انتشار خاطرات خصوصی آلبرت انیشتین که جزییات سفرش به آسیا در دهه ۱۹۲۰ را به تصویر میکشد، نشاندهنده رفتار نژادپرستانه فیزیکدان و اسطوره انساندوستی نسبت به مردمی است که در سفر با آنها ملاقات میکند، علیالخصوص در چین.
این خاطرات که بین اکتبر ۱۹۲۲ و مارس ۱۹۲۳ نوشته شده نشان میدهد که این دانشمند غرق در سفر، علم، فلسفه و هنر بوده است. مردی که یکبار نژادپرستی را «بیماری مردم سفیدپوست» توصیف کرد، در چین مردم را سختکوش، کثیف و احمق توصیف کرد.
او نوشته است: «چینیها موقع غذا خوردن روی صندلی نمینشینند، بلکه مثل اروپاییها وقتی در جنگل خودشان را تخلیه میکنند، چمباتمه میزنند و تمام اینها به آرامی و موقرانه اتفاق میافتد. حتی بچهها بیروحاند و کُند ذهن بهنظر میرسند.»
بعد از نوشتههای اولیه درباره «وفور فرزند» و «باروری» چینیها، مینویسد: «جای تاسف است اگر این چینیها به جای بقیه نژادها بنشینند.»
زیو روزنکرنز، ویراستار ارشد و دستیار سرپرست پروژه اوراق انیشتین در انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا گفت: «فکر میکنم بسیاری از اظهار نظرها بهنظر بسیار ناخوشایند میآید، علیالخصوص آن چیزهایی که درباره چینیها میگوید. آنها بهنوعی در تضاد با وجهه عمومی از یک نماد برجسته انساندوست هستند. فکر میکنم خواندن آنها و تضاد با اظهارات علنی او کاملا شوکهکننده است. حرفهایی غافلگیرکننده که او قصد نداشته عموم مردم بدانند. روزنکرنز «خاطرات سفر آلبرت انیشتین» را ویرایش و ترجمه کرده که بهتازگی برای نخستینبار بهعنوان یک کتاب مستقل توسط انتشارات دانشگاه پرینستون منتشر شده است. این خاطرات در گذشته تنها به آلمانی و بهعنوان بخشی از یک مجموعه ۱۵جلدی انتشار یافته بود. سخنگوی دانشگاه پرینستون گفت: «این نخستینبار است که خاطرات سفر انیشتین برای هر کسی که محقق جدی انیشتین هم نیست در دسترس خواهد بود.» از عبارتهای دیگر در این خاطرهها اینطور تصور میشود که زمانی که او و همسرش درحال سفر در آسیا، اسپانیا و فلسطین بودند، انیشتین آنها را برای دخترخوانده خود در برلین نوشته است.
برداشت انیشتین از ژاپنیهایی که ملاقات کرد، در مقابل، مثبتتر بود: «ژاپنیها غیر متظاهر، محترم و بسیار خوشایند هستند. »