی بالایی دارند آنها زود زبان باز میکنند اما این به معنای آن نیست که همه کودکانی که سخن گفتن را زود آغاز میکنند به این اختلال مبتلا هستند. همچنین مبتلایان درحال ضربهزدن به توپ زمین میخورند زیرا مهارت حرکتی ندارند. همچنین آنها نمیتوانند بندکفش خود را ببندند. آنها سعی میکنند ضعف مهارتهای حرکتی خود را با کلام پوشش دهند و برای بهبود اوضاع مدام صحبت میکنند. هرچند ممکن است دستخط خوبی داشته باشند اما کارهای عملی را کند انجام میدهند.
مبتلایان به خامحرکتی آسیبهایی در نیمکره راست مغز نشان میدهند. این کودکان برای ثابت نگه داشتن وضع خود به بزرگترها تکیه میکنند و این به خاطر خام حرکتی آنهاست. همچنین مبتلایان نقاشی خود را با صدای بلند توضیح میدهند. مثلا میگویند حالا یک دایره میکشم درون این دایره دو دایره دیگر و ...
گم کردن مسیرهای کوتاه که نشأت گرفته از ضعف مهارتهای حرکتی مبتلایان است، یکی از ضعفهای آنان تلقی میشود. آنها معمولا برای پیدا کردن مسیر نشان کلامی میگذارند مثلا میگویند 5 قدم میروم بعد از اینکه خانه آبی را دیدم به سمت راست میپیچم و درواقع با یادآوری کلامی از موقعیت خود آگاه میشوند.
ترس از ارتفاع یکی از دلایل مبتلایان به خام حرکتی برای صرف غذا روی زمین است. این کودکان از ارتفاع میترسند و ترجیح میدهند از آن پرهیز کنند. زیرا ادراک غذایی مربوط به نیمکره راست مغز است و این کودکان در این نیمکره دچار آسیبهایی هستند.
مبتلایان به خام حرکتی در بزرگسالی افرادی بیادب و گستاخ تلقی میشوند. این کودکان چنانچه درمان نشوند در بزرگسالی بسیار عصبانی میشوند و چنین به نظر میرسد که صورت آنها ماسکه است. انزوای اجتماعی و اعتیاد به یارانه جزو پیامدهای مبتلایان به خامحرکتی است که درمان نمیشود. تشخیص اختلال بسیار موثر است و در درمان نیز سعی میکنیم ابتدا از مناطق آسیب ندیده استفاده کنیم تا انگیزه فرد مبتلا بیشتر شود. طبق هرم یادگیری اول از طریق احساسات وارد میشویم و بعد حرکت، ترکیب حس و حرکت و درنهایت در تصور بدنی فرد کار میکنیم. والدین بدانند حرکت پایه یادگیری است و تا حرکت را اصلاح نکنیم چیزی نمیتوان بنا کرد.