شهروند| چشمهایشان را ریز و درشت میکنند و قیمت روی اجناس را با دقت میخوانند. گاهی از هم میپرسند تا متوجه شوند اشتباه نکردهاند و گاهی خطاب به فروشنده میپرسند: چه خبر است؟ مگر جنگ و قحطی است؟!... حالا قیمت اجناس فروشگاهی بیحساب و کتاب بالا رفته است. برخی 10 تا 20درصد و برخی دیگر تا 40درصد بالا رفتهاند. بیشترشان افزایش قیمت را روی محصول درج کردهاند و برخی دیگر نه. فروشنده اما یک جواب دارد: دلار...
همه در هیاهوی نرخهای غیررسمی دلار سیر میکنند و کسی نمیپرسد مگر نه این است که تمام واردکنندگان دلار 4200تومانی میگیرند و هزینهشان کمتر از گذشته شده است. پس این بساط چه معنی دارد؟ ولیالله سیف همین دیروز در مجلس اعلام کرد که به تمام تقاضاهای واردات با دلار 4200تومانی پاسخ و تا امروز نزدیک به 7میلیارد دلار برای واردات اختصاص دادهاند. سازمان حمایت تولیدکنندگان و مصرفکنندگان هم اعلام کرده است؛ گرانی به بهانه دلار هیچ توجیهی ندارد اما با این وجود آنها کار خود را انجام میدهند و صدای مصرفکنندگان را درآوردهاند.
دلار بهانه گرانی
نوشابه، شیر، بستنی، مواد شوینده، آب معدنی و هرچه که فکرش را بکنید، گران شده است. در این روزها اگر به فروشگاههای موادغذایی مراجعه کنید، به وضوح تغییرات قیمتی را مشاهده میکنید؛ یک مثال: قیمت یک نمونه از نوشابههای انرژیزا که قبلا 6هزار تومان بود، چند روزی است به 7هزار تومان افزایش یافته و فروشندهها علت را گرانی دلار اعلام میکنند! این درحالی است که قیمت محصول پرمصرف شیر بطری در برخی از شرکتهای تولیدکننده صنایع لبنی دوباره گران شده، بهطوری که قیمت هر لیتر (حدود 950میلیلیتر) شیر بطری در برخی از صنایع لبنی برای فروش محصول شیر پرچرب و کمچرب به ترتیب به قیمت 3200تومان و 3هزار تومان رسید و قیمت این محصول در برندی دیگر نیز به ترتیب به قیمت 2850تومان و 2750تومان افزایش یافت.
گرانی دلار به آب هم رسید
اما گرانیها به همینجا ختم نمیشود. اگر جزو آن دسته از افرادی هستید که در روزهای گرم تابستان مستقیم به سراغ یخچال فروشگاههای موادغذایی میروید، بد نیست بدانید که این محصول پرطرفدار روزهای گرم تابستان از گرانی روزهای اخیر بینصیب نمانده است. بهعنوان مثال قیمت بستنی سالار، مگنوم و دبلچاکلت از 2500تومان به 3هزارتومان افزایش یافته است. البته قیمت محصولات ارزانتر مثل بستنی عروسکی و قیفی هنوز تغییری نکرده است. یکی از فعالان صنفی در اینباره به «شهروند» میگوید: بیشتر مردم متقاضی بستنی ارزانقیمت هستند و اگر تغییری در آنها اعمال شود، با مخالفتهای بسیاری همراه میشود، بر همین اساس کارخانجات لبنی سعی میکنند که به مرور و از محصولات گرانتر خود تغییر نرخ را آغاز کنند تا کمتر با اعتراضات مواجه شود. قیمت هر بطری نوشابه خانوادگی کوکا هم از 2800تومان به 3200تومان و قوطیهای کوچک آن از 1500تومان به 1750تومان افزایش یافته است.
اما آنچه بیش از هرچیز تعجبآور است، افزایش قیمت هر بطری آبمعدنی کوچک از حدود 700تومان به 1200تومان است که هیچ دلیل مشخصی را نمیتوان برای آن یافت.
