غیر از مراجعه به روانشناس متخصص و کمکگرفتن از مددکاران اجتماعی، مطالعه بعضی کتابها هم میتواند به شکلگرفتن تصویر مناسبی از رابطه فرزندخوانده و والدین جدید و درک دنیای کودک کمک کند. کودکی که یکبار از خانواده زیستی خود جدا شده، مدتی را در پرورشگاه گذرانده و حالا باید با خانواده جدید زندگی کند. هم آثار داستانی و هم روانشناسی به ساختن تصویر مناسبی از شرایط جدید و حل مشکلات احتمالی کمک میکنند.
پاسخهای اساسی به پرسشهای دشوار
وقتی کودکان متوجه میشوند که فرزندخوانده هستند، سوالهایی برایشان پیش میآید که پاسخدادن به آن شاید برای خیلی از پدر و مادرها سخت باشد. پرسشهایی درباره طردشدن، چگونه انتخابشدن، تفاوتهای خانواده و پدر و مادر زیستیشان. ممکن است پدرومادر با شنیدن این سوالها احساس کنند مسیر سختی پیش رویشان است و ندانند پاسخ درست این سوالها چیست و چه زمانی باید آنها را جواب بدهند. کتاب پاسخهای اساسی به پرسشهای دشوار درباره فرزندخواندگی به 11 سوال دشوار پاسخ میدهد. سوالهایی که حتی ممکن است خانوادههایی که فرزند زیستی دارند هم، با آنها روبهرو شوند. این کتاب نوشته فنی کوهن هرلم و ترجمه محسن جزایری در نشر گیسا منتشر شده است.
متشکرم از ته دل
هیتی دختری است که در پرورشگاه زندگی میکند. او که پدر و مادرش را در آتشسوزی از دست داده، با کمک پرورشگاه به خانه زن و مرد کشاورزی میرود که آنها هم فرزندشان را از دست دادهاند. این کتاب نگاهی است به زندگی کودکان در پرورشگاه و همچینین از دغدغهها و افکار آنها درباره آن محیط و همچنین خانواده جدید میگوید و درباره طرحی به اسم قطار یتیمان در آمریکاست. مسئولان پرورشگاهها کودکان یتیم را سوار قطار میکردند و به سمت مناطق روستایی میفرستادند تا خانوادهای آنها را در روستا به فرزندی بپذیرد. تجربههای خوب و بد زیادی از این طرح به وجود آمد و داستان هیتی یکی از آن داستانهاست. این کتاب را جين بيوكنن نوشته و پروین علیپور برای نشر افق ترجمهاش کرده است.
تصاویر هالیس وودز
هالیس وودز دختری ناسازگار در پرورشگاه است که احساسات و مسائل خود را با نقاشی بیان میکند. در پرورشگاه مددکاران اجتماعی سعی میکنند به او کمک کنند، او را به خانوادههایی میسپارند اما هالیس چندبار از آن خانهها فرار میکند. تا اینکه معلم سابق هنر، جوزی به او کمک میکند. روحیات هالیس در کنار جوزی تغییر میکند و کمکم میتواند به مددکاران و خانوادهای که برایش در نظر گرفته شده، اعتماد کند. هالیس هم مثل همه نوجوانها دوست دارد احساس تعلق به خانوادهای داشته باشد. نویسنده در این کتاب به نقش هنر در انتقال احساسات و برقراری ارتباط تأکید کرده است. تصاویر هالیس وودز را پاتریشیا ریلی گیف نوشته و با ترجمه شهلا انتظاریان در نشر پیدایش ترجمه شده است.
من روز یکشنبه به دنیا آمدم
این کتاب درباره دختری است که به دنبال یک خانواده است. همه بچههای پرورشگاه پدر و مادرهایی دارند که در تعطیلات آخر هفته آنها را به گردش میبرند به جز او و پسری که معلولیت ذهنی دارد. درنهایت یک روز یک نویسنده کتابهای کودکان او و پسر را به فرزندی قبول میکند. کتاب همچنان که به نیازهای کودکان پرورشگاه میپردازد، نیازهای آنها را وقتی که فرزندخوانده میشوند هم درنظر میگیرد. آنها کودکانیاند که میخواهند تمام عشق خانواده جدید را مال خود کنند و در این کتاب دختر یاد میگیرد که این محبت را با پسری معلول تقسیم کند. گوردن مبس این کتاب را نوشته و مهدی شهشهانی برای انتشارات محراب قلم ترجمه کرده است.
شانس ضرب در هفت
بیدی دختر زردپوستی است که یک خانواده آمریکایی او را به فرزندی قبول کردهاند. پدر و مادری متفاوت و دختری که با کمک آنها به راحتی فرزندخواندهبودن خود را پذیرفته است. او دختر بانشاطی است که زندگی برایش با اعداد معنا دارند، اما در یک تصادف بیدی پدر و مادر جدید خود را از دست میدهد و تنها میشود. خانواده مهاجر دیگری به او کمک میکنند تا با این مسأله کنار بیاید و بعد او را به فرزندی قبول میکنند. در این کتاب فرهنگهای مختلف با هم رودررو میشوند و شخصیت متفاوت کتاب که تا پیش از تصادف زندگی خوبی داشت، سعی میکند با کمک دوستانش با مسأله رنج از دستدادن خانواده کنار بیاید. پذیرش در خانواده جدید این کار را برای او آسانتر میکند. این کتاب نوشته هالی گلدبرگ اِسلُن است که پرناز نیری آن را ترجمه و نشر افق منتشر کرده است.
الی و اکان
بعضی خانوادهها هم هستند که با داشتن فرزندی از آن خود، داوطلبانه فرزند دیگری به سرپرستی قبول میکنند. این کتاب سرگذشت چنین خانوادهای است. آنها پسری به نام اکان را به فرزندی قبول میکنند. پسری که به دلیل شرایطی که از سر گذرانده و از دستدادن خانوادهاش، افسرده است و مشکلات زیادی دارد. پدر و مادر و پسر هفتساله خانواده تلاش میکنند تا با محبت اکان را به خود نزدیک کنند تا در خانهشان احساس امنیت و آرامش کند و آنها را بهعنوان خانواده خود بپذیرد. این کتاب نوشته هربرت گونتر است و کمال بهروزنیا آن را ترجمه کرده و در نشر سوره مهر منتشر شده است.