شهروند| ایرانی‌ها، سعودی‌ها و آمریکایی‌ها بیشترین آدامس را در جهان می‌جوند! این آمار را موسسه تحقیقات بازار Kantar Media فیلیپین منتشر کرده است. بعضی فعالان بازار اعتقاد دارند شاید علاقه بی‌حد و حصر ایرانی‌ها به آدامس به آن خاطر باشد که مدت طولانی مشتریان ایرانی، آدامس را به‌عنوان پول خرد از مغازه‌ها می‌گرفتند! جالب است بدانید مردم ایران در سال حدود 1500میلیارد تومان آدامس می‌جوند و بیشتر آدامس‌هایی که به ایران وارد می‌شود، از امارات، روسیه، ترکیه و ایتالیا به دست مصرف‌کنندگان ایرانی می‌رسد. در دنیا بازار آدامس طبق گزارش شرکت مطالعات بازار تکناویو (Technavio) بازاری به بزرگی 24میلیارد دلار دارد. این عدد تقریبا نصف پول فروش سالانه نفت ایران است. البته این موسسه پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۱۹ بازار جهانی آدامس با رشد چهار تا هفت‌درصدی در سال روبه‌رو می‌شود و میزان فروش این بازار از ۲۴میلیارد و ۷۲۰میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ به ۳۲میلیارد و ۶۳۰میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ می‌رسد.
چقدر آدامس وارد می‌کنیم
آمارهای گمرکی گویای آن است که در ۱۱ماهه سال قبل بیش از ۳.۵میلیارد تومان انواع آدامس وارد ایران شده است. به استناد آمارهای ۱۱ماهه گمرکی در سال ۱۳۹۶، امارات متحده عربی عمده‌ترین صادرکننده آدامس به ایران محسوب می‌شود که حدود ۷۹۴ تن کالا با ارزشی بالغ بر ۲.۵میلیارد تومان و حدود ۷۹۸هزار دلار وارد بازار ایران کرده است. روسیه با ۱۸۷هزار دلار، ترکیه با بیش از ۸۶هزار دلار و ایتالیا با حدود ۱۸هزار دلار دیگر صادرکنندگان عمده انواع آدامس به ایران محسوب می‌شوند. با این وجود می‌توان گفت، بخش قابل توجهی از آدامس‌های خارجی موجود در بازار برندهای آمریکایی هستند که به‌طور قاچاق یا از طریق امارات وارد ایران شده‌‌اند یا نمونه‌های تقلبی آنها به تولید انبوه رسیده و در بازار عرضه می‌شود.
مردم چه کشورهایی بیشتر آدامس می‌جوند؟
مردم چه کشورهایی بیشتر آدامس می‌جوند؟ شاید نخستین پاسخی که برای این سوال به ذهن خطور می‌کند، کشور آمریکا باشد که ۳۵درصد سهم بازار تولید آدامس را در اختیار دارد اما در گزارشی که شرکت تحقیقات بازار Kantar Media (فیلیپین) در سال ۲۰۱۲ منتشر کرد، ۲ کشور ایران و عربستان‌سعودی در صدر فهرست مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. بر این اساس، ۸۲درصد ایرانی‌ها آدامس می‌جوند و عربستان با ۷۹ و آمریکا با ۵۹درصد در رتبه‌های ۲ و ۳ اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. اسپانیا، فرانسه، لهستان، مجارستان، انگلیس، آفریقای جنوبی و مالزی، رتبه‌های ۴ تا ۱۰ را در اختیار دارند. در این گزارش تأکید شده که شاید یکی از دلایل آمار بالای مصرف آدامس در ایران، رفتار رایج، دادن آدامس به جای بقیه پول در این کشور باشد. شاید همین نگاه باعث شده بود که صنعت آدامس در ایران تا چند‌سال پیش چندان جدی گرفته نشود و بازار 80میلیون نفری را خیلی راحت به کشورهای خارجی تقدیم کند، اما حالا ورق برگشته و تولیدکنندگان پا به میدان گذاشته‌اند که محصولاتشان در مقابل رقبای اروپایی و آمریکایی حرفی برای گفتن دارند.
کارخانه‌ای با رایحه‌های دلپذیر
هنوز وارد محوطه کارخانه تولید آدامس نشده بودیم اما از چندمتر دورتر از کارخانه رایحه خوش نعنا و توت‌فرنگی به مشام می‌رسید. در بخش تحقیق و توسعه کارخانه تولید آدامس تعداد زیادی ظرف‌های شیشه‌ای با آدامس‌های رنگارنگ به چشم می‌آید.
