آخرین نتایج انتخابات پارلمانی عراق حاکی از پیشتازی فهرست مورد حمایت مقتدی صدر، موسوم به «سائرون» است. به گفته کمیسیون انتخابات عراق، ائتلاف مورد حمایت این روحانی پرنفوذ شیعه، بعد از شمارش ۹۱درصد آرا در ۱۶ استان از مجموع ۱۸استان عراق پیشتاز انتخابات پارلمانی است و در جایگاه نخست قرار دارد و بعد از آن لیست «الفتح» به ریاست هادی العامری در رتبه دوم قرار دارد، درحالیکه ائتلاف «النصر» به رهبری حیدر العبادی، نخستوزیر فعلی عراق در رتبه سوم و در انتها ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی، نخستوزیر سابق قرار دارد.
تنها نتایج آرای دو استان کرکوک و دهوک باقی مانده که انتظار میرود نتایج آنها بهزودی اعلام شوند. آقای العبادی، نامزدی که میتوان گفت تقریبا شکست او حتمی است، خواستار احترام به نتایج انتخابات شد و آمادگیاش را برای ائتلاف با برندگان انتخابات اعلام کرد. وی روز دوشنبه گفته آماده همکاری با فراکسیونها برای ایجاد قویترین دولت عاری از فساد است. از سوی دیگر، مقتدی صدر، رهبری ائتلاف سائرون که پیشتاز است و پیشبینی میشود پیروز انتخابات هم باشد، گفته برای تشکیل دولتی تکنوکرات «عاری از حزبگرایی» تلاش میکند.صدر در توییتی اعلام کرد ما (سائرون) با «حکمت» و «ملیگرایی»، اراده ملت خواهیم بود و برای ایجاد نسلی جدید تلاش میکنیم تا «تغییر» به سوی اصلاحات را شاهد باشیم. تصمیم ما عراقی خواهد بود تا پرچمهای پیروزی را بالا ببریم. حرکت ما «دموکراتیک» خواهد بود و دولتی تکنوکرات بدون حزبگرایی تشکیل میدهیم.
پیشینه مقتدی صدر
مقتدی صدر که تاکنون از او بهعنوان پیروز اصلی انتخابات عراق یاد میشود، سالها پیش با شبهنظامیان تحت رهبری خود جنگی تمامعیار را علیه نیروهای آمریکایی مستقر در این کشور هدایت کرد.مقتدی صدر حتی با بخشی از جریانهای کمونیست هم ائتلاف کرده است و سعی داشته از خود چهرهای ملی به جای مذهبی ارایه دهد. این روحانی پرنفوذ شیعه چهره یک پوپولیست ملیگرا را به خود گرفته که میخواهد در عراق تعادلی میان منافع ایران و عربستانسعودی ایجاد کند.رهبر جریان صدر اواسط فروردینماه گذشته حتی خود را بهعنوان میانجی این دو رقیب منطقهای معرفی کرد و گفت: «من آمادهام میان جمهوری اسلامی و پادشاهی عربستانسعودی میانجیگری کرده و برخی مشکلات را حل کنم.» او البته افزود: «مسأله برای من در این میان فقط منافع عراق و منطقه است.»مقتدی در مرداد ۹۶ در اوج تنشهای میان تهران و ریاض، به عربستانسعودی سفر کرد و با محمد بن سلمان در جده دیدار کرد. واکنش ایران در آن زمان به این سفر چنین بود: «بیشک عراق کشور مستقلی است و قرار نیست مقامات عراقی در سفرهای خود به ما گزارش دهند. ما در حوزه داخلی آنها دخالت نمیکنیم و آنها خودشان در راستای اهدافشان تصمیم میگیرند.» برخی از گمانهزنیها حاکی از آن است که مقتدی تلاش خواهد کرد با یاری جستن از همکاریهای بن سلمان برنامههای داخلی خود را در عراق پیش ببرد. مقتدی صدر گرچه شدیدترین اختلافات را با دولت قانون و نوری مالکی دارد، با این حال، ممکن است برای تشکیل دولت روی ائتلاف با گروههای اهل سنت حساب کند.ظاهرا مقامات عربستانی هم از پیروزی مقتدی صدر استقبال میکنند. ثامر السبهان، سفیر سابق عربستان در عراق و وزیر مشاور در امور کشورهای حوزه خلیج فارس در صفحه رسمی خود در توییتر نوشت، شما عملا با حکمت و ملیگرایی و همبستگی حرکت میکنید و «من به عراق به خاطر داشتن شما تبریک میگویم.»از سوی دیگر، ابراهیم جعفری، مدیر دفتر مقتدی صدر در واکنش به پیشتازی ائتلاف مورد حمایتش گفت: «ائتلاف سائرون به دنبال برقراری روابط خوب، واقعی و صمیمی با تمامی کشورهای همسایه و کشورهای اروپایی و سایر کشورهاست... اما ما اجازه نمیدهیم که هیچ کشوری چه در منطقه و چه خارج از آن در امور داخلی ما دخالت کند.»مدیر دفتر رهبر جریان صدر عراق در ادامه گفت: «عراق با کشورهای روسیه، آمریکا و ایران روابطی عادی دارد.»
آینده عراق چه خواهد شد؟
شرکت تنها 45درصد از واجدان شرایط، رکوردی تاریخی است، اما نه به لحاظ گستردگی که به دلیل عدم مشارکت شهروندان در انتخابات عراق. این تعداد پایینترین میزان مشارکت مردم در انتخابات، از زمان سقوط صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق در سال ۲۰۰۳ میلادی تاکنون است.برخی از تحلیلگران، این «رکورد تاریخی» را به دلیل بیاعتمادی عمومی مردم به سیاستمداران میدانند.از سوی دیگر، به غیر از مشارکت پایین مردم در انتخابات، مشکل دیگری هم وجود دارد و آن فاصله کم میان نامزدان انتخابات است. عراق که به تازگی از معضلات امنیتی رهایی یافته است، حالا باید با بحران جدی تشکیل دولت دستوپنجه نرم کند. میزان فاصله آرای احزاب مختلف به قدری کم و نزدیک است که هیچ حزبی نمیتواند به تنهایی ادعای پیروزی کند و کاری بس دشوار برای تشکیل دولت آتی در این کشور در پیش خواهد بود.در انتخابات ۲۰۱۰ درحالیکه ائتلاف نوری مالکی با ۸۹ رأی و ائتلاف ایاد علاوی با ۹۱ رأی در صدر قرار داشتند، اما حتی در آن شرایط هم چندین ماه طول کشید تا یک حزب موفق شود با دیگر گروههای شیعه به توافق نظر دست یابد و دولت دوم نوری مالکی یکبار دیگر تشکیل شود، از سوی دیگر این قصه ۴سال بعد و در انتخابات ۲۰۱۴ هم تکرار شد. درحالیکه در آن انتخابات هم نوری مالکی با ۸۹ رأی در صدر قرار داشت، اما حزب دوم تنها ۳۹ کرسی کسب کرده بود، ولی حالا اوضاع دشوارتر است. هیچیک از ائتلافها نتوانستهاند حتی ۶۰ رأی کسب کنند و احتمال میرود بحث و جدلهای سیاسی در این کشور سربربیاورند.