روغن در بازار کم شد، قیمتها بالا رفت
همین دوهفته پیش بود که برخی از بنکداران و فعالان صنفی از کمبود روغن در بازار گله کرده و از عرضه آن بالاتر از قیمتهای مصوب توسط دلالان خبر میدادند. بهعنوان مثال قیمت روغن حلب 16کیلوگرمی به دلیل کاهش عرضه و افزایش تقاضا با افزایشی چشمگیر از 70هزار تومان به حدود 90هزار تومان رسیده است. اما این کمبود به محض افزایش قیمت مشکلش حل شده و آنگونه که رئیس اتحادیه بنکداران میگوید، هیچ مشکلی در تأمین این محصول وجود ندارد. به گفته او تولیدکنندگان روغن قیمت محصولات را حدود 9درصد افزایش دادهاند.
مجوز 30درصدی برای محصولات شوینده
آنگونه که آقا طاهر میگوید، بیشترین افزایش قیمت در یک ماه اخیر مربوط به مواد شوینده بوده است. او در حالی که از رشد حدود 15درصدی قیمت این محصولات خبر میداد، توضیح داد این واحدهای تولیدی مجوز افزایش 30درصدی را از دولت گرفته بودند اما به دلیل اوضاع بد مالی مردم در این روزها تنها نیمی از آن را اعمال کردند.
همیشه بهانه برای گرانی در ایران وجود دارد
«همیشه برای گرانی بهانهای وجود ندارد؛ کافی است که قیمت جهانی کالایی 5درصد افزایش یابد یا تأمین ارز برخی از اقلام وارداتی یک هفته به تأخیر بیفتد تا موجی از گرانی در کشور به راه افتد» این بخشی از گفته محمد آقا طاهر، رئیس اتحادیه بنکداران مواد غذایی است که نسبت به ثابت ماندن قیمت برخی از اقلامی که پیش از این براساس ارز بازار آزاد (بیش از 5هزار تومان) وارد کشور میشدند اما حالا با وجود اینکه واردات آنها بر مبنای ارز 4200 تومان صورت میگیرد، خبری از ارزانی نیست. صرف نظر از برنج هندی که به گفته این فعال صنفی در روزهای گذشته افزایش حدود 17.5درصدی را تجربه کرده دومینویی از گرانی در بازار به راه افتاده است. مهم نیست که ارز چقدر در قیمت تمامشده آنها تأثیرگذار است؛ وقتی از دلیل گرانی میپرسی همه نوسانات بهای دلار را بهانه میکنند. حسین راغفر، اقتصاددان در اینباره میگوید: «گروهی به بهانه افزایش نرخ ارز کالاها را گران میفروشند، در حالی که این غارت اموال مردم است. به نظر من مسأله اصلی بحرانی در کشور ما داخلی است و نه خارجی.»
بهای محصولات لبنی، روغن، مواد شوینده و نوشیدنیها در حالی این روزها صعودی شده که سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان میگوید هیچ مجوزی برای تغییر قیمت محصولات صادر نشده و هرگونه گرانی به بهانه ارز را ممنوع اعلام میکند؛ اما تولید کنندگان نظری متفاوت دارند و میگویند قرار بر این بود که قیمت محصولات تا 31 فروردین هیچ تغییری نکند و بعد از آن افزایش قیمتها اعمال شود.
واکنش دولت به گرانیها
در روزهایی که مردم در شوک افزایش قیمت ملک، خودرو، لوازم خانگی و البته کالاهای اساسی هستند، دولت مدام اعلام میکند که توانسته التهابهای ارزی را مهار کند. با این حال مردم اما این سوال را از دولت دارند که چطور میشود کالاهای اساسی و لوازم خانگی و خودرو و مسکن گران شود آن هم بهدلیل گرانی دلار ولی دولت مدام از ارزانشدن این ارز و تأمین نیازهای متقاضیان با دلار 4200تومانی سخن میگوید؟!