علی همتی، مدیر بخش تحقیق و توسعه یکی از کارخانه‌های تولید آدامس به «شهروند» می‌گوید: درحال حاضر بیش از ۱۷۰ طعم آماده داریم و با توجه به سیاست‌های شرکت می‌توانیم این طعم‌ها را وارد بازار کنیم. آن‌گونه که او می‌گوید: آدامس‌ها بیش از ۷۰ تا ۸۰ جزء دارند و با تغییر کوچکترین جزء، بافت و طعم آن دچار تغییر می‌شود. تقریبا ۳۵ تا ۴۰درصد آدامس‌ها از ماده‌ای است که به آن گامبیس می‌گوییم و بعد شیرین‌کننده‌هایی هستند که جذب نمی‌شوند. اصلی‌ترین شیرین‌کننده‌ها زایلیتول است که برای دندان مفید است.او درباره زایلیتول توضیح بیشتری می‌دهد: این ترکیب روی پلاک‌های دندان می‌نشیند و از پوسیدگی دندان جلوگیری می‌کند. تمام مدتی که آدامس را می‌جویم، زایلیتول از آدامس خارج و با بزاق مخلوط می‌شود. البته به علت گرانی، کمتر از آن استفاده می‌شود. از طرفی نیاز به قندهایی داریم که بالاتر از ساکاروز شیرینی داشته باشند. در قدیم آدامس‌هایی بود که شکر داشت و کمتر از ۲ دقیقه شیرینی خود را از دست می‌داد، اما درحال حاضر تا حدود ۴۰ دقیقه می‌توان با آدامس ارتباط برقرار کرد.
سهم 75درصدی آدامس‌های قاچاق از بازار ایران
نوبت بازدید از خط تولید می‌شود. خط تولیدی که کاملا بدون دخالت دست است و تنها 45درصد ظرفیتش مورد استفاده قرار گرفته است. آن‌گونه که کریمی، مدیر این واحد تولیدی می‌گوید: گردش مالی بازار آدامس در کشور حدود 1200میلیارد تومان تا 1500میلیارد تومان است. بازاری که 75درصد آن در تسخیر آدامس‌های وارداتی قاچاق است و تنها 25درصد از بازار در اختیار چند برند ایرانی است. این فعال صنعتی با اشاره به این‌که با ورود آدامس‌هایی که از مبادی رسمی وارد کشور می‌شود، مشکلی نداریم، تأکید کرد: اغلب آدامس‌های وارداتی که به‌صورت قاچاق وارد کشور می‌شود، کالای بی‌کیفیت و تقلبی یا تاریخ‌گذشته است که نه‌تنها سلامت مردم را به خطر می‌اندازد، بلکه با حاشیه سود بسیار بالایی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و بسیاری از مردم نیز از این موضوع بی‌اطلاع هستند.او معتقد است موثرترین حمایت دولت از تولیدکنندگان این است که مانع ورود کالای قاچاق شود، زیرا کالایی که به‌صورت قاچاق وارد می‌شود، بازار را به هم ریخته و تولیدکنندگان داخلی را با مشکلات متعدد مواجه می‌کند.کریمی گفت: درحال حاضر با ظرفیت 40 تا 45درصدی فعالیت می‌کنیم، اما اگر جلوی قاچاق آدامس در کشور گرفته شود، کارخانه‌های داخلی به‌راحتی می‌توانند بازار داخلی را تأمین کنند.
اصلی‌ترین گروه‌های مصرف‌کننده آدامس
نوجوانان، کودکان و بزرگسالان ۳ گروه اصلی مصرف‌کننده آدامس هستند. در سال ۲۰۱۴، نوجوانان با ۸۹ درصد، اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان آدامس شناخته شدند، اما این روزها دیگر آدامس تنها یک خوراکی خوشمزه جذاب برای کودکان و نوجوانان به‌شمار نمی‌آید و جنبه‌های دارویی و نشاط‌آور پیدا کرده است. از آدامس‌های حاوی ویتامین D و آدامس کندور گرفته تا آدامس‌های بدون قند مفید برای سلامت دهان و دندان و آدامس‌های کافیین‌داری که خواب را از سر رانندگان می‌پراند، این روزها مشتریان خود را پیدا کرده‌اند. شیوا سلامات، رئیس برند یکی از کارخانه‌های تولید آدامس در این‌باره می‌گوید: در تلاشیم فرهنگ مصرف آدامس را در ایران تغییر دهیم، چرا که مردم از آدامس تنها برای خوشبو کردن دهان استفاده می‌کنند و کیفیت و قیمت آن اهمیتی ندارد. در صورتی‌که علم دندانپزشکی ثابت کرده جویدن آدامس‌های نامرغوب می‌تواند باعث آسیب جدی به دندان شود. جالب است بدانید آدامس‌های ایرانی به تعدادی از کشورهای جهان ازجمله استرالیا، انگلستان، روسیه، بحرین، قطر، کویت، ارمنستان، افغانستان، پاکستان و اوگاندا صادر می‌شود.
آسپارتام، ترکیب خطرناک آدامس‌های خارجی
اگر نگاه موشکافانه‌ای به ترکیبات آدامس‌های خارجی داشته باشید، با عنوان آسپارتام در آنها مواجه می‌شوید که یک قند ارزان است و گفته می‌شود احتمال سرطانزایی دارد. قندی که به دلیل قیمت پایینش محبوب بسیاری از تولیدکنندگان خارجی است، حالا از فهرست مواد اولیه تولیدکنندگان داخلی خط خورده است.